Türkiye siyasetinde çözüm sürecine dair tartışmalar yeniden gündeme geldi. Devlet Bahçeli’nin Meclis açılışında DEM Partili vekillerle el sıkışması ve ardından Abdullah Öcalan’a yönelik yaptığı çağrı, sürecin yeniden başlayıp başlamadığına dair tartışmaları tetikledi. Süreçte kim ne dedi, Medyascope sizin için derledi.
Siyasette “çözüm süreci yeniden mi başlıyor?” tartışmaları sıcaklığını koruyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 1 Ekim’deki Meclis açılışında DEM Partili vekillerle tokalaşması iki parti tarafından da olumlu yorumlandı. Ardından Bahçeli’nin İmralı Cezaevi’nde tutulan Abdullah Öcalan’a PKK militanlarının tek taraflı silah bırakması yönündeki çağrısı gündem oldu.
Bahçeli’nin bu çağrılarına Meclis’teki partilerden yanıtlar gecikmedi. DEM Parti cephesinde süreç olumlu karşılandı. Sırrı Süreyya Önder, Bahçeli ve Erdoğan’a teşekkür etti. Cengiz Çandar ise “Bir şeyler pişiyor” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da sürece ilişkin konuştu. Erdoğan “Tokalaşmak önemli bir adım” diyerek sürece olumlu sinyal verdi. Ancak Efkan Ala masalarında çözüm süreci dosyası bulunmadığını söyledi.
CHP cephesinden açıklamalar gecikmedi. Özgür Özel, iki tarafın da yanında olmadıklarını söyleyerek konuya mesafeli yaklaştı. İYİ Parti lideri Müsavat Dervişoğlu ise Bahçeli’ye sert tepki gösterdi. Dervişoğlu, “Meclis kürsüsünden bebek katili bölücü başına seslenenler var. Bu elin sahiplerine milliyetçi denir mi?” dedi.
MHP’liler ise Bahçeli’nin sözlerini “yeni çözüm süreci tartışmalarına balans ayarı” olarak değerlendirdi. “Devlet kontrolümüz dışında adım atamaz” diyen MHP’liler, tartışmalardan endişe duymadıklarını belirtti. MHP’deki bir diğer düşünce ise “Selahattin Demirtaş’ın asla bu tartışmalara dahil edilmemesi” yönünde.
Çözüm süreci tartışmalarında kim ne dedi? Medyascope süreçte söylenenleri sizler için derledi.
MHP ilk kurşunu attı: “Bahçeli’nin konuşması ‘balans ayarı'”
Devlet Bahçeli 15 Ekim’deki grup toplantısında, “Teröristlerle konuşulacak, çözülecek hiçbir şey yoktur” dedi. Partililer, Bahçeli’nin bu konuşmayla, 2012’deki “çözüm süreci” ile bugünkü sürecin arasındaki farkı vurguladığını ifade etti. Ayrıca MHP’liler çözüm süreci tartışmalarını “balans ayarı” olarak nitelendirdi.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın, “Genel Başkanımız Sayın Devlet Bahçeli’nin son günlerde bazı siyasi partilerin temsilcilerine karşı sergilediği yapıcı tavır, dışarıda büyüklüğünü daima hissettiren ülkemizin içeride de bir birlik bütünlük resmi vermesi konusunda duyduğu haklı zaruretin bir neticesidir” diye konuştu.
AKP cephesi temkinli
Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 Ekim’de Arnavutluk ve Sırbistan ziyaretlerinin dönüşünde “Bahçeli’nin DEM Parti Eş Başkanlarıyla tokalaşması önemli bir adım” dedi. Bu tür adımların artması gerektiğini vurgulayan Erdoğan, yeni anayasa çalışmalarında toplumsal mutabakatı genişletmek için böyle girişimlerin önemli olduğunu söyledi. Erdoğan, “Bahçeli’nin attığı adım, ülkemizin siyasi yapısında uzlaşma, diyalog çağrısının önemini olduğunu gösteriyor” dedi.
Efkan Ala’dan çözüm süreci hakkında açıklama geldi. Türkiye’de 2013 ile 2015 yılları arasında yürütülen çözüm sürecinin önemli aktörlerinden Efkan Ala, yeni döneme dair konuştu. AKP Genel Başkanvekili Ala, çözüm sürecinin partilerinin gündeminde olmadığını belirterek “Masamızda yok” dedi.
Efkan Ala, “Çözüm süreci masamızda yok. Sorun farklı, çözüm yolları da farklı. Geçmişte bu süreç oldu ve sona erdi. Aynı şeyi tekrarlamak zorunda değiliz” diye konuştu. Ayrıca Ala, “24 saat Kürtçe yayın yapan bir kanal var. O süreçlerin belli bir noktasında Ortadoğu tarumar oldu. Türkiye, o reformları yapmamış olsaydı Irak ve Suriye’ye döndürmek isteyen projelere yenilirdi” dedi.
- Dervişoğlu: “Bahçeli tarafından uzatılan elin asıl sahibi Erdoğan’dır”
- Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Bahçeli’nin DEM Parti Eş Başkanları ile tokalaşması önemli bir adım”
Diğer taraftan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, çözüm süreci tartışmaları hakkında “Dedikodu” dedi.
Eski TBMM Başkanı Bülent Arınç, Bahçeli’nin, Öcalan’a yönelik “Çıksın terörü bitirdiğini ilan etsin” çağrısını değerlendirdi. Arınç, “Öcalan çağrı yapsın diyorsanız, bunun içini doldurmalısınız” dedi. Arınç “Evet, ben bundan ümitliyim. Mesele sadece buysa ve DEM Parti bundan memnunsa, mesele kalmamıştır. Ben işin çok derinliğine girmem. Öcalan bu çağrıyı 11 sene önce yaptı, sonra yaşadıklarımızı ise biliyoruz. Yeni şeyler söylemek lazımdır noktasına geldiysek, bugün başka türlü dinamiklere ihtiyaç var” dedi.
DEM Parti’den çözüm sürecine yeşil ışık
Çözüm süreci ihtimalinin doğmasının ardından gözler DEM Parti cephesine çevrildi. DEM Parti Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan, Bahçeli’ye cevap verdi. Bakırhan “Çağrının muhataplarına ulaşması için Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması gerekiyor” dedi.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
TBMM Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, Meclis kürsüsünden yaptığı konuşmada, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’ye teşekkür etti.
DEM Parti Milletvekili Cengiz Çandar, 13 Ekim’de Gazete Duvar’dan Ceren Bayar’a geçmişte yaşanan Oslo Süreci ve 2012’de Abdullah Öcalan üzerinden yürütülen çözüm sürecini hatırlattı:
“Geçmişteki süreçlerle kıyaslandığında, şu anki gelişmelere çözüm süreci demek için henüz çok erken. Benzer bir mekanizma henüz ortada yok.”
Çandar, sürecin ilk aşamalarında olduklarını belirterek “Bir şey pişiyor mu, derseniz evet, pişen bir şeyler var ancak henüz buna çözüm süreci diyemeyiz. Türkiye’de sıkça kullanılan bir tabirle, ‘istikşafi görüşmeler’ dönemindeyiz” dedi.
- Yeni çözüm süreci başlıyor mu?
- DEM Partili Cengiz Çandar: “‘Çözüm süreci’ demek için erken ama bir şeyler pişiyor”
DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, çözüm sürecine ilişkin 43 aydır Abdullah Öcalan ile hiç görüşülmediğini hatırlattı. Kılıç Koçyiğit, “Görüşme oluyor mu? Bilmiyoruz. İmralı’ya heyetler gidebilseydi öğrenebilirdik. Bunu teyit edebilme şansımız yok. Bir muhatabı hükümettir, diğer bir tarafı Kandil’dir. Dolayısıyla görüşüldüyse de İmralı’dır” dedi.
Devlet Bahçeli’nin DEM Partili milletvekilleriyle el sıkışması konusuna ilişkin Kılıç Koçyiğit, “Tokalaşmaları olağandı. Olağan olmayan bu süreçti. Olağandışılık olağan bir sahneyi bunun içine sürüklemiş oldu. Bu ülkede 10 yıldır devam eden otoriterleşme var, toplumun beklediği demokratik gelişmelerin önünü tıkayan bir anlayış var. Bu zaten olağandışıydı” diye konuştu.
CHP mesafeli duruyor
CHP Genel Başkanı Özgür Özel de konuya ilişkin açıklama yaptı. Özel iki tarafında istediği yerde olmadıklarını söyledi. CHP’li Okan Konuralp de Sırrı Süreyya Önder’in TBMM’deki konuşmasına atıf yaptı. Konuralp’in desteğine CHP’liler alkışla destek verdi.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel de grup toplantısında Bakırhan’ın CHP söylemlerine yanıt verdi. Özel, “CHP ne söylerse kendi söyleyecek” diyerek dahil oldu. Özel, konuya ilişkin şunları söyledi:
“CHP konuşmak için ya da kendi milliyetçiliğinin ispatı için Devlet Bey’den icazet almayacak, bu parti demokratik bir açılım yapmak için DEM’den de bir çağrı beklemeyecek. Ne Devlet Bey’in bizi hapsettiği yerdeyiz ne DEM’in Sayın Eş Genel Başkanı’nın bize işaret ettiği, istikamet verdiği yerde. Ne Devlet Bey’in korkularını sözde, endişelerini sözde haklı çıkaracak bir şey yaparız, ne DEM’in geçmişe bir takım referanslarla ortaya koyduğu güvensizlik üzerinden ‘Aman kendimizi birilerine beğendirteceğiz’ diye olmadık bir şey yaparız.”
TBMM Grup Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder’in Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Bahçeli’ye teşekkür etmesine ilk destek CHP’li Okan Konuralp’ten geldi. Konuralp, Önder’e atıf yaparak “Her şeyin konuşulduğu, tartışıldığı bir sürecin sonunda hakkaniyetli, adaleti esas alan ve kalıcı bir barışa ulaşılmasını diliyorum” dedi.
İyi Parti’den sert tepki: “Milliyetçilik böyle olur mu?
İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, “yeni çözüm süreci” tartışmalarına ilişkin konuştu. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin DEM Parti ile “el sıkışmasını” değerlendiren Dervişoğlu, “El belki Bahçeli tarafından uzatılmıştır ama elin asıl sahibi Erdoğan’dır” dedi.
Dervişoğlu, Bahçeli’ye de yüklenirken “Meclis kürsüsünden bebek katili bölücü başına seslenenler var. Bu elin sahiplerine milliyetçi denir mi?” diye konuştu.
