The Guardian Güneydoğu Asya muhabiri Rebecca Ratcliffe, Filipinler’in önde gelen gazetecilerinden Maria Ressa’nın suçlu bulunduğu siber iftira davasını anlattığı bir yazı kaleme aldı. Çevirisini sizlerle paylaşıyoruz.
Filipinler’in önde gelen gazetecilerinden Maria Ressa, siber iftira davasında suçlu bulunduktan sonra altı yıl hapis cezası ile karşı karşıya kaldı. Mahkemenin pazartesi günü verdiği karar, bölgedeki basın özgürlükleri için zarar verici bir emsal olarak nitelendirildi.
Koronavirüs önlemleri gereği sınırlı sayıda insanın katıldığı davada karar, Yargıç Rainelda Estacio-Montesa tarafından verildi. Ülkenin en etkili haber sitelerinden biri olan Rappler, editörü Ressa ve eski araştırmacı-yazar Reynaldo Santos Jr., 2017 yılında siber iftira ile suçlanmışlardı. Rappler’in hiçbir sorumluluğu bulunmadı ancak Ressa ve Santos suçlu bulundu. Mahkumiyet sonrası kefaletle serbest bırakılma hakkına sahipler ve karara itiraz edebilirler.
”Uçurumdayız ve eğer düşersek, bu artık demokratik bir ülkede olmadığımızı gösterir”
Kararın açıklanmasının ardından düzenlenen basın toplantısında Ressa, mücadeleye devam edeceğine söz verdi ve “Basın özgürlüğü, bir Filipin vatandaşı olarak sahip olduğunuz her bir hakkın temelidir. Binlerce ihlal yüzünden basın özgürlüğünü kaybedecek miyiz yoksa anayasamızda belirlenmiş haklarımızı koruyacak mıyız?” dedi. Ressa, Rappler’in misyonunun aynı kalacağını da sözlerine ekledi: ”Uçurumdayız ve eğer düşersek, bu artık demokratik bir ülkede olmadığımızı gösterir.’‘
Ressa’yı temsil eden, Londra’daki Doughty Street Chambers’ta bir avukat olan ve aynı zamanda ünlü aktör George Clooney’in eşi Amal Clooney, mahkemenin, bir gazeteciyi susturmak için suç ortağı haline geldiğini söyledi. Clooney “Bu mahkumiyet hukukun üstünlüğüne bir hakaret, basına karşı kesin bir uyarı ve Filipinler’de demokrasiye bir darbedir. Temyiz mahkemesinin davayı tekrar düzgün bir şekilde göreceğini umuyorum” dedi. Clooney, ABD’nin, hem Filipin hem de ABD vatandaşlığına sahip Ressa’yı korumak için harekete geçeceğini umduğunu da sözlerine ekledi.
Siber iftira davası, Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte yönetimi ile yakından ilgilenen Ressa ve Rappler aleyhindeki bir dizi davadan yalnızca biri. Ressa’ya karşı öne sürülen ve çoğunlukla haber sitelerinin finansmanı ile ilgili iddialar yaklaşık 100 yıl hapis cezasına yol açabilir.
BM, Filipinler’de bağımsız medyanın sindirilmeye çalışıldığı uyarısında bulundu
Ressa’nın Şubat 2019’da siber iftira suçlamalarından tutuklanması, insan hakları grupları tarafından kınanmış ve Birleşmiş Milletler (BM), Filipinler’de bağımsız medyanın sindirilmeye çalışıldığı uyarısında bulunmuştu. ABD Senatosu da suçlamaları “haksız adli kovuşturma” olarak nitelendirmişti.
Filipinler Ulusal Gazeteciler Birliği, davanın ifade ve basın özgürlüğünü öldürdüğünü ama vazgeçmeyeceklerini ve özgürlükleri için direneceklerini belirtti. Başkan Duterte ise davanın siyasi bir dava olduğunu reddetti ve Rappler’ın sahte haber yaptığını ileri sürdü.
Site, yolsuzlukları ortaya çıkardı ve BM’nin de yakın zamanda uyarmış olduğu, Duterte tarafından yürütülen ve yargısız infazlara neden olan vahşi uyuşturucu karşıtı kampanyayı belgeledi. Hükümetin rakamları, operasyonlarda en az 8 bin 663 kişinin öldüğünü gösteriyor, bağımsız kurumların tahminlere göre ise ölümlerin sayısı üç kat daha fazla.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Siber iftira suçlaması, Mayıs 2012’de internet sitesinde yayınlanan, Filipinli iş insanı Wilfredo D Keng ve bir yüksek mahkeme yargıcı arasındaki illegal bağların iddia edildiği bir haber ile ilgili. Dava ilk olarak 2017 yılında görüldü ve Ulusal Soruşturma Bürosu tarafından reddedildi. Ancak Adalet Bakanlığı daha sonra davanın duruşmalara devam etmesine izin verdi.
Ressa ve hukuk müşaviri, tartışmalı siber iftira yasasının yayın tarihinde var olmadığını ve haberin yazılmasından dört ay sonra yürürlüğe girdiğini belirtiyor. Ancak adalet departmanı, çevrimiçi makalenin yazım hatasını düzeltmek amacıyla Şubat 2014’te güncellendiği için davanın devam edebileceğine karar verdi.
‘’Maria Ressa sadece işini yaptığı için korkunç ölüm tehditleri aldı ve kadın düşmanı söylemlere maruz bırakıldı”
Pazartesi günkü davaya ek olarak Ressa, başka bir iftira davası, şirketlerinde yasadışı yabancı mülkiyet olduğu iddiasıyla açılan iki ceza davası ve Londra’daki Doughty Street Chambers’ta bir avukat olan Caoilfhionn Gallagher‘ın sahte olarak tanımladığı eski vergi beyannameleriyle ilgili soruşturmayla da karşı karşıya. Ayrıca, Rappler’ın işletme ruhsatı da iptal edildi.
Gallagher, Ressa’nın hak ihlali ile Malta’da araştırmacı gazeteci Daphne Caruana Galizia’nın 2017 yılında öldürülmeden önce aldığı tehditler arasında bir ilişki kurdu: ”Rappler, cumhurbaşkanlığı basın toplantılarında bile aşağılandı. Maria Ressa sadece işini yaptığı için korkunç ölüm tehditleri aldı ve kadın düşmanı söylemlere maruz bırakıldı.”
Filipinler’de basın özgürlüğü, 2016’da Duterte yönetimi altında ciddi bir şekilde bozuldu. Duterte bir konuşmasında, “Bir gazeteci olduğunuz için suikasttan muaf değilsiniz” demişti. Ülke şimdi Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi‘nde 180 ülke arasında 136. sırada yer alıyor. Gazeteciler; taciz, Duterte yanlıları tarafından yürütülen çevrimiçi kampanyalar ve şiddet yoluyla hedef alındı. Yerel politikacılar, “Gazeteciler tam bir cezasızlıkla susturulabilir” diye uyarılarda bulundu.
Geçen ay, ülkenin en büyük yayıncısı ABS-CBN, basını susturmak için sert bir girişim olarak nitelendirilen bir durdurma emriyle yayından kaldırıldı. Bu arada yakın zamanda milletvekilleri tarafından, haftalarca sürebilecek gözaltı sürelerine ve grupların hükümetten korkacağı diğer güçlere izin veren bir terörle mücadele yasası kabul edildi.
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) de duruma tepki göstererek attığı tweette ”Siber iftira davası sonucunda IPI Kurul Üyesi Maria Ressa aleyhindeki kararı kınıyoruz. Bu dava Maria’nın ve Rappler’ın raporlarını susturmayı amaçlıyor. IPI küresel ağı basın özgürlüğü mücadelesinde onunla birlikte” dedi.
