CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Saraçhane’deki konuşmasında boykot listesini açıkladı. Listede medyadan gıdaya, kitapçılardan bahis şirketlerine kadar birçok marka yer alıyor. Bir grup üniversite öğrencisi ise bu çağrıyı bir adım öteye taşıdı. Peki dünya tarihinde başarıya ulaşmış boykot var mı, varsa hangileri, sizler için derledik.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel, merkez medyanın Ekrem İmamoğlu’na destek eylemlerini ve Saraçhane buluşmalarını yayınlamaması nedeniyle boykot listesine eklendiğini açıkladı. “Bizi görmeyeni gömeceğiz” diyen Özel, halkı EspressoLab, D&R, İdefix, Demirören AVM, Kilim Mobilya, Ülker, TRT, TGRT, İhlas Ev Aletleri, Turkuaz Yayınevi, Milli Piyango, misli.com, iddia.com, ETS Tur, DHA ve İHA’yı boykot etmeye çağırdı.
Bir grup üniversite öğrencisi ise bu çağrıyı bir adım öteye taşıdı ve herkesi 2 Nisan’da alışveriş yapmamaya çağırdı.
Özgür Özel, X hesabından, üniversitelilerin tüketim boykotuna destek verdiğini duyurdu. Herkesi 2 Nisan’da boykota çağıran Özel, “Herkesi bu boykota katılarak tüketimden gelen güçlerini kullanmaya davet ediyorum. Millet, devletin gerçek sahibidir” dedi.
Peki boykot nasıl ortaya çıktı, tarihte başarılı olmuş boykot var mı, varsa hangileri?
İrlanda’nın Mayo bölgesinde 1880 yılında İngiliz toprak sahibi Lord Erne’nin mülk yöneticisi olan Charles Cunningham Boycott, adaletsiz kira artışları talep ettiği için yerel halkın tepkisini çekti.
İrlanda Toprak Birliği’nin çağrısıyla harekete geçen topluluk, Boycott’a karşı kapsamlı bir sosyal ve ekonomik tecrit uygulamaya başladı, çiftlik işçileri onun için çalışmayı reddetti, dükkânlar ona mal satmadı, postacılar mektuplarını dağıtmadı, kilisede bile kimse onunla konuşmadı.
Tecritin sonunda Boycott bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. Olay İngiliz ve Amerikan basınında geniş yer bulunca, Boycott’un soyadı kısa sürede bir protest eylem biçimini tanımlayan küresel bir terime dönüştü.
Montgomery otobüs eylemi
1 Aralık 1955’te Rosa Parks isim siyah bir ABD vatandaşının otobüste beyaz bir yolcuya yer vermediği için tutuklanması, ABD’nin ırk ayrımcılığı tarihinde bir dönüm noktası oldu.
Montgomery’nin siyah toplumu, Martin Luther King Jr. liderliğinde şehir otobüslerini kullanmayı reddetti. 40 binden fazla kişi, bir yıldan fazla süre boyunca kilometrelerce yürüdü, bisiklet, otomobil ve taksi kullandı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Boykot, “terörist eylem” olarak nitelendiriliyordu ancak yolcularının yüzde 75’ini kaybetmiş olan şirketler daha fazla direnemedi ve 382 gün sonra otobüslerdeki ırkçı uygulamaları kaldırdı.
Hindistan’da tuz direnişi
Mahatma Gandi, 1930’da İngiliz sömürge yönetimine karşı etkili bir direniş başlattı ve bunu tuz sayesinde yaptı.
İngilizlerin tuz üretimi ve satışı üzerindeki tekelini ve ağır vergilendirmesini protesto eden Gandhi, 12 Mart 1930’da 78 takipçisiyle birlikte 385 km’lik bir yürüyüşe çıktı.
24 gün süren yürüyüşün sonunda Dandi sahillerine ulaşan Gandhi, deniz suyundan tuz çıkararak yasayı çiğnedi. Bu basit eylem, tüm ülkeye yayıldı ve milyonlarca Hintli kendi tuzunu üretmeye başladı.
İngiliz sömürge yönetimi 60 binden fazla kişiyi tutuklamasına rağmen tuz vergilerini uygulayamaz hale geldi. Hindistan’ın bağımsızlık sürecindeki önemli dönüm noktalarından biri olarak kabul edilen bu hareket, İngilizleri 1931’de Gandhi’yi serbest bırakmaya ve Tuz Yasası’nı gevşetmeye mecbur bıraktı.
Nestlé olayı
1977 yılında başlayan ve “Bebekleri Öldüren Nestlé” kampanyası olarak bilinen boykot, şirketin gelişmekte olan ülkelerde anne sütü yerine bebek maması kullanımını teşvik eden etik dışı pazarlama uygulamalarına karşı başlatıldı.
Temiz su kaynaklarına sınırlı erişimi olan bölgelerde anneleri bebek maması kullanmaya teşvik eden bu uygulamalar, binlerce bebeğin ölümüne veya hastalanmasına yol açıyordu.
ABD’de başlayan ve ondan fazla ülkeye yayılan boykot küresel bir harekete dönüştü.
Yedi yıllık boykotun sonunda 1984’te Nestlé, Dünya Sağlık Örgütü’nün yeni düzenlemelerine uyacağını taahhüt etti. Nestlé pazarlama uygulamalarını değiştirmek zorunda kaldı.
Delano üzüm boykotu
Kaliforniya’da, 1965 yılında çoğunluğu Meksika kökenli tarım işçileri, Cesar Chavez ve Dolores Huerta liderliğinde adil ücret ve çalışma koşulları için üzüm üreticilerine karşı bir grev başlattı. İşçilerin grevini kırmak için işverenler kaçak işçi çalıştırınca, hareket ulusal bir boykota dönüştü.
Beş yıl boyunca milyonlarca Amerikalı üzüm tüketimini durdurdu. ABD’deki üzüm satışları yüzde 17 oranında düştü.
Kaliforniya’nın 26 büyük üzüm üreticisi 1970’te masaya oturmak zorunda kaldı ve tarım işçileri tarihinde ilk kez toplu iş sözleşmesi imzalandı. Sözleşme, asgari ücretin yükseltilmesi, sağlık sigortası, güvenlik önlemleri ve tarım zehirlerinin kullanımına ilişkin düzenlemeleri içeriyordu.
