Anayasa Mahkemesi (AYM), 29 Aralık 2019 tarihinde Wikipedia adına yapılan bireysel başvurunun ardından konuya ilişkin karar verdi. Mahkeme tarafından alınan kararda, Wikipedia’ya getirilen erişim yasağının ifade özgürlüğüne müdahale olduğuna hükmedildi.
Ancak AYM’nin 29 Aralık’ta aldığı karara rağmen Wikipedia sitesine erişim, mahkemenin gerekçeli kararının bugün Resmi Gazete’de yayımlanmasına kadar engelli kalmaya devam etti.
BTK: “Wikipedia henüz açılmadı”
AYM’nin gerekçeli kararını açıklamasıyla birlikte internet ansiklopedisi Wikipedia’nın tüm dillerdeki versiyonlarına, Türkiye’den erişim sağlanmaya başlanacağı düşünülüyor. Ancak Medyascope’un ulaştığı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) yetkilileri henüz sitenin açılmadığını söyledi.
Yaman Akdeniz: “Kararın Resmi Gazete’de yayımlanması tebligat niteliğindedir”
Kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından konuyu Medyascope’a değerlendiren Prof. Dr. Yaman Akdeniz, “Wikipedia için, benim ve Kerem Altıparmak’ın yaptığı başvuruyu kabul edilip ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verilmişti. O aşama itibarıyla kararın uygulanması gerekirken gerekçeli kararın yayımlanmaması sebebiyle Wikipedia’ya erişim sağlanamamıştı. Bugün karar artık Resmi Gazete’de yayımlandı, karar tebligat niteliğindedir, dolayısıyla Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin yeniden yargılama yaparak kararı derhal uygulaması gerekiyor. Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin yapacağı tek şey erişim engeli kararını kaldırmaktır. Kaldırdıktan sonra da BTK’ya kararın iletilmesi ve ivedilikle Wikipedia’ya erişimin sağlanması gerekiyor” dedi.
AYM, Wikipedia’nın tamamına yönelik erişimin engellenmesinin, Anayasa’nın 13. maddesinde belirtilen koşullara uygun olmadığı müddetçe Anayasa’nın 26. maddesini ihlal edeceğini belirtti. Kararda, Anayasa’nın 13. maddesinin ilgili kısmı ise şöyle ifade edildi: “Temel hak ve hürriyetler yalnızca Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.”
“AYM kararının gerekçesi Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’ni ilgilendirmez”
Yerel mahkeme açısından AYM kararının bağlayıcı olduğunu belirten Akdeniz, şunları söyledi: “AYM kararının gerekçesi Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’ni ilgilendirmez. Yerel mahkemenin kararı değerlendirmesini gerektiren bir durum da sözkonusu değil. Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin kararı beğenip beğenmemesi de bizi ilgilendiren bir şey değil, dolayısıyla yapması gereken tek şey ihlalin ortadan kaldırılmasıdır, bu da erişim engelinin kaldırılması anlamına geliyor.”
“Eğer karar uygulanmaz ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde krize dönüşecektir”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Akdeniz, kararın uygulanmaması durumunda AİHM nezdinde krize dönüşeceğini belirterek, “AİHM, Wikipedia ile ilgili kararını verecektir ve Türkiye’de etkili bir iç hukuk yolu olmadığına hükmedecektir” diye konuştu.
Ne olmuştu?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Wikipedia'nın tüm dillerdeki edisyonlarına 29 Nisan 2017 tarihinde Türkiye'den erişim yasağı getirilmişti. Hükümet yetkilileri erişim engeline gerekçe olarak "Türkiye'yi terör örgütleriyle aynı zeminde gösteren ifadelerin bulunmasını" göstermişti.
Wikipedia'nın bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı, itiraz sürecinde Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuş, ancak yaklaşık iki yıl boyunca yanıt alamaması üzerine hukuki mücadeleyi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) taşımıştı. Vakıf, Nisan 2019'da Wikipedia'nın tamamına yönelik erişim engelinin ifade özgürlüğünün ihlali olduğu gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuştu. Türkiye'nin AİHM'e yanıt vermek için 10 Ocak 2020 tarihine kadar süresi bulunuyordu.
