Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes’in kararıyla, X platformu ülke genelinde askıya alındı. Dezenformasyon yayma iddiasıyla bazı hesapların askıya alınması talebi ve X’in mahkeme kararlarına uymaması gerekçesiyle alınan karar, ifade özgürlüğü tartışmalarını alevlendirdi.
Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes, X platformunun ülkedeki faaliyetlerinin “derhal ve tamamen askıya alınmasına” karar verdi. Karara gerekçe olarak, platformun mahkeme kararlarına uymaması ve mevcut para cezalarını ödememesi gösterildi. Kararın ardından, 200 milyonluk ülke nüfusunun en az yüzde 10’u tarafından kullanıldığı belirtilen platforma erişim sıkıntıları yaşandığı bildirildi.
Gerilim nasıl tırmandı?
Yargıç de Moraes, Nisan ayında dezenformasyon yaydığı iddia edilen onlarca X hesabının askıya alınmasını talep etmişti. X platformu ise bu talebe uymayarak, kararı “sansür” olarak nitelendirdi ve Brezilya yasalarına aykırı olduğunu öne sürdü. Platform, bu ay başında Brezilya’daki ofisini kapatarak, temsilcisinin mahkeme kararlarına uymaması durumunda tutuklanma tehdidi aldığını açıkladı.
Musk’tan ifade özgürlüğü tepkisi
X’in sahibi Elon Musk, karara sert tepki göstererek, “İfade özgürlüğü demokrasinin temelidir ve Brezilya’da seçilmemiş bir sözde yargıç, siyasi amaçlarla bunu yok ediyor” açıklamasını yaptı. Musk’ın bu açıklaması, platformun Brezilya’daki geleceğini daha da belirsiz hale getirdi.
VPN kullananlara ceza
Yargıç de Moraes, Apple ve Google gibi şirketlere X’i uygulama mağazalarından kaldırmaları ve iOS ile Android sistemlerinde kullanımını engellemeleri için beş günlük süre tanıdı. Ayrıca, VPN gibi yöntemlerle platforma erişmeye çalışanlara 50 bin real (yaklaşık 8 bin euro) para cezası uygulanacağını belirtti. Yasağın, X yeni bir yasal temsilci atayıp Brezilya yasalarını ihlal ettiği gerekçesiyle kesilen para cezalarını ödeyene kadar süreceği açıklandı.
X’in tutumu ve Starlink’in durumu
X, resmi hesaplarından yaptığı açıklamada, taleplere uymayacağını belirterek, “Yargıç Alexandre de Moraes’in yakında X’in Brezilya’da kapatılmasını emredeceğini bekliyoruz – sadece siyasi rakiplerini sansürlemek için verdiği yasadışı emirlere uymadığımız için” ifadelerini kullandı. Bu arada, Musk’ın uydu internet şirketi Starlink’in Brezilya’daki banka hesapları, ülkenin Yüksek Mahkemesi’nin daha önceki bir kararı doğrultusunda donduruldu.
X, Brezilya’da baskı altında kalan ilk sosyal medya platformu değil. Geçen yıl Telegram, bazı profilleri engelleme taleplerini yerine getirmemesi nedeniyle geçici olarak yasaklanmıştı. Meta’nın mesajlaşma servisi WhatsApp da 2015 ve 2016’da kullanıcı verilerini polise vermeyi reddettiği için geçici yasaklarla karşı karşıya kalmıştı. Bu durum, Brezilya’da sosyal medya platformları ve hükümet arasındaki gerilimin devam ettiğini gösteriyor.
Kaynak: BBC
