ABD Ulusal Güvenlik Ajansı, Amerikalıların ülke içindeki günlük telefon konuşmalarını ve mesajlaşmalarını inceleyen programı sessiz sedasız sona erdirdi. 11 Eylül terör saldırılarından sonra başlatılan program milyarlarca kişisel veriden oluşan bir sisteme sahipti.
The New York Times, Cumhuriyetçi bir üst düzey Kongre üyesinden alınan bilgilere dayandırdığı haberinde, mahremiyet ve hukukun üstünlüğü ilkelerini çiğnediği gerekçesiyle pek çok uyuşmazlığa sebep olan programın kapatıldığını yazdı.
ABD Ulusal Güvenlik Ajansı’nın aylardır programı kullanmadığı ve Trump hükümetinin Kongre’den programın yasal otoritesini yenilemesini istemeyeceği söyleniyor.
Teknik usulsüzlükle toplanan veriler sonradan silinmiş
Program ilk olarak 11 Eylül 2001’deki El Kaide terör saldırılarından birkaç hafta sonra Başkan George W. Bush yönetimi tarafından başlatılmış ve sonrasında mahkeme tarafından gizlice onanmıştı. Programın varlığı 2013’te, istihbarat çalışanlarından Edward Snowden tarafından halka duyurulmuştu. Snowden, hükümet ve özel şirketlerin vatandaşların kişisel verilerinden yararlandığını deşifre etmişti. Ardından Kongre bu programı kaldırdı ancak yenisiyle değiştirdi.
Yapılan teknik usulsüzlüklerle ajansın veri tabanı, toplamaya yetkisi olmayan kayıtlarla doldu. Yetkililer daha sonra Amerikan telekomünikasyon firmalarından toplanan yüz milyonlarca arama ve metin kaydını temizledi.
Program hiçbir terör saldırısını önleyemedi
İstihbarat ajanslarının, telefon aramaları ve mesajlaşmalarına dair toplu kayıtlara erişim yetkisi zamanla arttı ancak programın amacı hâlâ terör zanlıları ile sosyal bağlantı kuran insanları tespit etmek olarak gözüküyor.
Snowden’dan sonra ortaya çıkan bilgilere göre, program şimdiye kadar hiçbir terör saldırısını engelleyemedi.
Program kaldırılsa bile, Ulusal Güvenlik Ajansı yurt dışından gelen telekomünikasyon verilerini toplama yetkisine sahip. Ancak yerel verilerle ilgili düzenlemelerde boşluklar var.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
2017’de 534 milyon kişisel veri toplandı
Obama yönetimi de Ulusal Güvenlik Ajansı’nın veri tabanındaki bilgilerle programı kapama yönünde hareket etse de programın analitik yeteneğini korudu. Bu yasa uyarınca, toplu kayıtlar hükümetin değil, telefon şirketlerinin elinde kaldı. Ancak Ajans, terör şüphesi halinde hâkim izniyle bu bilgilere ulaşabiliyordu.
Bu değişiklikle, toplanan veri çok büyük ölçüde düşse de Ajans, 2016’da 42 terör şüphesi ile 151 milyon, 2017’de ise 40 hedefle 534 milyon veri toplamıştı.
