Kanada’nın Nunavut bölgesinde son dönemde yaşanan kutup ayısı-insan karşılaşmaları, iklim krizinin Arktik ekosistemdeki yıkıcı etkilerini gözler önüne seriyor. Uzmanlar, bu etkileşimlerin artacağı konusunda uyarıyor ve acil önlem çağrısında bulunuyor.
İklim değişikliğinin Arktik bölgede yarattığı dramatik değişimler, kutup ayılarının yaşam alanlarını ve besin kaynaklarını ciddi şekilde tehdit ediyor. Bu durum, kuzey toplulukları ile kutup ayıları arasında kaçınılmaz bir çatışmanın habercisi olarak değerlendiriliyor. Kanada’nın Nunavut bölgesinde Rankin Inlet kasabasında yaşayan balıkçı John Ussak’ın deneyimleri, durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor. Ussak, bölgede nadiren görülen kutup ayılarıyla son zamanlarda sıklıkla karşılaştı ve bir kutup ayısını uzaklaştırmak için 20 uyarı atışı yapmak zorunda kaldı. “Daha önce hiç böyle bir şey görmemiştim,” diye belirten Ussak, günler sonra aynı bölgede bir anne ayı ve yavrusunu gördüğünü de ekledi. Bu olaylar, kutup ayılarının alışılmadık bölgelerde görülme sıklığının arttığını ve insan yerleşimlerine yaklaşma eğiliminde olduklarını gösteriyor.
Can kaybı yaşanmıştı
Durumun vahametini gösteren bir diğer olay ise 7 Ağustos’ta Brevoort Adası’nda yaşandı. Kuzey Amerika hava savunma radar istasyonunda çalışan bir teknisyen, iki kutup ayısının saldırısı sonucu hayatını kaybetti. Kanada’da tahmini 17 bin kutup ayısı bulunmasına rağmen, ölümcül karşılaşmaların nadir görülmesi, bu olayın önemini artırıyor. Alberta Üniversitesi’nden biyoloji profesörü Andrew Derocher, Brevoort Adası’ndaki saldırının “alışılmadık” olduğunu belirtiyor ve “Çevresel değişikliklerle birlikte, kutup ayıları daha da öngörülemez hale gelecek,” diye ekliyor. Bu açıklama, iklim değişikliğinin kutup ayılarının davranışları üzerindeki etkisinin altını çiziyor ve gelecekte benzer olayların artabileceğine işaret ediyor.
Temel sebep deniz buzullarının azalması
Bölge genelinde deniz buzu, kutup ayılarının geleceği için kritik bir role sahip. Bu yaz bazı popülasyonlar neredeyse rekor düzeyde düşük buz örtüsüyle karşı karşıya kalırken, batı Hudson Körfezi popülasyonu “mükemmel” buz örtüsüne sahipti. Ancak uzmanlar, geniş buz örtüsünün bile yeterli olmadığını vurguluyor. Körfezin geniş kesimlerinde buz kalın olmasına rağmen, sırtlar ve kar örtüsü eksikliği nedeniyle halkalı foklar için zayıf bir üreme alanı oluştu. Bu durum, kutup ayılarının ana besin kaynağı olan halkalı fokların popülasyonunu olumsuz etkiliyor ve ayıları alternatif besin kaynakları aramaya itiyor. Derocher, “1980’lerde kutup ayıları yazın plajda yatan dev, şişman sosisler gibi görünürdü. Ama şimdi genel olarak çok daha zayıf bir popülasyon görüyoruz,” diyerek beslenme sorunlarının ciddiyetini vurguluyor. Besin bulmak zorlaştıkça, ayıların insan topluluklarına girme olasılığının artacağı öngörülüyor.
Artan kutup ayısı-insan etkileşimleri karşısında toplulukların hazırlıksız olması, endişe verici bir diğer nokta. Derocher’a göre, toplulukların çoğu bu duruma hazır değil. Sadece birkaç toplulukta küçük kutup ayısı devriye programları bulunuyor, ancak çoğunda hiçbir önlem yok. Bu durum, gelecekte yaşanabilecek tehlikeli karşılaşmaların riskini artırıyor. Öte yandan, Nunavut ve Kuzeybatı Toprakları’nda, daha fazla karşılaşmaya hazırlanmak yerine, genellikle yıllık avın sürdürülebilir kalmasını sağlama tartışmaları ön planda. Bölge sakinleri için bir kutup ayısı etiketi finansal açıdan karlı olabiliyor, bölgesel hükümetler postlar için binlerce dolar sübvansiyon harcıyor. Ancak Derocher, toplulukların asıl ihtiyaçlarının farklı olduğunu belirtiyor: “Topluluklar bize şöyle diyor: ‘Burada kutup ayılarını çeken açık çöp çukurlarımız var. Çöpümüz konusunda yardıma ihtiyacımız var. Kışın ve yazın ortasında topluluklarımıza giren kutup ayıları var. Yardıma ihtiyacımız var.'”
Artan karşılaşmalar ve azalan kutup ayısı popülasyonu
Uzmanlar, gelecekte bu karşılaşmaların zamanla artacağını ve durumun daha da kötüleşeceğini öngörüyor. Derocher, “Bu karşılaşmalar zamanla artacak ve durum çok daha kötüleşecek. Ama sonra, ne kadar üzücü olsa da, popülasyon azalmaya başladıkça iyileşecek,” diyor ve ekliyor: “Bu ayı popülasyonunun yüzyılın ortasından sonra varlığını sürdürmesi beklenmiyor.” Bu tahmin, iklim değişikliğinin kutup ayıları üzerindeki uzun vadeli etkisinin ne kadar yıkıcı olabileceğini gösteriyor. Aynı zamanda, insan toplulukları için risklerin zamanla değişeceğine işaret ediyor. Son gelişmeler, hem kutup ayılarının korunması hem de insan topluluklarının güvenliği için acil ve kapsamlı eylem planlarına olan ihtiyacı vurguluyor.
Kaynak: The Guardian
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
