İstanbul’da yaşayanlar için son yıllarda gündemden hiç düşmeyen bir konu hayat pahalılığı. Türkiye’nin kira krizinden de en çok etkilenenler İstanbullular oldu. İstanbul genelinde kiralar ortalama yüzde 30 arttı, bazı semtlerde ise kiralar tam üç katına çıktı. Kiraların neden arttığını ve İstanbullular’ın nasıl etkilendiğini emlakçılar, gayrimenkul uzmanları, ev sahipleri ve kiracılarla konuştuk.
Araştırma firması Knight Frank’in hazırladığı şehirlerdeki yıllık emlak fiyatları endeksine göre 2020 yılına kıyasla emlak fiyatlarının en çok arttığı dört şehirden üçü Türkiye’de. Bu şehirler sırasıyla İzmir (yüzde 33,9), Ankara (yüzde 30,3) ve İstanbul (yüzde 28,8).
Boş ev yok, salgında insanlar taşınmak istemedi
Beşiktaş ilçesine bağlı Arnavutköy Mahallesi’nde emlakçılık yapan Esra Orga Çalışkan, çevre semtlerde kiraların net yüzde 60 arttığını belirtti, bunun da büyük ölçüde koronavirüs salgınından kaynaklandığını söyledi. Çalışkan, “Salgın nedeniyle kiracılar evlerini boşaltmıyor. Dolayısıyla da pazarda ‘kiralık taşınmaz’ olarak tanımladığımız mülk adetleri çok az sayıya inmiş vaziyette. Bununla beraber talep çok. Portföy az, talep çok. Doğal olarak da fiyatlar artıyor” dedi.
Arz-talep dengesi yıllar önce bozuldu, toparlaması çok zor
Gayrimenkul danışmanı Nilüfer Kas, arz ve talep arasındaki dengesizliği adım adım anlattı. Kas, Türkiye’nin yılda 700-800 bin konuta ihtiyacı olduğunu ancak 2018 yılında üretim dengesinin bozulduğunu söyledi. 2018 yılında 675 bin, 2019’da 325 bin, 2020’de ise 520 bin konut üretildiğini belirten Kas, “Sadece üç yılda bir milyon adet konut açığı meydana geldi” dedi.
Faiz politikalarının da önemine değinen Kas, “Asıl dengeyi bozan ne oldu derseniz, geçen yıl hükümet cumhuriyet tarihinin en düşük kredi faiz oranlarını devreye soktu. Haziran ayında 190 bin, temmuz ayında da 290 bin konut satıldı. Sadece iki ayda 500 bin konut satıldı. Zaten 2020’ye az stokla girmiştik, faiz kararıyla da denge tamamen bozuldu” diye konuştu.
Kas’a göre üretimdeki yavaşlamanın bir sebebi inşaat malzemelerindeki pahalılık, öbür bir sebep ise belediyeler tarafından verilen inşaat ruhsatı sayısının eskisi kadar fazla olmaması.
Fiyatlar düşmeyecek
Medyascope’un konuştuğu beş emlakçı da kiraların artmaya devam edeceğini belirtti. Bir emlakçı, piyasanın yeni fiyatlara yavaş da olsa alışacağını, fiyatlar yeteri kadar yükseldiğinde ise yeni inşaatların başlayacağını söyledi. Beşiktaş’ta çalışan bir emlakçı “Ben 30 yıldır buradayım, daha fiyatların düştüğüne hiç tanık olmadım” derken, başka bir emlakçı da “Türkiye’de artan hangi fiyat geri inmiş ki” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Kiralık ev bulmak zor, bulunca kirayı ödemek daha zor
Medyascope’a kiralık ev ararken yaşadığı zorlukları anlatan bir öğrenci ise “Hem okuyup hem çalışıyorum ama çalıştığım sadece kiraya gidiyor. 1+1 ev için 2 bin lira kira istiyorlar, ev yerin altında, güneş görmüyor” diye konuştu. Mekanda Adalet Derneği’nin yaptığı bir araştırmaya göre Sahibinden.com sitesindeki kiralık ev ilanlarının sadece yüzde 2’si yaşamaya elverişli.
