Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

ABD Başkanı Joe Biden, 1915 olayları için “soykırım” kelimesini kullandı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarının 106’ncı yıldönümü ile ilgili yaptığı açıklamasında “soykırım” ifadesini kullandı. Biden’ın yazılı olarak yaptığı açıklamada ilk ve son paragraflarda birer defa olmak üzere iki kez “soykırım” kelimesi yer aldı. Biden mesajında, kendisinden önceki başkanların kullandığı “Büyük Felaket (Metz Yeghern)” ifadesine de yer verdi.

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, 24 Nisan dolayısıyla yaptığı açıklamada 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelendirdi. Biden, 1981 yılında, 1915 olayları için “soykırım” diyen Ronald Reagan’dan sonra bu kelimey kullanan ikinci Amerikan başkanı oldu.

Beyaz Saray’dan paylaşılan açıklamada, ilk ve son paragraflarda birer defa olmak üzere iki defa soykırım ifadesine yer verildi. Açıklamada Türkiye’nin ismi geçmezken, daha önceki başkanların da kullandığı “Büyük Felaket (Medz Yeghern)” ifadesi de yer aldı.

Ermeni soykırımının tanınması, hem Biden’ın hem de Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in başkanlık seçimleri öncesinde seçmenlerine sunduğu vaatlerden biriydi. ABD Kongresi’nin her iki kanadı da (Temsilciler Meclisi ve Senato) 2019 yılında, 1915 yılında yaşanan olayları soykırım olarak tanımlayan kararı kabul etmişti. 

ABD Kongresi’nin her iki partiden 100’ün üstünde üyesi, 21 Nisan’da Biden’a gönderdikleri mektupta, 24 Nisan’da yapacağı açıklamada 1915 olaylarını soykırım olarak resmen tanıması için çağrıda bulunmuştu.

Bir önceki ABD Başkanı Donald Trump, geçen yıl 1915 olaylarının yıldönümü için yaptığı yazılı açıklamada, her yıl olduğu gibi “Metz Yeghern” yani “Büyük Felaket” olarak adlandırmıştı.

Biden’ın açıklaması şu şekilde: 

“Her yıl bugün, Osmanlı dönemindeki Ermeni soykırımda hayatını kaybeden hayatları hatırlıyoruz. Böylesi bir mezalimin bir daha yaşanmaması için kendimize taahhütte bulunuyoruz. 24 Nisan 1915’ten itibaren Konstantinopolis’teki Ermeni aydınlarının ve cemaat liderlerinin Osmanlı yetkilileri tarafından tutuklanmasıyla, bir buçuk milyon Ermeni sınır dışı edildi, katledildi veya bir yok etme kampanyasıyla ölüme yürüdü. Büyük Felaket kurbanlarının önünde saygıyla eğiliyoruz ki olup bitenlerin korkunçluğu tarihte kaybolup gitmesin. Olup bitenleri unutmuyoruz ki nefretin her biçiminin yıkıcı etkisine karşı her daim tetikte kalalım. 

Hayatta kalanların çoğu, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere dünya çapında yeni evler ve yeni hayatlar bulmaya zorlandı. Ermeni halkı güç ve direnç ile hayatta kaldı ve cemaatini yeniden inşa etti. On yıllar boyunca Ermeni göçmenler Amerika Birleşik Devletleri’ni sayısız şekilde zenginleştirdiler, ancak atalarının çoğunu buraya getiren trajik tarihi asla unutmadılar. Ermeniler’in hikâyesini onurlandırıyoruz. Acılarını görüyoruz. Tarihi teyit ediyoruz. Bunu suçlamak için değil, yaşananların tekrarlanmamasını garanti etmek için yapıyoruz.

Bugün, kaybedilenlerin yasını tutarken, gözlerimize de geleceğe, çocuklarımız için inşa etmek istediğimiz dünyaya çevirelim. Bağnazlık ve hoşgörüsüzlüğün gündelik kötülükleri ile lekelenmeyen, insan haklarına saygı duyulan ve tüm insanların haysiyet ve güven içinde hayatlarını sürdürebildikleri bir dünyaya. Gelecekteki zulümlerin dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelmesini önlemek için ortak kararlılığımızı yenileyelim. Ve dünyadaki tüm insanlar için şifa ve uzlaşı peşinde koşalım. 

Amerikan halkı, 106 yıl önce bugün başlayan soykırımda yok olan bütün Ermeniler’i onurlandırmaktadır.”

Dışişleri Bakanlığı: “ABD’nin tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, güven ve dostluğumuzu sarsan sarılması zor, derin bir yara açacaktır”

Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamasında, Beyaz Saray’dan yayımlanan açıklamayı kabul etmediklerini ve en şiddetli şekilde telin ettiklerini duyurdu. 

Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklama şöyle: 

“ABD Başkanı’nın radikal Ermeni çevreleri ile Türkiye karşıtı grupların baskısı altında 24 Nisan tarihinde yaptığı 1915 olaylarına dair açıklamayı kabul etmiyor ve en şiddetli şekilde telin ediyoruz. 

Söz konusu açıklamanın konuya dair bilimsel ve hukuki bir temele, bulguya dayanmadığı ortadadır. 1915 olaylarına ilişkin olarak, uluslararası hukukta tanımlanmış olan soykırım ifadesinin kullanılabilmesi için gereken şartların hiçbiri mevcut değildir. 

1915 olaylarının niteliği politikacıların konjonktürel siyasi saiklerine veya iç siyaset mülahazalarına göre değişmez. Böyle bir tutum, tarihin yalnızca hoyratça tahrif edilmesine hizmet eder.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 1915 olaylarının tartışmalı niteliğini açıkça ifade etmiştir. Öte yandan, Türkiye’nin o döneme dair bilimsel gerçekler ışığında adil bir hafızanın oluşturulmasına yönelik olarak 2005 yılında yaptığı Ortak Tarih Komisyonu kurulması önerisi de, Ermeni tarafı buna hiç yanaşmamış olsa da, bugün halen geçerliliğini korumaktadır. Bu itibarla, tarihi konularda hüküm vermeye ne hukuken ne ahlaken yetkisi bulunan ABD Başkanı’nın yaptığı açıklamanın hiçbir değeri bulunmamaktadır.

Medeniyetlerin beşiği olarak adlandırılan bir coğrafyanın merkezinde yer alan ve yaşadığı tüm acılara rağmen insanlığın barış ve huzuru için çaba sarfetmeyi şiar edinmiş bulunan Türkiye, tarihiyle yüzleşmekten hiçbir zaman kaçınmadığı gibi, bu konuda ABD dâhil kimseden ders alacak değildir.

Bu vesileyle, Birinci Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında dönemin olağanüstü şartlarında hayatını kaybeden Osmanlı İmparatorluğu’nun Müslüman, Hıristiyan ve Yahudi tüm milletlerinden fertlerin aziz hatıralarını da bir kez daha saygıyla anıyoruz. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın Birinci Dünya Savaşı döneminde hayatını kaybeden Osmanlı Ermenileri için bu yıl da, 24 Nisan günü, İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nde düzenlenen törene ilettiği mesaj Türkiye’nin konuya ilişkin yaklaşımını yansıtmaktadır.

Yaşanan bu acıların üzerinden geçen yüz yıldan fazla süre sonra, bölgemizde geçmişin yaralarının tamamen sarılması ve halkların geleceği birlikte inşa etmeleri için samimi gayret gösterilmesi gerekirken, ABD Başkanı’nın bu açıklaması halkları kutuplaştırmak ve bölgemizde barış ve istikrarın sağlanmasını zorlaştırmaktan başka bir sonuç vermeyecektir.

ABD’nin tarihi gerçekleri çarpıtan bu açıklaması, Türk halkının vicdanında da asla kabul görmeyecek, karşılıklı güven ve dostluğumuzu sarsan sarılması zor derin bir yara açacaktır

ABD Başkanı’nı bazı siyasi çevreleri tatmin etmek dışında başka hiçbir amaca hizmet etmeyen bu vahim hatasını düzeltmeye; tarihten düşmanlık çıkarmaya çalışan bu çevrelerin gündemine hizmet etmek yerine, başta Türk ve Ermeni halkları arasında olmak üzere, bölgede barış içinde birarada yaşama pratiğinin tesis edilmesine yönelik çabaları desteklemeye davet ediyoruz.”

Mevlüt Çavuşoğlu: “Sözcükler tarihi değiştiremez, yeniden yazamaz”

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Tarihimiz hakkında kimseden ders alacak değiliz. Siyasi fırsatçılık barış ve adalete karşı en büyük ihanettir. Tek dayanağı popülizm olan bu açıklamayı tümüyle reddediyoruz” dedi.  

AKP Sözcüsü Ömer Çelik: “Şiddetle reddediyor, şiddetle kınıyoruz”

AKP Genel Başkan Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Ömer Çelik, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 olaylarından “soykırım” olarak bahsetmesini kınadı. Çelik, “ABD Başkanı Biden’ın, 1915 yılında Osmanlı Devleti’nde yaşanan olaylar hakkında tarihi ve hukuki dayanaklardan yoksun ve asılsız iddiaları esas alan açıklamasını hiçbir suretle kabul etmiyor ve şiddetle kınıyoruz” dedi.

Çelik, “Türk-Amerikan işbirliğinin en ileri düzeyde olması gereken bir dönemde Biden’ın açıklaması, ikili ilişkilerimizi sarsmış, NATO dayanışmasına zarar vermiş ve bölgede olası bir normalleşme ihtimalini de zayıflatmıştır. Normalleşme, Biden açıklaması ile sabote edilmiştir” diyerek, açıklamanın Türk-Amerikan ilişkilerini sabote etmeye çalışan çevrelere destek veren bir açıklama olduğunu duyurdu. 

Fahrettin Altun: “Talihsiz bir açıklamadır, yok hükmündedir, reddediyoruz”

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun da yaptığı açıklamada, Biden yönetiminin 1915 olaylarını soykırım olarak nitelendirmesini kati surette reddettiklerini söyledi. Altun, “Vaşington’un onurlu tarihimize gölge düşürmeyi seçmesinden dolayı ikili ilişkilerimiz açısından son derece talihsiz, üzücü bir gün yaşıyoruz. ABD makamları bu açıklamayı yaparken ne yazık ki lobilerin taleplerine diz çökmüştür “ dedi.

Paşinyan açıklamayı memnuniyet ile karşıladı

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ise Biden’ın açıklamasını memnuniyet ile karşıladıklarını duyurdu. Paşinyan Biden’a gönderdiği mektupta, “Soykırımın tanınması, özellikle de geçen sene bölgede yaşananlardan sonra, Ermenistan için bir güvenlik meselesidir” dedi.

İbrahim Kalın: “Kendi tarihine ve bugününe bakmasını öneriyoruz”

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Biden’ın 1915 olayları ile ilgili yaptığı açıklamayı tanımayacaklarını duyurdu. Kalın, sosyal medya hesabı üzerinden “Tek gündemi ülkemize düşmanlık olan çevrelerin iftiralarını tekrar eden ABD Başkanı’nın açıklamasını şiddetle kınıyor ve reddediyoruz. ABD Başkanı’na kendi tarihine ve bugününe bakmasını tavsiye ediyoruz” mesajını paylaştı.   

Muhalefetten tepkiler 

ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 olayları için “soykırım” tanımı yapmasına muhalefetten de tepki geldi. Konu ile ilgili olarak Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Parti Sözcüsü Faik Öztrak açıklamalarda bulundu ve “Ülkemizi töhmet altına bırakan açıklamaları esefle karşılıyoruz” diye konuştu. 

https://twitter.com/herkesicinCHP/status/1385994686612058112?s=20

CHP tarafından yapılan açıklama şöyle: 

“ABD Başkanı Joseph Biden’ın 1915’te yaşanan acı olayları ‘soykırım’ olarak nitelemesi büyük bir yanlış olarak tarihe geçmiştir. Bu açıklama Türkiye – ABD ilişkilerine olduğu kadar, Ermenistan Halkı ile Türkiye Halkı arasında bir uzlaşıya ulaşılmasına da olumsuz etki yapacak ve onarılması güç yaralar açacaktır. 

1915 olayları Türklerin ve Ermenilerin hafızasında büyük travmaya neden olan bir trajedi, bir felaket olarak iz bırakmıştır. Bu travmanın giderilmesi bu tür açıklamalarla mümkün değildir. Özellikle diğer ülkelerin devlet yetkililerinin üzerine düşen, geçmişte yaşanan trajedi üzerinden yeni bir gerilime yol açmak değil, ortak acının yaralarının sarılmasına çalışmak olmalıydı. Bu açıklama ile bu fırsat da kaçırılmıştır. 

Güney Kafkasya’da Azerbaycan ile Ermenistan arasında otuz yıldır süren Yukarı Karabağ sorununun çözüm aşamasına yaklaşıldığı, Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarının kurtarıldığı ve bölgede Türkiye, Azerbaycan ve Ermenistan halklarının barış, huzur, istikrar ve refah içinde geleceğe bakmaya hazırlandıkları bir sırada kullanılan sözde ‘soykırım’ ifadesi, bütün bu süreçlerin zedelenmesine yol açacaktır.

Son zamanlarda Türkiye aleyhine yapılan açıklamalar ve ülkemiz aleyhine alınan kararlar, AK Parti iktidarının basiretsiz dış politikasının Türkiye’yi getirdiği noktayı göstermesi bakımından ibret vericidir. 

Ülkemizi töhmet altında bırakan açıklamaları esefle karşılıyoruz.”

Ekrem İmamoğlu: “Bu ve benzeri kararlar tarafımızca yok hükmündedir”

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, alınan kararı şiddetle kınadığını söyledi. İmamoğlu, “ABD yönetiminin 1915 olayları ile ilgili ifadelerini şiddetle kınıyorum. Bu büyük bir yanlıştır. Türkiye Cumhuriyeti’ni töhmet altında bırakmaya yönelik bu ve benzeri kararlar tarafımızca yok hükmündedir” paylaşımında bulundu. 

Mansur Yavaş: “Siyasi çıkar peşinde olan devletlerin öncelikle kendi tarihlerine bakmasını tavsiye ediyorum”

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş da Biden’ın açıklamalarına sert tepki gösterdi. Yavaş, Twitter hesabından paylaştığı açıklamasında Joe Biden’ı etiketleyerek, “Milletimiz bu coğrafyada Yunus’un, Mevlana’nın hoşgörü, Mustafa Kemal Atatürk’ün barış ilkesiyle yaşamış, yaşamaya da devam edecektir. Siyasi çıkar peşinde olan devletlerin öncelikle kendi tarihlerine bakmasını tavsiye ediyor, yapılan açıklamaları şiddetle kınıyorum” dedi. 

DEVA Partisi: “Uluslararası alanda küçük düşürülmemizin nedeni dış politikada kötü yönetimdir”

Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA), yazılı açıklama ile Joe Biden’ın soykırım ifadesini kullanmasını kınadı. Partiden yapılan açıklamada, “Türkiye’nin her geçen gün uluslararası alanda maalesef küçük düşürüldüğü yeni bir olayla karşılaşıyoruz. Bunun nedeni iç ve dış politikadaki kötü yönetim, zayıflayan ekonomimiz ve gücümüzdür” denildi. 

“İdealimiz ülke içinde ve dışında barış, istikrar, işbirliği ve refahtır. Geçmişe saplanıp kalmak değil, geçmişten ders çıkararak güzel yarınları inşa etmektir” açıklamasında bulunan DEVA Partisi, Ermeni vatandaşların rencide edilmemelerine özen gösterilmesi için de çağrıda bulundu. 

Abdullah Gül ve Muharrem İnce de açıklama yaptı

11’inci Cumhurhurbaşkanı Abdullah Gül ise açıklamasında, “Türkiye-ABD ilişkilerinde ciddi sıkıntıların yaşandığı mevcut konjonktürü fırsat bilip, yüz yıl önce bu topraklarda yaşanan ortak acılar üzerinden siyaset yapmak ve tarihi gerçekleri çarpıtmak devlet adamlığına yakışmaz. Başkan Biden’ın açıklamasını esefle karşılıyorum” dedi. 

Bir açıklama da CHP’nin eski cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’den geldi. İnce şunları söyledi: “Irak’ta ve Vietnam’da milyonlarca cana mal olan, yüz binlerce Kızıldereli’yi vahşice katleden ve bitmiş bir Dünya Savaşı sonrası deney yapmak için Japonya’ya iki tane atom bombası atan bir toplumun başkanı olarak Türkiye’ye soykırım suçlaması yapmak Biden’ın haddi değildir.”

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.