Rusya’da cezaevinde ölen yolsuzluk karşıtı aktivist ve muhalif lider Aleksey Navalni bugün defnedildi. Cenaze töreni Rusya’nın başkenti Moskova’da Tanrı’nın Annesi İber İkonu Kilisesi’nde gerçekleşti. Törenin ardından muhalif liderin naaşı Moskova’daki Borisovskoy Mezarlığı’na defnedildi.
Editör: Senem Görür Yücel & Burak Siperli
Rusya’da cezaevinde ölen yolsuzluk karşıtı aktivist ve muhalif lider Aleksey Navalni, bugün Rusya’nın başkenti Moskova’daki Borisovskoy Mezarlığı’na defnedildi. Muhalif liderin bedeninin bulunduğu tabut, Frank Sinatra’nın “My Way” şarkısı eşliğinde gömüldü.
Cenaze töreni Türkiye saati ile 14:00’te gerçekleşti. Cenaze törenini Medyascope’un YouTube kanalından da izleyebilirsiniz:
Tören, Moskova’nın Maryino bölgesindeki Tanrı’nın Annesi İber İkonu Kilisesi’nde oldu. Yerel saatle 11:30’dan itibaren törenin yapılacağı Tanrı’nın Annesi İber İkonu Kilisesi’nin önünde kalabalık toplanmaya başladı.
Törene Navalni’nin annesi Lyudmila Navalnaya ve babası Anatoli Navalni de katıldı. Navalni’nin ölümünün ardından yaptığı açıklamalar nedeniyle Yuliya’nın Rusya’ya dönmesi ve cenazeye katılması halinde tutuklanması ihtimal dahilindeydi. Yuliya Navalnaya, cenaze törenine katılmadı. Navalni’nin çocukları Daria (23) ve Zakhar (15) da yurtdışında yaşıyor.
Saat 14:00’e doğru Navalni’nin naaşı Kilise’ye ulaştı. Tabut arabadan çıkarılırken, Kilise önünde bekleyen kalabalık, “Navalni, Navalni!” diye slogan attı.
Navalni’nin naaşı daha sonra saat 16:00’da Borisovskoy Mezarlığı’na defnedilmek üzere yola çıktı.
Navalni’nin cenaze töreninin yapıldığı kilise önünde bekleyen kalabalık, “Rusya özgürleşecek!” sloganı attı. Kalabalık ellerinde çiçekler ve çan sesleriyle birlikte kilise önünde kilometrelerce uzunlukta bir sıra oluşturdu.
Navalni’nin naaşı Moskova’daki Borisovskoy Mezarlığı’na defnedildi. Muhalif liderin bedeninin bulunduğu tabut, Frank Sinatra’nın “My Way” şarkısı eşliğinde gömüldü.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Navalni’nin gömülmesinin ardından eşi Navalnaya, X hesabından yaptığı paylaşımda “Sensiz nasıl yaşayacağımı bilmiyorum ama orada benim adıma mutlu olmanı ve benimle gurur duymanı sağlamaya çalışacağım” dedi. Navalnaya sözlerine şöyle devam etti:
“26 yıllık mutluluk için teşekkür ederim. Evet, son üç yıllık süreç için bile. Aşk için, beni her zaman desteklediğin için, hapishanede bile beni güldürdüğün için, her zaman beni düşündüğün için teşekkür ederim.”
Törene katılacaklara hangi tavsiyeler verilmişti?
Navalni’nin eski özel kalem müdürü Leonid Volkov, cenaze töreni sırasında yaşanacaklardan endişeli olduğunu 29 Şubat Perşembe günü BBC’ye verdiği röportajda şu sözlerle dile getirdi:
“Tören’de büyük sürprizler yaşanabilir. Açıkçası şu an, insanların ona veda etmelerine gerçekten izin verip vermeyeceklerini bilmiyorum.”
İnsan hakları örgütleri, Navalni’nin cenazesine katılmak isteyenlere bir çağrı yaptı. Pasaportlarını yanlarında bulundurmalarını isteyen örgütler, gözaltına alınmaları durumunda kendilerine yardımcı olabilecek avukatların bilgilerini ve iletişim bilgilerini de yanlarında bulundurmalarını talep etti.
İnsan hakları örgütleri ayrıca cenaze töreninde katılacakları sosyal medyadan uyardı. “Hükümet yanlısı aktivistlerin” eylemleriyle töreni provoke edebileceğini belirten örgütler şu tavsiyelerde bulundu:
“Tören sonrasında gözaltıların olabileceği unutulmamalı. Güvenlik güçlerinin sizi tanımasına izin vermeyin, toplu taşıma araçlarını kullanmayın ve birkaç gün boyunca bürokratik işlerinizi erteleyin.”
Tavsiyeler arasında ayrıca tören sırasında Navalni’nin fotoğrafının ve Rusya’da terörist organizasyon olarak görülen ve Navalni tarafından kurulan Yolsuzlukla Mücadele Vakfı’nın sembollerinin taşınmaması da bulunuyordu.
Güvenlik önlemleri hat safhada
Reuters haber ajansının aktardığına göre Tanrı’nın Annesi İber İkonu Kilisesi’nin çevresinde yoğun güvenlik önlemleri alındı. Kilisenin dışı metal bariyerlerle çevrildi, polisler bölgeye giriş çıkışları kontrol etti.
Telegram kanalı RusNews da mezarlığın çevresindeki sokak lambalarına güvenlik kameralarının yerleştirildiğini belirtti.
Cenaze töreni büyük zorluklarla gerçekleştirildi
Navalni’nin ekibi, cenaze törenini organize etmekte zorlandıklarını belirtmişti. Navalni’nin sözcüsü Kira Yarmiş, muhalif liderin naaşını törene götürmek için cenaze aracı bulamadıklarını aktarmıştı.
Yarmiş ayrıca “Kim olduklarını bilmediğimiz kişiler morgları arayıp Navalni’nin cesedini almamaları için tehdit ediyor” demişti.
Sadece Moskova’da değil, yurtdışındaki pek çok bölgede anma töreni düzenlendi.
Navalni kimdir?
16 Şubat Cuma günü cezaevinde ölen Aleksey Navalni, 4 Haziran 1976’da Rusya’nın Butyn şehrinde doğdu.
Defalarca tutuklanan, mahkemeye çıkan, hapis yatan, sinir gazı ile zehirlenen Aleksei Navalni, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en güçlü rakibiydi. Asıl mesleği avukatlık olan Navalni, 2008’de Rusya hükümetindeki ve kamu şirketlerindeki yolsuzlukları bir blogda duyurmuştu. Siyasette yükselişi de böyle başlamıştı.
Navalni, 2011’deki parlamento seçimlerinde takipçilerini iktidar partisi hariç diğer partilere oy vermeye çağırdı. Hükümet binası önünde protesto yaparken gözaltına alınan Navalni, 15 gün tutuklu kaldı. Putin, 2012 seçiminde iktidara gelmesinin ardından Navalni’nin geçmiş çalışmaları hakkında soruşturma başlatılmasını talep etti. Geçmiş çalışmaları sebebiyle beş yıl hapis cezası alan Navalni, daha sonra bir üst mahkeme tarafından serbest bırakılmıştı.
2015’te Moskova Belediye Başkanlığı seçimlerine aday olan Navalni, oyların yüzde 27’sini aldı. Ancak Putin’in desteklediği Sergey Sobyanin seçimi kazandı. Yine de bu sonuç Navalni ve destekçileri için ciddi bir zaferdi. Çünkü kısıtlı imkanlarla seçim kampanyasını yürütmüş, televizyon kanallarında da kendisine yer bulamamıştı.
Temmuz 2019’da izinsiz gösteri düzenlediği gerekçesiyle 30 gün hapis cezasına çarptırılan Navalni, hapiste dermatit geçirmiş ve doktoru muhalif liderin zehirlenmiş olabileceğini söylemişti. Ağustos 2020’de sinir gazı ile zehirlenen ve tedavi için Almanya’ya giden Navalni, gözaltına alınacağına dair uyarılara rağmen Moskova’ya dönmüş ve döner dönmez Vnukovo Havalimanı’nda gözaltına alınmıştı.
Tutuklu muhalif lider ve ekibi, Putin’in ülkenin güneyinde kendisine lüks bir saray yaptırdığı iddiasını gündeme taşıyan 1 saat 52 dakika 51 saniyelik belgesel yayınlamıştı. Neredeyse 130 milyon izlenen belgeselde Putin’in 1,1 milyar sterline mal ettiğini aktardığı sarayla ilgili yaptığı soruşturmaları detaylı bir şekilde anlatılmış, sarayın maliyetinin “tarihteki en büyük rüşvetle” karşılandığını öne sürülmüştü.
Aşırılık, yolsuzluk ve diğer çok sayıda suçtan hükûm giyen Navalni, 20 yıl boyunca cezaevinde kalacaktı. Kendisine yöneltilen suçlamaları siyasî olarak nitelendiren Navalni, Putin hayatta ve iktidarda olduğu sürece serbest kalamayacağına inandığını söylemişti.
