Türkiye’de yüksek enflasyon, döviz kurlarındaki artış ve koronavirüs salgınının etkisiyle son yıllarda pek çok alanda fiyat artışları yaşandı. Ev kiraları da fiyatların en çok yükseldiği alanlardan. Bu artıştan etkilenen şehirlerden biri de Diyarbakır. Ciddi bir konut sıkıntısının da olduğu Diyarbakır’da kiralar bir yılda yüzde 100’den fazla arttı.
Nüfusu iki milyona dayanan Diyarbakır’da sekiz yıldır yeni imar alanları açılmıyor. İnşaat malzemeleri ve arsa fiyatlarına gelen zamlar, kira fiyatlarında da yükselişe sebep oluyor. Kira fiyatları bazı semtlerde asgari ücretin kat kat üstüne çıktı. Bağlar’da geçen yıl 300 lira olan kira bu yıl 800 lira. Diclekent ve 75. Yol Bölgesi’nde kiralar 4 bin liraya fırladı.
Diyarbakır Emlakçılar Odası Başkanı Mustafa Koç, Türkiye’deki en yüksek kira fiyatlarının Diyarbakır’da olduğunu iddia etti, “Diyarbakır sahipsiz bırakıldı” dedi.
“Kira artışında Türkiye’de birinci sıradayız”
Koç, kira fiyat ve artış oranlarını serbest piyasa kurallarının belirlediğini ancak ciddi bir denetimsizlik de olduğunu söyledi:
“Kim nasıl isterse, ne kadar zam yaparsa yapıyor. Diyarbakır’ın sahibi yok. Devletin verdiği rayiç var, daha önceleri yıllık yapılan yüzde 11- 12 zam, bu yıl yüzde 15 oldu ancak şu anda yüzde 100, yüzde 150 zam yapılıyor. Kira artışlarında Türkiye birinci sırasındayız. Tek maaşlı bir vatandaş, Kayapınar, Diclekent’te oturamaz. Orada kiralar 2 bin 500’den başlayıp 4 bine kadar çıkıyor. Birilerinin buna dur demesi lazım.”
“Kiralar sosyal patlamaya neden olacak, kiracı ve ev sahipleri kavga ediyor”
Mustafa Koç, inşaat maliyetlerinin yüksek olmasının müteahhitlerle ilgisi olmadığını söyledi, devletin konuya el atmasını istedi:
“Belediyeler yıllardır yeni imar alanları ile ilgili bir çalışma yapmıyor. Arsalar daracık bir bölgede kaldı. Arsa sahipleri bina yapılacak arsasından yüzde 50 pay istiyor. Maliyeti 400 bin lira olan bir konut, bir milyona çıkıyor. Bu başlı başına bir dert. Şehrin dört bir tarafının imara açılması gerek. Demir, beton gibi inşaat malzemeleri çok pahalı. Geçen yıl 3 bin lira olan demirin tonu bu yıl 7 bin 500 liraya çıktı. Bir metreküp beton geçen yıl 150 liraydı, şimdi 290 lira. Bütün malzemeler zamlandı. Konut kredilerinde faiz oranları yüksek. Bir başıboşluk, denetimsizlik var. Kent, kaderine terk edildi. Belediyelerin yeni imar alanları açmaları lazım. Arsa olayına ve inşaat malzemelerinin fiyatlarına devletin el atması gerek. Tek maaşlı bir memurun daire alması mümkün olmadığı gibi, bu gidişle kiralık ev bile bulamaz. Önümüzdeki yıl kiralar sosyal patlamaya neden olacak, kiracılar ve ev sahipleri kavga ediyor.”
Aileler küçüldü, daha fazla daire ihtiyacı doğdu
Kirada oturan Mehmet Ayata‘ya göre, geçmişte kalabalık olan aile yapısının değişmesi de şehirdeki arz-talep dengesini etkiledi ve kira artışına sebep oldu. Ailelerin küçüldüğünü söyleyen Ayata, “Geçen yıl 300-400 liraya kiralık verilen evler, bu yıl bin lira olmuş” diye konuştu. Ayata’ya göre yapılan fırsatçılık:
“Daha önce bölgede büyük aileler vardı. Artık aile yapısı da değişti, küçük aileler çoğaldı. Bu da arz-talep dengesini etkiliyor. Bu durumdan fırsatçılık yapanlar da yararlanıyor, kira fiyatlarını artırıyorlar. Bunun denetlenmesi gerekir.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Diyarbakırlı müteahhit Fuat Yıldız ise arsa sahiplerinden şikayetçi. Ona göre, arsa sahipleri yeni alanların imara açılmamasını fırsat biliyor ve arsaları pahalı fiyata satıyor. Yıldız, “Arsa fiyatları ile birlikte son bir yıldır beton ve demire yapılan zamlar da eklenince geçen yılki maliyetler iki katına çıkıyor. Bu da hem emlak fiyatlarına hem de kira fiyatlarına yansıyor. Bunun denetlenmesi ve belediyelerin acilen yeni imar alanları açması gerekiyor” dedi.
