Erzincan-İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nin etrafında biriktirilen siyanürlü toprağın kaymasının üzerinden bir yıl geçti. 9 işçi bu siyanürlü toprak altında kalarak hayatını kaybetti. Olaya ilişkin iddianame hazırlandı, ilk duruşma 17 Mart’ta yapılacak. Peki şimdiye kadar neler oldu?
Erzincan-İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nin etrafında biriktirilen toprak 13 Şubat Salı günü saat 14.28 civarında kaydı. 9 işçi toprak altında kaldı.
Maden faciasında toprak altında kalan dokuz işçiden yedisinin isimleri şöyle: Şaban Yılmaz, Kenan Öz, İbrahim Keklik, Adnan Keklik, Hüseyin Kaya, Ramazan Çimen ve Uğur Yıldız.
İşçilerin cansız bedeni zamanla bulundu. Toprak altında kalan 9 işçiden ilkine 53 gün son işçiye ise 116 gün sonra ulaşıldı.
İkinci toprak kayması
Yaşananlara rağmen 27 Mayıs 2024’te aynı bölgede yeniden toprak kaydı. Madeni işleten şirket Anagold Madencilik’ten bir yetkili Medyascope’a faaliyetin durdurulduğunu, can kaybı olmadığı yönünde bilgi verirken, Erzincan Valisi Hamza Aydoğdu kontrollü bir şekilde toprak parçası indirildiğini ve çalışmaların devam ettiğini açıkladı.
İşçiler işten atıldı
Öte yandan Anagold Madencilik tarafından işletilen Erzincan’daki İliç Çöpler Altın Madeni’ndeki en büyük taşeron şirket olan Çiftay, 27 Ağustos 2024’te 440 çalışanını işten çıkardı. Firma, işten çıkarmalarla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bildirimde bulundu, binlerce insan mağdur oldu.
Bilirkişi raporları
İliç Cumhuriyet Başsavcılığı, hem toprağın kayması, hem 9 işçi için başlatılan arama-kurtarma çalışması hem de ihmali bulunanların yakalanması için soruşturma başlattı.
Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunulan rapor için 13 Mart’ta bilirkişi heyeti görevlendirildi. ODTÜ, İTÜ, İstanbul Üniversitesi’nden akademisyenlerin yer aldığı heyet 16 Mart’ta bölgeye gitti.
11 kişilik heyet, 23 Mayıs’ta hazırladığı 262 sayfalık raporu Cumhuriyet Başsavcılığı’na sundu.
Bilirkişinin İliç faciası hakkında hazırladığı raporda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 11 Mart 2024 tarihli yazısı ile Nihai Denetim Raporu’nun onaylandığı tespiti vardı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Rapor, 7 Ekim 2021 tarih ve 6421 kayıt sıra numaralı “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı” veren yetkililerin “asli kusurlu” olduğunu belirtti.
Savcılık, dokuz ODTÜ, iki Cerrahpaşa ve biri İTÜ’de görevli akademisyen ile bir AFAD mühendisinin imzası bulunan bu raporu kabul etmedi.
Çöpler Altın Madeni’ne onay veren yetkililerin “asli kusurlu” olduğu tespitini yapan bilirkişi heyeti değişti.
Murat Kurum eleştirilerin odağında
Peki “ÇED olumlu kararı” veren kimdi?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum.
“Siyanür sızıntısı” iddialarının olduğu dönemde Anagold firmasına ÇED olumlu raporu veren Murat Kurum, eleştirilerin odağındaydı. Konuyla ilgili daha sonra açıklama yapan Kurum ihmal iddiaları ile ilgili, “Çevre Bakanlığı sadece çevresel etkileri denetler. Bu işletmenin çevre mevzuatına uygun iş yapıp yapmadığı tam 135 kez denetlendi” dedi.
Bu arada altın madenine “2. kapasite artışı” iznini veren yetkilinin de Murat Kurum olduğu ortaya çıktı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, Kurum’un yetkili olarak imzası bulunduğu belgeyi sosyal medyada yayımladı.
Erzincan İdare Mahkemesi ise Anagold Madencilik’in işlettiği Çöpler Altın Madeni’ne Kurum’un verdiği “ÇED olumlu” raporunu ve ruhsatını 21 Ağustos 2024’te iptal etti.
İddianame hazırlandı
Beşi tutuklu 43 şüpheli hakkında “taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak” ve “çevreyi taksirle kirletmek” suçlarından iddianame hazırlandı.
İddianamede, aralarında Anagold Ülke Müdürü Cengiz Yalçın Demirci’nin de olduğu 43 şüpheli için “taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olmak” suçundan 2 yıldan 15’er yıla kadar hapisle cezalandırılması talep edildi.
Bu kişiler arasında, Anagold Ülke Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın Demirci ile Anagold’un büyük ortağı SSR Mining’in Global Projeler Başkan Yardımcısı John Harmse de yer alıyor.
Ayrıca, şüphelilerden altın madenini o dönem işleten şirketin Kanadalı yöneticisi Iain Ronald Guille, Anagold Ülke Müdürü Cengiz Yalçın Demirci ve yurtdışından Türkiye’ye gelmeyen Anagold Operasyon Direktörü Kenan Özdemir hakkında “çevreyi taksirle kirletmek” suçundan adli para cezası talep edildi. Bu kişiler için toprak, su veya havada kalıcı etki bırakması halinde 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istendi.
Ayrıca 7 Ekim 2021 tarihli ÇED raporuna onay verenler, imzası bulunanlar ve kamu görevlileri hakkında “kovuşturmaya yer olmadığı” yönündeki karara atıf yapıldı.
İlk duruşma 17 Mart’ta
İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma tamamlandı ve iddianame kabul edildi. Erzincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilen iddianamede 43 sanıktan 12’si asli, 31’i tali kusurlu bulundu. İlk duruşma 17 Mart’ 2025’te yapılacak.
