1930’ların İspanya’sında diktatör General Francisco Franco’nun faşist destekli ordusu, komünistlerin, devrimcilerin ve anarşistlerin ortak düşmanıydı ancak tarih, yine de bu gruplar arasında rekabetten beslenen çatışmalara sahne oldu. İspanya İç Savaşı’nda Cumhuriyetçiler’in yanında savaşan George Orwell ve eşi Eileen‘in, komünist istihbarat örgütü tarafından gözetim altında tutulduğuna dair yeni kanıtlar ortaya çıktı.
Yazar Giles Tremlett’in 15 Ekim’de raflarda yerini alacak “The International Brigades: Fascism, Freedom and the Spanish Civil War“ adlı kitabı için yürüttüğü araştırma, George Orwell ve eşi Eileen’in, Mayıs 1937’de komünist istihbarat örgütü tarafından aralıksız izlendiklerini ortaya çıkardı. Tremlett, Rusya’nın başkenti Moskova’daki bir arşivde bulunan belgeleri inceledi ve yeni kitabında olayın detaylarına yer verdi.
İngiliz The Guardian gazetesine konuşan Tremlett, “Belgeler yalnızca Orwell’in değil, eşi Eileen’in de yakından izlendiğini kanıtlıyor” dedi. Yazar aynı belgeler için, “Orwell’in önce Katalonya’ya Selam kitabında yer verdiği, sonra Hayvan Çiftliği’nde ve ardından 1984’te geliştirdiği, Stalin’in komünizmi sosyal ve politik bir idealden tek adamın sözüne bakan bir tiranlığa dönüştürmeye niyetli olduğu tezini güçlendiriyor” diye konuştu.
Gerçek adı Eric Arthur Blair olan George Orwell, 1936 yılının Temmuz ayında 80 ülkeden İspanya’ya seyahat eden 35 bin idealist arasındaydı. Amaçları, General Franco liderliğindeki ülkede, anarşist ayaklanmaya katılmaktı. Orwell, önce İngiltere’deki Komünist Parti tarafından desteklenen International Brigades grubuna katılmak istedi. Ancak dönemin Büyük Britanya Komünist Partisi lideri Harry Pollit ile anlaşamayınca başvurusu reddedildi. Ardından Orwell, Stalin karşıtı, Troçki yanlısı Birleşik Marksist İşçi Partisi’ne (POUM) katıldı.
POUM üyeleri hakkında tutulan raporlar, Moskova merkezli Komünist Enternasyonal (Komintern) tarafından yönetilen International Brigades grubunun askeri istihbarat birimleri tarafından hazırlandı. Yazar Tremlett’e göre raporların detayları, Stalin’in sıkı destekçilerinin nasıl bir paranoya içinde olduğuna işaret ediyor.
Arşivdeki belgelerde Orwell’in, Troçkistler, anarşistler, Fransız istihbaratı ve ajanlarla kurduğu sözde şüpheli grup ve kişilerden oluşan bir ağın içinde olduğuna yer veriliyor.
Tremlett’in ortaya çıkardığı belgelere göre komünist istihbarat örgütü, Orwell Aragon’da cephede savaşırken Barselona’da kalarak POUM yanlısı Bağımsız İşçi Partisi için çalışan Eileen’i de sıkı takip altına aldı. Almanca kaleme alınan bir rapor, Eileen’in, Orwell’in Belçikalı komutanı Georges Kopp ile ilişki yaşadığını kanıtlar nitelikte. Raporda “Yakın bir ilişki içindeler. Bu yüzden hapisteyken ona yiyecek, kitap, gazete vb. gönderiyor” ifadelerine yer veriliyor.
Bir diğer İngiliz POUM sempatizanı David Crook da sürekli gözetim altındaydı. Ancak komünist istihbarat örgütünün Crook hakkında bilmediği bir gerçek vardı. Crook aslında Sovyetler Birliği’nin içişleri bakanlığı için çalışıyordu ve POUM içinden bilgi sızdırıyordu. Özellikle Bağımsız İşçi Partisi’nin Barselona’daki merkezi haline gelen, Eileen’in de yaşadığı Continental Otel, Crook’un en çok istihbarat topladığı yerlerden biriydi.
Derleyen: Özge Çakır Somlyai
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
