Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Türkiye’deki 16 Nisan referandumuyla ilgili nihai raporlarında yer alan tavsiyelere uyulmadığı taktirde Türkiye’den çekilebileceklerini duyurdu.
AGİT adına konuşan, Sınırlı Referandum Gözlem Heyeti Başkanı Tana de Zulueta, İtalya’nın başkenti Roma’da, Yabancı Basın Derneği’nde yaptığı açıklamada; referandum sürecinde “evet” ve “hayır” cephelerinin eşit şartlarda mücadele etmediğini ve “evet” cephesinin, devlet imkanlarının kullanılması ve basın ile iş dünyasının desteği neticesinde büyük ölçüde avantaja sahip olduğunu söyledi. Zulueta ayrıca, Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) “mühürsüz pusula” kararının seçim sonuçlarına gölge düşürdüğünü de sözlerine ekledi.
Zulueta; sadece Türkiye’deki “hayır”cıların değil kendilerinin de “terörist” ilan edildiklerini belirterek, bir daha Türkiye’ye çağrılmaları durumunda gidip gitmeyeceklerinin kendilerine bağlı olmadığını ancak Türkiye’deki gelecek seçimlerde uluslararası gözlemcilerin bulunmasının önemli olduğunu dile getirdi.
Zulueta, “Türkiye’nin nihai raporu kabul etmemesi nasıl bir tavır takınacaksınız?” şeklindeki bir soruya ise şöyle cevap verdi: “AGİT’in, ikna etme dışında bir enstrümanı yok. AGİT, tavsiyelerinin uygulanmadığı bir ülkeye dönmenin uygun olmadığına karar da verebilir. Ancak birçok sorunu olan bir ülkede karşı tarafın; partilerin, sivil toplumun ‘uluslararası gözlemcilere ihtiyacımız var’ çağrısı yapmasıyla bunun aksi de olabilir”.
Zulueta, AGİT’in nihai raporunun 7 hafta sonra açıklanacağını duyurdu.
AGİT’in gözlemci heyetinin, 16 Nisan referandumunun ardından kamuoyuna açıkladığı ön raporda, referandum sürecinde tarafların eşit şartlara sahip olmadığı duyurulmuştu. Gözlemcilerin eleştirisini alan diğer konular ise; referandumun OHAL ortamında düzenlenmesi ve “hayır” diyenlerin terörizmle bir tutulmasına yönelik söylem olmuştu. AGİT gözlemcileri ayrıca, anayasa değişikliği referandumunun uluslararası standartların gerisinde kaldığı kanısına varırken, hukuki altyapının gerçek bir demokratik yarış için yeterli olmadığı görüşüne yer verilmişti. AGİT’in bu ön raporu Türk tarafında tepkilere neden olmuş, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu raporu yazanları sert bir şekilde eleştirmişti.
