ABD Başkanı Donald Trump ile yaşadığı gergin Beyaz Saray görüşmesinin ardından Londra’ya gelen Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Avrupa liderlerinden güçlü destek aldı. İngiltere Başbakanı Starmer’ın ev sahipliğinde düzenlenen zirvede liderler, Ukrayna için barış planı hazırlama ve savunma harcamalarını artırma kararı aldı.
Londra zirvesi neden düzenlendi?
Londra zirvesi, Zelenskiy’nin Washington’daki felaketle sonuçlanan Trump görüşmesinin ardından acilen planlandı. Beyaz Saray’daki görüşmede Trump ve JD Vance tarafından azarlanan Zelenskiy, ABD’den doğrudan Londra’ya geçti.
İngiltere Başbakanı Starmer’ın çağrısıyla toplanan Avrupa liderleri, Ukrayna’ya desteği yenilemek ve Trump’ın Ukrayna politikasının yarattığı boşluğu doldurmak amacıyla bir araya geldi. Zirve, ABD’nin Ukrayna desteğini çekme ve Rusya ile görüşülen bir barış planını dayatma endişeleri ortasında gerçekleşti.
Zelenskiy zirvenin ardından İngiltere Kralı III. Charles ile bir saatlik görüşme gerçekleştirdi.
Toplantıda Avrupa dışından Kanada da yer aldı.
Zirvede hangi kararlar alındı?
Avrupa liderleri, ABD’ye sunulmak üzere bir Ukrayna barış planı hazırlama konusunda anlaştı. Starmer, İngiltere, Ukrayna, Fransa ve bazı diğer ülkelerin “istekli bir koalisyon” oluşturacağını söyledi. Starmer Trump’a götürülecek bir barış planı hazırlayacaklarını açıkladı. Liderler ayrıca Kiev’in savunma kapasitesini artırma ve barış görüşmelerinde Ukrayna’nın masada olmasını sağlama sözü verdi.
Avrupalı liderler savunma harcamalarını artırma konusunda da anlaştı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron, barış planının hava ve deniz saldırılarını kapsayan ancak kara muharebelerini içermeyen bir aylık ateşkes içereceğini Le Figaro gazetesine açıkladı.
Starmer, basın toplantısında liderlerin anlaştığı dört noktayı sıraladı:
- Ukrayna’ya askeri yardımın sürdürülmesi ve Rusya’ya ekonomik baskının artırılması.
- Kalıcı barışın Ukrayna’nın egemenliğini ve güvenliğini sağlaması ve Ukrayna’nın barış görüşmelerinde masada olması.
- Barış anlaşması durumunda, gelecekteki herhangi bir işgali caydırmak için Ukrayna’nın savunma yeteneklerinin güçlendirilmesi.
- Ukrayna’da ateşkesi sağlamak ve sonrasında barışı garanti etmek için “istekli bir koalisyon” geliştirilmesi.
Başbakan, hangi ülkelerin bu koalisyona katılmayı kabul ettiğini belirtmedi. Ancak taahhütte bulunanların gerçek bir aciliyetle planlamayı yoğunlaştıracağını söyledi.
Zelenskiy Londra’da ne mesaj verdi?
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Londra’dan “Avrupa’nın net desteği” ve işbirliği yapma kararlılığıyla ayrıldığını belirtti. Video mesajında “Avrupa, ABD ve Ukrayna’nın barış için bir arada olması gerekiyor. Bunun için diplomasi olacak” dedi. Barış anlaşmasının parçası olarak Rusya’ya hiçbir toprak vermeyeceklerini vurgulayan Zelenskiy, ABD ile hala bir maden anlaşması imzalamaya istekli olduğunu söyledi. Zelenskiy Trump ile ilişkisini kurtarabileceğine inandığını belirtti. Ukrayna lideri, ancak görüşmelerin kapalı kapılar ardında yapılması gerektiğini vurguladı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Avrupa’nın savunma konusundaki tutumu ne?
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “Uzun süren yetersiz yatırımdan sonra, savunma yatırımlarını artırmak son derece önemli” dedi. Avrupa’nın savunma harcamalarını artırma kararlılığını dile getirdi.
Von der Leyen Ukrayna’yı “potansiyel işgalciler için sindirilemez çelik bir kirpiye” dönüştürme ihtiyacını belirtti. AB’nin borç seviyelerini sınırlayan kuralları yumuşatabileceğini ima etti.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise bazı Avrupa liderlerinin toplantıda savunma harcamalarına ilişkin yeni planlarını paylaştığını belirtti. Trump’ı ikna etmek için savunma harcamalarının artırılması, Avrupa’nın kendini koruyabileceğini gösterme stratejisinin bir parçası olarak ortaya çıktı.
ABD yönetimi zirveden sonra nasıl tepki verdi?
Zirveden sonra ABD yönetimi Zelenskiy’i eleştirmeye devam etti. Beyaz Saray ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz, CNN’e verdiği demeçte ABD’nin Rusya ile kalıcı bir barış sağlamaya istekli bir Ukrayna liderine ihtiyacı olduğunu söyledi. Zelenskiy’nin buna hazır olup olmadığının net olmadığını söyledi.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard ise Fox News’e yaptığı açıklamada, Zelenskiy’i Beyaz Saray’dan kovulduktan sonra destekleyen Avrupa ülkelerinin “özgürlük davası ve değerlerine bağlı olmadığını” iddia etti. Gabbard Avrupalıların barışa inanmadıklarını söyledi.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da “Avrupa gibi olmamak için Putin hakkında daha az endişelenmeliyiz” dedi. Donald Trump “Göçmenler, tecavüz çeteleri, uyuşturucu baronları, katiller ve ülkemize giren akıl hastanelerinden gelen insanlar hakkında daha fazla endişelenmeliyiz” diye ekledi.
Kaynak: The Guardian, Reuters
