2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlandı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, dün (6 Aralık) Meclis’teki konuşmasında “Bu bütçe kumpas bütçesidir” diyerek, bütçeye “hayır” diyeceklerini açıkladı. Peki bütçe teklifi neleri içeriyor? Önceki yılların bütçelerine göre ne gibi farklılıklar bulunuyor?
Cumhurbaşkanlığının mal ve hizmet giderleri üç yılda 11 kat arttı
Bütçe teklifinde çeşitli devlet kurumlarının 2022 yılı için öngörülen giderleri yer alıyor. Buna göre Cumhurbaşkanlığı’nın 2022 yılın içi öngörülen giderleri toplamda 3 milyar 890 milyon 381 bin lira. Bu miktar personel giderleri, sosyal güvenlik primi giderleri ve mal ve hizmet alım giderlerinin toplamından oluşuyor.
Giderlerinde önceki yılın bütçelerine göre yüksek oranda artış göze çarpan Cumhurbaşkanlığı’nın mal ve hizmet giderleri 2018 yılı bütçesine göre yaklaşık 11 kat arttı. 17 Nisan 2017’de yapılan anayasa değişikliği referandumu ile geçilen cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk tam yılı olan 2018’de Cumhurbaşkanlığı’nın mal ve hizmet giderleri 198 milyon lira olarak belirlenmişti. 2022 yılı için öngörülen miktar ise 2 milyar 254 milyon lira. Bu artışın, diğer kurumların mal ve hizmet giderlerindeki artışlar ile kıyaslandığında oldukça yüksek olduğu görülüyor.
TBMM’nin mal ve hizmet giderleri ise son üç yılda yaklaşık 1,5 kat artmış durumda. Giderler, 2018 yılında 163 milyon iken, 2022 yılı için öngörülen miktar 254 milyon lira. Aynı dönemde diğer devlet kurumlarının mal ve hizmet giderlerindeki artışlar ise şöyle:
Anayasa Mahkemesi: 2018’de 20 milyon lira olan mal ve hizmet giderlerinin, 2022’de 28 milyona çıkması öngörülüyor. Artış 1,4 kat.
Yargıtay: 2018’deki mal ve hizmet gideri 39 milyon iken, 2022’de 93 milyona çıkıyor. Artış yaklaşık 1,9 kat.
İçişleri Bakanlığı: 2018 yılı bütçesinde 843 milyon lira olan mal ve hizmet giderleri, bütçe teklifine göre 2022 yılında 1 milyar 505 milyon lira olacak. Artış yaklaşık 1,8 kat.
Dışişleri Bakanlığı: 2018’de 510 milyon lira olan giderler, 2022 yılında 1 milyar 15 milyona çıkıyor. Artış yaklaşık iki kat.
Faiz giderleri üç yılda 3,4 kat arttı
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Bütçe teklifinde öne çıkan konulardan biri de Hazine’den faiz giderlerine ayrılan bütçedeki artış. 2018 bütçesinde Hazine Müsteşarlığı’nın faiz giderleri 70 milyar lira iken, 2019’da 117 milyar liraya, 2020’de 138 milyar liraya, 2021’de 179 milyar liraya, 2022’de de 240 milyar liraya çıkıyor.
Gelir yine vergiden
2022 yılı için öngörülen gelirlerin büyük bölümünü vergi gelirleri oluşturuyor. 1 trilyon 635 milyar lira olarak tahmin edilen gelirlerin 1 trilyon 430 milyon lirası vergilerden oluşuyor.
Teklifte, 2022 yılında alınması planlanan bazı gelirler ile ilgili yapılan tahminler şöyle:
Gelir ve Kazanç Üzerinden Alınan Vergiler: 445 milyar 716 milyon lira
Mülkiyet Üzerinden Alınan Vergiler: 27 milyar lira
Dahilde Alınan Mal ve Hizmet Vergileri: 547 milyar 973 milyon lira
Damga Vergisi: 35 milyar lira
Harçlar: 44 milyar lira
Para Cezaları: 27 milyar lira
Motorlu Taşıtlar Vergisi 24 milyar lira
Özel Tüketim Vergisi: Petrol ve doğalgaz ürünlerinden 32 milyar lira, motorlu taşıt araçlarından 72 milyar lira, alkollü içkilerden 26 milyar lira, tütün mamullerinden 70 milyar lira, kolalı gazozlardan 2 milyar lira, dayanıklı tüketim ve diğer mallardan 17 milyar olmak üzere toplamda 220 milyar lira.
Şans Oyunları Vergisi: 6,9 milyar lira
Özel İletişim Vergisi: 6,8 milyar lira
Öğrenim Kredisi Geri Ödeme Gelirleri: 2,1 milyar lira.
