Popülist ve aşırı sağ partilerin Avrupa Birliği’ndeki yükselişi bir sır değil. Hollanda’da halkın tercihini Geert Wilders’tan yana kullanması bu yükselişi doğrular nitelikte. Almanya için Alternatif Partisi (AfD) de II. Dünya Savaşı’ndan bu yana Almanya’da meclise giren ilk aşırı sağ parti. Oyu artık yüzde 20’leri buluyor. Almanya’da sığınmacıların yaşadıkları zorlukları ve AfD’ye yönelik artan ilgiyi Yeşiller Partisi’nden Gönül Eğlence’yle konuştuk.
Nüfusunun yüzde 23’ünü göçmen ya da göçmen çocuklarının oluşturduğu Almanya’da, nitelikli göçmenleri ülkeye çekmek için hazırlanan işgücü göçünü geliştirme yasasının ilk aşaması yürürlükte. Yasa, Avrupa Birliği (AB) vatandaşı olmayan kişilerin Almanya’ya göç etmesini kolaylaştırıyor. Ancak, Almanya’nın da aralarında olduğu çok sayıda AB ülkesi sığınmacılara karşı yeni kurallar da devreye sokuyor. Almanya’nın en çok göç aldığı ülkeler arasında Suriye, Afganistan ve Türkiye yer alıyor. Suriye İç Savaşı’ndan sonra Almanya’ya iltica eden yaklaşık 1,2 milyon Suriyeli sığınmacının 48,320’si bugün Almanya vatandaşı. Ülkede geçici koruma statüsüne sahip 1 milyondan fazla Ukraynalı olduğu da biliniyor.
Yeşiller Partisi Kuzey Ren-Vestfalya Grup Başkanvekili ve Uyum Politikası Sözcüsü Gönül Eğlence, eyalete ayda 30 ila 35 bin arasında kişinin geldiğini söylüyor. Eğlence, Suriyeli sığınmacıların yarısından fazlasının entegrasyonunun başarılı olduğunu dile getirse de bu entegrasyonun birden fazla yönü var.
AfD’nin söylemleri toplumda karşılık buluyor
Hükümetin mücadele alanlarından biri, Almanca kurslarının yetersizliği. Kursları verecek insan bulmakta zorlandıklarının altını çizen Eğlence, barınma sorununa da dikkat çekiyor. Zira Almanya’da konut krizi devam ediyor. Özellikle üniversite şehirlerinde artan kiralar bir yana, ülke genelinde 700 binden fazla daireye ihtiyaç duyuluyor.
Eğlence, sığınmacıların barınabilecekleri bir yer bulmakta zorlandığını hatırlatırken ülkede hakim olan sığınmacı tartışmasına değinmeden geçmiyor: ‘‘Teknik sorunları bir şekilde çözersiniz. Almanya İçin Alternatif Partisi’nin (AfD) yaratmış olduğu alternatif bir gerçeklik var ortada. Alternatif gerçek şöyle, ‘Dışarıdan bir sürü insan geliyor, bizim yaşam kalitemiz düşüyor’. Maalesef bu alternatif gerçek, artık alternatif olmaktan çıkmış ve gerçekten de toplumun ortasında cevap buluyor. İnsanlar gerçekten buna inanıyor’’.
Aşırı sağın zayıf noktası: Göçmenler
Göçmen karşıtı bir politika izleyen AfD, 2013 yılından bu yana gazetecilere karşı mesafeli. Almanya’daki kamu televizyon ve radyo istasyonlarına uygulanan lisans ücretlerinin kaldırılmasından yana. Avrupa şüphecisi, kürtajı desteklemiyor ve ‘‘geleneksel aile değerleri’’ni savunuyor.
Odak noktalarından biri de artan enflasyon.
Almanya’da enflasyon düşüş eğilimi göstermesine rağmen ülke ekonomisi Avrupa Merkez Bankası’nın enflasyonu yüzde 2’ye çekme hedefine yaklaşamıyor. Eğlence, AfD’nin toplumda karşılık görmesinde ekonominin etkisini yadsımamak gerektiği görüşünde. Eğlence için söz konusu alternatif gerçekliğin orta sınıfta yer edinmesi, en büyük sorun. Bu noktada da bir söylem kavgası içinde olduklarını düşünüyor ve olası bir işbirliğinin kapısını ‘‘Yeşiller Partisi, demokratik partiler arasında AfD’nin karşısında en çok duran parti’’ sözleriyle kapatıyor. Eğlence, ‘‘Yeşiller’le olmasa bile, başka bir siyasi partiyle bir ortaklık mümkün mü?’’ sorusuna ‘‘Ümidim bir işbirliği olmaması, korkum olasılığı’’ cevabını veriyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Grafik: Medyascope
Yabancı düşmanlığı ve ırkçılık bir gerçek
Ne var ki AfD’nin yükselişi bir güne ait değil, yıllara yayılıyor. Meclise 2017’de giren AfD, CDU ve SPD’den sonra yüzde 11,5’le en yüksek koltuk sayısına sahip partiyken bu oranı 2021’deki genel seçimlerde yüzde 10,1’e düşürüyor. Ancak 83 koltuğu hala elinde tutuyor. Geçen ay düzenlenen eyalet seçimlerinde Hessen’de yüzde 18,4 oyla ikinci, Bavyera’da yüzde 14,6 oyla üçüncü parti olan AfD’nin anketlerde yüzde 20 oranında bir baz puanı olduğu görülüyor.
Grafik: Medyascope
Eğlence, bu oranı ‘‘Almanya toplumu içinde yabancı düşmanlığı ve ırkçılık var olan bir gerçek. Bugüne kadar yüzde 20’lik oy toplayabilecek bir partisi olmaması, bu ırkçılığın var olmaması anlamına gelmez’’ diye açıklıyor. Toplumun yüzde 20’sinin ırkçı söylemlere açık olduğunu vurgulayan Eğlence, son 30 yıl içinde ırkçılığa karşı gerçekçi bir politika izlenmediğini savunuyor. Diğer eleştirisi ise ülkede göçmenlere yönelik entegrasyon politikasının yetersiz olması.
Eğlence’ye, Başbakan Olaf Scholz’un haftalar önce sığınmacılara verilen sosyal yardımları da kısıtlayacak yeni ve çok daha sert kurallar duyurduğunu hatırlatıyorum. Çünkü Almanya, nitelikli göçmen arayışında fakat sığınmacılar üzerindeki kontrollerini de sıkılaştırıyor. Eğlence, belli bir grubun çağırılıp başka bir grubun istenmemesini sorun olarak nitelendiriyor ve ‘‘İstenmeyen kişilerin üzerinden yapılan tartışmalar, istenilen kişilere de etki sağlıyor. Oysa ki nitelikliler gelmek istemiyor ve mülteci olarak gelen insanlar niteliksiz değil ki. Bu insanların, belki Almanya standartlarına göre ellerinde bir belgeleri olmayabilir ama bu insanların nitelikleri var elbette. Tartışılması gereken entegrasyon politikası, göç politikası değil’’ diyor.
Sığınmacıların Almanya’ya getirdiği bilgilerden yararlanmak gerektiği yorumunda bulunan Eğlence, bir örnek de paylaşıyor: ‘‘Suriye’de bir fırında çalıştıysa belki Alman ekmeğini yapmasını bilmez ama ekmek yapmasını bilir. Dolayısıyla o insan zaten o işin tekniğini bildiği için Alman ekmeğini öğretmek çok daha kolay olacak’’.
7 Ekim’den sonra güvenlik önlemleri artırıldı
Öte yandan 7 Ekim’de başlayan İsrail-Hamas savaşı sürüyor. İsrail ve Hamas, esir takası için anlaşmaya varsa da bu ateşkesin kapsamı dört gün. Partisinin Almanya’daki temel politikasını ‘‘Özellikle Yahudi kurumlarının ve Yahudi yaşamının korunması açısından neler yapılması gerekiyorsa ona doğru bir siyaset izliyoruz’’ şeklinde açıklayan Eğlence, 7 Ekim’den sonra ülkedeki koruma stratejilerini gözden geçirdiklerini belirtiyor.
Birleşik Krallık merkezli anket şirketi YouGov’un yaptığı araştırma, Almanya halkının yüzde 25’inin İsrail-Hamas savaşının ülkede terör eylemlerini tetikleyebileceğinden endişeli olduğunu gösteriyor. Eğlence, bu durumu ‘‘Olasılık her zaman vardı, Almanya’da var olan bütün sinagogların önünde zaten hep polis aracı olur çünkü böyle bir tehlike hep var’’ diye yorumluyor. Bir barış yolunun kurulmasını ümit ettiğini de söylüyor ve ekliyor: ‘‘Hamas ve buna benzer terör örgütlerine karşı ortak bir girişime hepimizin ihtiyacı var. Çünkü bu sadece Ortadoğu için bir risk değil, bütün dünya için bir risk’’.
