ABD vatandaşı Rahip Andrew Brunson’ın terör örgütü üyesi olmak suçlamasıyla yargılanması sürecinde, ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı yaptırımlar ve diğer ekonomik sebeplerle birlikte başta Amerikan doları olmak üzere yabancı para birimleri karşısında hızla değer kaybeden Türk lirası, önce Merkez Bankası’nın faiz artırımları, ardından da Rahip Brunson’ın hakkında hüküm verilip serbest bırakılmasıyla birlikte yeniden değer kazanmaya başlamıştı. Son olarak, hafta başında ABD’nin İran’a uyguladığı ekonomik yaptırımların 2. evresi devreye girerken, Türkiye’nin en azından önümüzdeki 6 ay boyunca bu yaptırımlardan muaf olduğunun açıklanmasının ardından Dolar/TL, 5.30’a kadar gerilemişti. Haftanın son işlem gününde dün akşam açıklanan ABD faiz kararı ile birlikte kur yönünü yukarı çevirerek yeniden 5.50 seviyesinin üzerine çıktı.
ABD Merkez Bankası Fed dünkü toplantısında, faiz oranlarını beklendiği gibi değiştirmeyerek yüzde 2-2.25 aralığında tuttu. Fed kararı sonrası dolar 5.45 seviyelerinde seyrini sürdürdü. Dolar/TL yeni güne de artışla başladı, yüzde 1’den fazla yükselişle 5.54’ü gördü. Son 1 yıl içinde 3 kez faiz artırımına giden Fed’in ABD’nin ekonomisinin ve işgücü piyasasının güçlü olduğuna dair yorumu, aralık ayında faiz artırımına gidileceği yönündeki beklentiyi güçlendirdi.
Fed’in faiz kararının ardından, gelişmekte olan ülkelerin para birimleri dolar karşısında değer kaybederken, TL’nin toparlanma süreci de bundan etkilendi.
Fed’in faiz kararının yanı sıra kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s küresel büyümeye ilişkin raporunda Türkiye için, “Ekonominin 2019 ortasına kadar her çeyrekte daralacağını tahmin ediyoruz” görüşünü dile getirmesi de para piyasalarını etkiledi. Moody’s, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 1.5 büyüdükten sonra, gelecek yıl yüzde 2 daralacağını; 2020’de ise yüzde 3 büyüyeceğini tahmin ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu’nın açıkladığı Eylül Ayı Dış Ticaret Endeksleri verisine göre iç talepteki daralma ile birlikte ithalatta gerçekleşen düşüş ve daralan dış ticaret açığı iyi haber gibi görülse de ihracat birim değer endeksi eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,3 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre gıda, içecek ve tütünde yüzde 8,1, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 4,1 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 2,2 azalırken, yakıtlarda yüzde 28,5 arttı. Böylece ihracat birim değer endeksi 2018 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 0,2 azaldı.
İhracat miktar endeksi ise eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 25,2 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre gıda, içecek ve tütünde yüzde 20, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 13,7, yakıtlarda yüzde 12,5 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 26,7 arttı.
İhracat miktar endeksi 2018 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 8,9 artarken, ithalat miktar endeksi 2018 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre yüzde 18,8 azaldı.
Hafta başında açıklanan Ekim 2018 enflasyonu rakamlarına göre Yİ-ÜFE eylül ayına göre çok az gerilerken, TÜFE yıllık yüzde 25.24’e yükselmişti.
Ekim de %2.67 artan enflasyon , kasım ve aralık ta ayda %1 bile artsa yıllık enf, 25 “in altına düşmüyor.
Aylık %2 enfls. yaşansa yıllık tüfe % 28 in altına düşmüyor.
Halep oradaysa arşın burada pic.twitter.com/XyDccASXMAMedyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
— Mustafa Sönmez (@mustfsnmz) November 5, 2018
Hazine ve Maliye Bakanlığı , daha önce 12 ve 13 Kasım’da yapılacağı duyurulan 3 tahvil ihalesinin yapılmamasına karar verdi.
Bakanlık sitesinden yapılan açıklamada şöyle denildi:
“Bilindiği üzere, 2018 yılı Hazine Finansman Programı’nda yurtdışı piyasalardan 6,5 milyar ABD doları tutarında borçlanma yapılması öngörülmüş olup 7 Kasım 2018 tarihinde tamamlanan 1,5 milyar avro tutarındaki tahvil ihracı ile birlikte toplam 7,7 milyar ABD doları tutarında dış borçlanma gerçekleştirilmiştir.
Bununla birlikte, 2019-2021 Yeni Ekonomi Programı’nda 2018 yılı için alınan tasarruf tedbirleri sayesinde Hazine finansman ihtiyacı azaltılmıştır.
Bu çerçevede, 2018 yılı net borçlanma limiti de dikkate alınarak yurtiçi piyasada yapılan iç borçlanma tutarının azaltılması ve faiz giderlerinin düşürülmesi amacıyla, 31 Ekim 2018 tarihli İç Borçlanma Stratejsi’nde 12 Kasım 2018 tarihinde ihracı gerçekleştirileceği duyurulan 10 yıl vadeli TÜFE’ye endeksli Devlet tahvili ihalesi ile 13 Kasım 2018 tarihinde ihracı gerçekleştirileceği duyurulan 7 yıl vadeli değişken faizli Devlet tahvili ve 10 yıl vadeli sabit kuponlu Devlet tahvili ihalelerinin yapılmamasına karar verilmiştir.”
Geçen hafta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 1 Kasım ile 31 Aralık 2018 tarihleri arasında konut, otomotiv, beyaz eşyanın da aralarında bulunduğu 6 başlıkta ÖTV ve KDV oranlarında değişiklik yapılacağını duyurdu. ÖTV ve KDV indirimlerinin uygulamaya girmesi ile birlikte bu sektörlerde biraz olsun hareketlilik yaşanmaya başladı.
Ben diyorum inanmıyorsunuz. İşte size durgunluğa giren ekonominin göstergeleri… https://t.co/ZXDed5QWqn
— Yalçın Karatepe (@ykaratepe) October 31, 2018
Konut, otomotiv, beyaz eşya gibi sektörlerde vergi indirimi uygulanırken bugün yolcu beraberinde getirilen telefon kullanım harcı tutarının yeniden belirlenmesine dair Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.
Buna göre, ticari amaçlı olmaksızın, yolcuların kendi kullanımları amacıyla yurt dışından getirdikleri telefonların kullanım izni için ödenmesi gereken 170,70 liralık harç tutarı 500 lira oldu.
Söz konusu harç, elektronik kimlik bilgisinin kayıt altına alınması işleminden önce ödenecek. Harç ödenmeden kayıt işlemi yapılan ve kullanıma açılan cihazlar, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından kapatılacak. Ödenmeyen harç, yüzde 50 fazlasıyla ilk kayıt tarihinden itibaren gecikme zammıyla tahsil edilecek. Söz konusu tahsilat yapılmadan cihaz kullanıma açılamayacak.
