2015 yılında Romanya’da Bükreş şehrinde yaklaşık 30 bin kişinin katıldığı yolsuzluk karşıtı eylemler oldu. Eylemciler erken seçim ve siyasi reform taleplerinde bulundu. Romanya’da Şubat 2017’de de yolsuzluğa karşı yasayı zayıflatan kararlar alınması gerekçesiyle geniş çaplı protestolar gerçekleşti. AB üyesi Romanya’da yolsuzluk önemli bir sorun ve uzun zamandır yolsuzluğa karşı mücadele sürüyor.
Romanya’da politikacıların bir kısmı Kovesi’yi politik oyunlar oynamak ile Adalet Bakanı Tudorel Toader ise, görev alanını aşmak ve parlamentonun otoritesine saygı duymamakla suçladı. Anayasa Mahkemesi ise Mayıs ayında Kovesi’nin görevden alınmasını istedi. Cumhurbaşkanı, Adalet Bakanının söylediklerine katılmadı ve Kovesi’yi görevden almayı reddetti, fakat Anayasa Mahkemesi bir savcının görevden alınması noktasında Cumhurbaşkanının isteğe bağlı bir gücünün olmadığını belirtti.
Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis
Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis, pazartesi günü yolsuzluğa karşı oluşturulan birimin başında 2013 yılından beri görev yapan başsavcı Laura Codruta Kovesi’yi görevinden azletti. New York Times’ta yer alan habere göre, Iohannis ülkenin yolsuzluğa karşı mücadelesinde kararlı bir tavır sergiliyorken, Sosyal Demokratik Parti hükümeti ve koalisyon ortakları uzun zamandır, Kovesi’nin görevden alınmasını istiyordu. Adalet Bakanı Şubat ayında Kovesi’nin görevden alınıp yerine başka bir ismin getirilmesi tavsiyesinde bulunduğundan beri, Cumhurbaşkanı Iohannis, birim şefi Kovesi’yi görevden alması hususunda büyük bir baskı altındaydı. Kovesi, görev tanımının dışında davranmak, otoritesini aşmak ve Romanya’nın yurt dışındaki imajını zedelemekle suçlanıyor.
Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Madalina Dobrovolschi, yaptığı açıklamada “Devlet hukuk kurallarıyla yönetilir ve Anayasa Mahkemesinin resmi kararlarına saygı duyulmalıdır” ifadelerini kullandı.
Görevden alınmasının ardından yaptığı basın açıklamasında Kovesi, kararın soruşturmaların ve adaletin önünü kestiğini ifade etti. Savcılara ve vatandaşlara vazgeçmemeleri gerektiğini söyleyen Kovesi, yasaların herkes için eşit olduğunu ve kimsenin bundan kaçınacak kadar güçlü olmadığını ve savcıların dokunulmaz gibi görünen kişileri soruşturduğunu sözlerine ekledi.
2007 yılında Avrupa Birliği’ne üye olan Romanya’da uzun süredir, kemikleşmiş yolsuzlukla mücadele ediliyor. Son yıllarda yolsuzlukla mücadelede önemli adımlar atılan Romanya’da, yolsuzlukla mücadele hususunda kamuoyunun ve Brüksel’in desteği mevcut. Kovesi “Ulusal Yolsuzluk Karşıtı” birimin başsavcılığı görevini üstlendiğinden beri ajans başarılı bir biçimde binlerce hükümet memuru, meclis üyesi ve iş insanının soruşturmasını yürüttü.
Yolsuzluk meselesiyle ilgili geniş çaplı protestolara sahne olan Romanya’da geçtiğimiz ay hükümet eden parti ve koalisyon ortakları, hükümete olan desteği göstermek için yaklaşık 100 bin kişiyi başkentte topladı.
Kovesi’yi görevden alan Cumhurbaşkanı Iohannis, destekçilerinin çoğunu ve Romanya’nın batılı müttefiklerini hayal kırıklığına uğrattı. Cuma günü Kovesi politik baskılara rağmen istifa etmeyeceğini açıklamıştı, fakat Cumhurbaşkanının kararı seçeneklerin onun elinde olmadığını gösterdi. Babes-Bolyai Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Sergiu Miscoiu, Cumhurbaşkanının hükümet sisteminin meşruiyetini bozmaktan kaçınma noktasında doğru bir tercih yaptığını ve ayrıca Cumhurbaşkanının hala destekçilerini yaptığı hamlenin tek mantıklı şey olduğuna inandırabileceğini ifade etti. Bununla birlikte, Profesör Miscoiu, Kovesi’nin görev yerine onun niteliklerine sahip birinin atanmasının da destekçilerin geri kazanılması noktasında etkili olabileceğini belirtti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Geçtiğimiz ay Kovesi ile New York Times tarafından yapılan mülakatta, Kovesi “eğer savcıların bağımsızlığı yok olursa, işi yapmak daha zor olmaya başlamaz, imkansız olmaya başlar” dedi.
Cumhurbaşkanı, Romanya’da hukuk devleti için kritik bir anda karar verdi. 21 Haziran’da, Sosyal Demokratik Parti’nin güçlü lideri Liviu Dragnea, görevi istismardan suçlu bulundu ve mahkeme Dragnea hakkında üç buçuk yıl hapis cezası verdi.
Cumhurbaşkanlık sözcüsü Dobrovolschi, yaptığı açıklamada “Romanya’da yolsuzluğa karşı mücadele yavaşlatılmamalı ya da mücadeleye ara verilmemeli aksine mücadele devam etmek zorundadır” dedi.
Yeni başsavcı seçme sürecinin 23 Temmuz’da başlayacağını belirten Adalet Bakanı en az 10 yıllık deneyimi olanların başvurularının kabul edileceğini ve belirlenen ismin 30 Temmuz’da açıklanacağını ifade etti.
