Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Borneo Adası’nda keşfedilen gizemli melez maymun bilim insanlarını endişelendiriyor

Tur rehberi Brenden Miles altı yıl önce Borneo Adası’nın Malezya sınırları içinde kalan Kinabatangan Nehri kıyılarında daha önce görmediği bir maymun türüyle karşılaştı ve fotoğraflarını sosyal medyada paylaştı. Bilim insanlarının analizini tamamladığı fotoğraflar, bu maymunun birbiriyle akrabalığı bulunan iki primat türün melezi olduğunu ortaya çıkardı.

Tur rehberi Brenden Miles’ın altı yıl önce Borneo Adası’nın Malezya sınırlarındaki Kinabatangan Nehri kıyılarında keşfettiği maymunun birbiriyle akrabalığı bulunan iki primat türün melezi olduğu tespit edildi.

Miles maymunu ilk gördüğünde onun gümüş yapraklı maymunun fenotip olarak farklı bir varyantı olabileceğini düşünmüştü çünkü gümüş yapraklı maymunlar nadir renk çeşitleri ile biliniyordu.

Ancak inceledikçe hayvanda küçük detaylar fark eden Miles, “Burnu bir hortumlu maymununki gibi uzundu, kuyruğu ise gümüş yapraklı maymununkine göre daha kalındı” dedi. Fotoğrafı 2016 yılında sosyal medya platformu Facebook’ta paylaşan Miles, maymunun varlığını unuttu.

​Fotoğrafın 26 Nisan’da International Journal of Primatology’de (Uluslararası Primatoloji Dergisi) yayımlanan bilimsel analizi, maymunun aynı habitatta yaşayan uzak akraba primatların bir melezi olduğunu ortaya koydu.

Bu gizemli canlının erkek hortumlu maymun (Nasalis larvatus) ve dişi gümüş yapraklı maymunun (Trachypithecus cristatus) ​​çiftleşmesinden dünyaya geldiği düşünülüyor. Bu sonuç bilim insanlarını, maymunun ebeveyn türleri hakkında endişeye sevk ediyor. 

​Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) primat uzman grubunun Güneydoğu Asya bölgesi başkan yardımcısı Ramesh Boonratana konuyla ilgili “Yakın akraba canlılar arasında melezleşmeye daha önce kafes ortamında ve nadiren vahşi doğada rastlandı ancak cinsler arası melezleşme… Bu oldukça nadir” açıklamasında bulundu.

Primatolog Nadine Ruppert da Kinatabangan Nehri boyunca palmiye yağı plantasyonlarının genişletilmesi sonucu habitatlarda oluşan ağır kayıpların, parçalanmaların ve bozulmaların melez maymunun ortaya çıkmasında rol oynayabileceğini belirtti. Penang Adası’ndaki Universiti Sains Malaysia’da çalışan Ruppert, “Farklı türler, aynı cinse ait olsalar dahi, bir habitat paylaştıklarında birbirleriyle etkileşime girebilirler ancak genellikle çiftleşmezler. Bu tür cinsler arası melezleşme ise sadece ekolojik bir baskı bulunduğunda ortaya çıkıyor” diye konuştu. 

2014’te yayımlanan bir araştırmaya göre Kinabatangan Nehri’nin bulunduğu Sabah eyaleti 1973-2010 yılları arasında orman arazisinin yaklaşık yüzde 40’ını kaybetti. Odunculuk ve palmiye yağı sektörleri bölgedeki ormansızlaşmada en büyük rolleri oynuyor. 

Ruppert melezleşmenin arka planını “Belirli bölgelerde iki maymun türü de nehir boyunca küçük orman parçalarına hapsolmuş durumda. Bu yiyecek, çiftleşecek partner ve diğer kaynaklar için bir rekabete yol açıyor. Hayvanlar farklı bölgelere dağılamıyor ve bu durumda daha iri türlerin erkekleri, hortumlu maymun gibi, kolaylıkla gümüş yapraklı maymunun erkeklerini devre dışı bırakabiliyor” ifadeleriyle açıkladı. 

2016 yılından bu yana melez maymuna ait daha fazla görüntü kaydedilse de bu görüntülerin sayısı oldukça az. Maymunun nadir görüntülenişi ve araya giren koronavirüs salgını sebebiyle araştırmacılar maymunun kimliğini tespit edebilmek için dışkı örneği alma imkanına sahip olamadı. Bunun yerine Ruppert ve meslektaşları görselliği ve bacak-vücut oranını dikkat alarak melezin fotoğraflarını muhtemel ebeveyn türler ile karşılaştırdı. 

Erkek hortumlu maymunun, dişi gümüş yapraklı maymunla çiftleşme fotoğrafının yanı sıra bölgedeki gemi operatörleri ve tur rehberlerinin bir hortumlu maymunun gümüş yapraklı maymunlarla beraber dolaştığına dair anekdotları da araştırmacıların mevcut sonuca ulaşmasına yardımcı oldu. 

Gizemli maymun bölgede oldukça heyecan uyandırıyor ancak Ruppert ebeveyn türlerin geleceğinden endişeli. IUCN hortumlu maymunları “nesli tehlikede”, gümüş yapraklı maymunları ise “hassas” olarak sınıflandıran Ruppert, “Melez göz kamaştırıcı, ama ondan daha fazla görmek istemiyoruz. İki tür de uzun vadede doğal davranışlarını sürdürebilmek için yeterince geniş bir habitata, ayrı fırsatlara ve yeterli yemeğe sahip olmalı” diye konuştu.

Boonratana ise, “İklim değişikliği veya değişen toprak kullanımı sebebiyle Borneo’da ve diğer bölgelerde artan habitat kayıpları ve bölünmeleri sonucunda türler ve hatta cinsler arasında daha sık çiftleşmeler ya da en azından çiftleşme denemeleri görülebilir” dedi.

Kaynak: ScienceNews 

Derleyen: Alp Selim

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.