Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 52 gün önce anahtar teslim törenini yaptığı evler İzmirli depremzedelere hâlâ verilmedi

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 26 Kasım 2021’de yaptığı anahtar teslim töreninin üzerinden 52 gün geçmesine rağmen İzmirli depremzedeler evlerine hâlâ taşınamadı. Depremzedeler, “Evlerimize taşınamıyoruz çünkü anahtarlarımızı vermediniz. Dairelerimizin anahtarını gerçek anlamda bir an önce teslim almak ve evimize en kısa sürede taşınmak istiyoruz” dedi.

İzmir’de 30 Ekim 2020’de meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremden 250 binden fazla kişi etkilenmiş, 119 kişi hayatını kaybetmiş ve yaklaşık 80 bin yerleşim yeri boşaltılmıştı. İktidar yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda, yıkılan binaların yerine yapılacak evlerin mağdurlara depremin yıldönümünde, 30 Ekim 2021’de teslim edileceği söylenmişti.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, anahtar teslim törenini gerçekleştirmek üzere 30 Ekim 2021’de İzmir’de yapacağı miting iki kez ertelenmiş ve 26 Kasım 2021’de yapılabilmişti. Erdoğan mitingde, “Bugüne kadar ülkemize ve vatandaşlarımıza ne söz verdiysek yaptık. Bugün teslim ettiğimiz konutlar da sözümüzün eri olduğumuzun son örneğidir” demişti.

Ancak aradan 52 gün geçmesine rağmen evler, depremzedelere teslim edilmiş değil. “Proje Alanı Mağdurları Platformu” olarak bir araya gelen depremzedeler, yaptıkları açıklamada şunları söyledi:

“Biz proje alanı depremzedeleri, depremden bu yana kirada oturup hayatını idame ettirmeye çalışan mağdurlarız. Evlerimize taşınamıyoruz çünkü anahtarlarımızı vermediniz. Dairelerimizin anahtarını gerçek anlamda bir an önce teslim almak ve evimize en kısa sürede taşınmak istiyoruz.”

“Resmi bir tebliğ yok”

Medyascope‘a konuşan mağdurlardan Suna Yılmaz “Depremde yıkılan ve hasar alıp daha sonradan yıkım işlemi gerçekleştirilen alanların üzerinde yedi proje oluşturuldu. Bunlardan beşinin kurası çekildi ancak anahtarlar teslim edilmedi. Sayın Cumhurbaşkanı açılışta dile getirdi ancak bu bize tebliğ edilmedi. Resmi bir tebliğ yok” dedi.

“Verilen söz, evlerin depremin yıldönümünde teslim edileceğiydi”

Yılmaz, sözlerine şöyle devam etti:

“O gün simgesel bir açılış yapıldı çünkü yetişmemişti. Şu ana kadar bitirilen beş proje alanındaki evlerin teslim edilmesi gerekiyordu. Zaten en başından itibaren söylenen, evlerin depremin yıldönümünde verileceğiydi. Daha sonra kasımın ilk haftası dendi, ardından cumhurbaşkanının programına göre 26 Kasım dendi, sonrasında ‘Bazı formaliteler var, onlar bitsin’ dendi. Yetkililere her gittiğimizde ‘Bugün, yarın’ dendi.“

“Metrekare ve kat kayıpları var”

Yılmaz’a göre depremzedelerin bir diğer mağduriyeti de yeni yapılan evlerde, yıkılan evlerine göre kat ve metrekare kayıpları yaşandığı yönünde:

“Yeni yapılan evlerde birçok depremzede, yıkılan evlerine oranla metrekare kayıpları yaşadı. Bu şekilde mağdur olanlara da daire verilmesini talep ediyoruz.”

Depremzedelerden Arif Urhan, metrekare kayıplarıyla ilgili sorunu Medyascope‘a şöyle anlatmıştı:

“26 Kasım’da anahtar teslimi töreni yaptınız ancak anahtarlarımızı teslim etmediniz”

Proje Alanı Mağdurları Platformu’nun yaptığı yazılı açıklamanın tamamı şöyle: 

“30 Ekim 2020’de ilimizde meydana gelen depremde hem can hem de yuvalarımızı kaybettik.

Depremden bu yana yaşayarak öğrendiğimiz haklarımız ve bu haklarımızı alabilmek için hep birlikte verdiğimiz özverili çabalarımız çok büyüktür. Bizler isterdik ki; devletimizin sosyal devlet anlayışı daha fazla olsun, ilgili kurum ve kuruluşlar ile yetkilileri şeffaf ve çözümleyici olsun. Ancak depremden bu yana geçen süre zarfında proje alanları olarak oluşan mağduriyetlerimiz azalmak yerine artarak devam etmektedir. Bu nedenle tüm kurumlara ve yetkililere çağrı niteliğinde bu açıklamayı yapıyoruz;

Bizler için TOKİ tarafından yapılan evler, rekabet yasalarına aykırı olmasına rağmen ikinci veya üçüncü alternatif sunulmaksızın bizlere metazori, inisiyatifimiz dışında dikte edildi.

Sağlam binalarımızı bile kâle alınmaksızın yıktınız ve bizleri bir külfet altına soktunuz. Bundan dolayı hem Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) hem de rezerv alanı hususunda ciddi kayıplarımız oldu

Sekiz dokuz katlı binalarımız yerine zemin artı beş kat binalar yaptığınız için alandaki kat maliklerini mümkün olduğunca yerleştirmeye çalıştınız. Dairelerimizin büyüklüğü ortalama 120 metre kare iken 65-110 metrekare aralığında büyüklükte daireler yaptınız, yine de tüm daire sahiplerinin dairelerini yerinde yapamadınız.

Örneğin birinci proje alanında bulunan Cumhuriyet Sitesi’nde 15, Saraçoğlu’ndan dört kişi, Adalet Sitesi’nden yedi daire sahibi, beşinci proje alanında da sekiz daire sahibi dairelerini yerinde alamadı, kura dışında kaldı.

Birinci proje alanındaki trafo alanı, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından kamulaştırılarak hazineye geçirilebilir ve buraya bir bina yapılarak birinci proje alanında kura ile dışarda kalacak olanlar yerleştirilebilir.

Ayrıca proje alanlarında kamuya ait yol, yeşil alan, otopark ve tescil harici kalmış araziler süratle proje alanlarının arazisine tevhit ediliyor. Amaç fazla üretilen dükkânlara hukuki zemin hazırlamak. Tevhit edilen arazilerin ve fazla üretilen dükkânların takipçisi de olunacaktır

Bizlerin zaten hakları olan metrekareler veya katlar neye istinaden yarıya ve beş kata düşürüldü? Bu hak kayıplarımız nasıl giderilecek?

“Dairelerimizi görmemize izin vermediniz”

TOKİ tarafından yapılan evlerimiz için noter huzurunda kura çekimi ile dağıtım yaptınız. Kura çekimini ilgili depremzede arkadaşlarımıza kapalı tuttunuz. Sadece yerel televizyon kanalından canlı yayınladınız.

Sayın cumhurbaşkanımızın da katılımıyla 26 Kasım 2021 tarihinde anahtar teslimi töreni yaptınız. Ancak anahtarlarımızı teslim etmediniz.

Dairelerimizi görmemize izin vermediniz. İnşaatları tamamlanmamış ve TOKİ tarafından resmi olarak teslim edilmemiş dairelerimizin kura çekimini ve formalite olan anahtar teslimini neye göre yaptınız?

Biz proje alanı depremzedeleri, depremden bu yana kirada oturup hayatını idame ettirmeye çalışan mağdurlarız. Evlerimize taşınamıyoruz çünkü anahtarlarımızı vermediniz. Dairelerimizin anahtarını gerçek anlamda bir an önce teslim almak ve evimize en kısa sürede taşınmak istiyoruz.

Yaşadığımız depremde bizlerin yüzlerce can kaybı olduğundan hiçbir şeyin farkında değildik, önceliklerimiz farklı idi. Boş borçlanma senetlerine imza attık. Dairelerimiz için borçlanma tutarımızın ne kadar olduğu hâlâ belli değil.

Aynı proje alanı içinde deprem anında yıkılan, acil yıkılacak binalar ile hasarsız, az hasarlı ve orta hasarlı binalarımız vardı. Ancak hasarsız, az hasarlı ve orta hasarlı binalarımız devlet tarafından resen yıktırıldı. Bu nedenle aynı proje alanı içindeki dairelerin ödeme planları farklı uygulanmaktadır. Deprem anında yıkılan, acil yıkılacak binalar Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Kanunu (7269 SK) kapsamında iki yıl ödemesiz, 18 yıl faizsiz toplam 20 yıl ödeme planına sahip iken, devlet tarafından yıktırılan hasarsız, az hasarlı ve orta hasarlı binalarımızdaki daire sahipleri Kentsel Dönüşüm Kanunu (6306 SK) kapsamında ödeme planına sahiptir.

6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu’nun 6/A kapsamı neye göre uygulanmıştır?

Bizlere yapılmış bu uygulamalar anayasamızın hangi maddesine istinaden yapılmıştır? Bizler iş ve işleyişin bu noktaya gelmesini istemediğimiz için ilk andan itibaren sağduyulu davranıyoruz ve sizlerden bu konuların tamamı ile ilgili yardımcı olmanızı talep ediyoruz.”