ABD Başkanı Donald Trump’ın Meksika sınırına yapılmasını istediği duvar için ulusal acil durum ilan etti. Beyaz Saray’da açıklama yapan Amerikan Başkanı, acil durumu seçim vaadi olduğu için değil, uyuşturucu kaçakçılığını engellemek için ilan ettiğini söyledi. Ancak istatistikler, ABD’ye giren uyuşturucunun Meksika sınırındaki duvar ya da çit olmayan yerlerden değil, resmi sınırdan geçirildiğini ortaya koyuyor. Trump, konuşmasında bu konuya değinmedi.
Demokratlar ve Cumhuriyetçiler, hükümetin tekrar kapanmaması üzerinde uzlaşmış ve duvar için 1,3 milyar dolarlık bütçe ayıran ulusal güvenlik yasasını kabul etmişlerdi. Trump ise 5,7 milyar dolar istiyordu.
Acil durum ilanına Amerikan Kongresi’nin onay verip vermeyeceği belli değil. Amerikan yargısı da devreye girebilir. Konuyla ilgili çok sayıda dava da açılabilir.
Demokratların Trump’ın duvar için istediği bütçeyi onaylamaması üzerine 35 günlük ABD tarihinin en uzun federal hükümet kapanması yaşanmıştı. Ardından krizi çözmek için hükümet üç haftalığına geçici olarak açılmış ve Cumhuriyetçiler ile Demokratlar tekrar kapanma yaşanmaması için yürüttükleri müzakereler sonucu 1,3 milyar dolarlık sınıra ek bariyer ve güvenlik harcamalarını onaylayan bir tasarıda anlaşmışlardı.
Trump bu yasayı imzaladı ama Kongre onayı olmadan yürütmeyi ilan ettiği acil durum, kendi partisi olan Cumhuriyetçiler tarafından bile endişeyle karşılandı.
Başkanın acil durum ilan yetkisi var mı?
ABD Anayasasına göre vergilerle yapılacak politikaların bütçesini belirleme yetkisi Kongre’ye ait. İstisnai olarak acil durum hallerinde Başkan’a, Kongre onayı almadan bütçeyi yönlendirme yetkisi veren bir yasa da mevcut.
Kongre’nin acil durum ilanını kaldırma yetkisi olsa da iptal kararı hem Senato hem de Temsilciler Meclisi tarafından yapılabiliyor. Senato’da Cumhuriyetçiler çoğunluktayken, ara seçimlerle birlikte Temsilciler Meclisi’ndeki çoğunluğu ise Demokratlar ele geçirdi.
Acil durum hallerinde başkanın Savunma Bakanlığı bütçesini kullanma ve ulusun güvenliği için zorunlu olan sivil projeleri ordu ile yapma yetkisi mevcut. Ancak Savunma Bakanlığı’nın askeri yapılandırma bütçesiyle ilgili resmi açıklaması olmasa da Trump’ın duvarı için fark yaratabilecek bir bütçe kalmadığı düşünülüyor.
Mahkemede “aciliyet” savunması
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Başkanın ulusal acil durum ilan etme yetkisi olsa da dava açıldığında “aciliyet” savunması yapması gerekecek. Duvar inşa etmenin Kongre tarafından tartışıldığı ve tarafların uzlaşarak yasa tasarısı geçirdiği bir durumdayken mahkemenin, sınır güvenliği gerekçesinin ulusal acil durum ilanı için yeterli görmeyeceği düşünülüyor.