Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

13 maddede Erdoğan’ın seçim ekonomisi hamleleri 

Türkiye’nin önünde kritik bir seçim var. 20 yıldır iktidarda olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) bu seçimlerden de birinci parti çıkmak isterken, ekonomideki gidişat vatandaşın oy verme dinamiklerini değiştiriyor. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2023 genel seçimlerine doğru giderken asgari ücret açıklaması başta olmak üzere pek çok ekonomik program açıkladı. Bu hamleler “Erken seçim mi geliyor?” sorusunu da beraberinde getirdi. Erdoğan’ın bu hamleleri seçimi kazanmasında etkili olacak mı, iktidar son dönemde hangi ekonomik hamleleriyle gündeme geldi? Sahra Atila, Erdoğan’ın son dönemdeki ekonomik hamlelerini derledi.

  1. TOKİ’nin sosyal konut projesi 

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Eylül 2022’de “Sosyal Konut Projesi”ni açıkladı. Proje detaylarına ilişkin tartışmalar sürerken Erdoğan projeyi, “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi” olarak duyurdu:

“Vatandaşlar toplamda 608 bin lira fiyata sahip 2+1 konutlara 2 bin 280 liradan taksitlerle 240 ay vade ile sahip olacak. Toplam 850 bin lira fiyata sahip 3+1 konutların ödemesi 3 bin 187 liradan başlayan taksitlerle 240 ay vadeyle yapılabilecektir.”

Okuyun: Sosyal konut projesi: Müjde mi, hayal mi?

TOKİ’nin sosyal konut projesini uzmanlar “seçime doğru giderken yapılan ekonomik hamle” olarak yorumlarken Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe’de geçen pazartesi günü (26 Eylül) düzenlenen kabine toplantısının ardından açıklamalarda bulundu. Sosyal konut projesinde başvurunun 5 milyona dayandığını söyleyen Erdoğan, ilk temelin de 25 Ekim’de atılacağını duyurdu.

Dün de (28 Eylül) katıldığı televizyon programında konuşan Erdoğan, sosyal konutla ilgili açıklamalarda bulundu ve satışa çıkacak olan arsa sayısının 250 binden 1 milyona yükseleceğini açıkladı:

“Mevcut TOKİ evlerinin yanı sıra projede varolan arsa konusunda da biz bu sayıyı artırmayı planlıyoruz. ‘Arsamı alır, evimi yaparım’ diyenlere yönelik rakamı 1 milyona belki daha fazla çıkararak vatandaşımıza böyle bir imkan tanımak istiyoruz. Bakanımla gerekli görüşmeleri de yaptık. Talep çok olduğu için bütün illerde bu arsaları kura çekiminden önceye yetiştirmeye çalışacağız.”

  1. Asgari ücret 

Türkiye’deki alım gücünün ve mevcut ekonomik koşulların zorlaşmasıyla birlikte milyonlarca çalışanın gözü asgari ücret zamlarındaydı. Erdoğan, 16 Aralık 2021 tarihinde asgari ücrete yapılacak zam oranını açıkladı. Buna göre, 2022 yılı için geçerli asgari ücret 2 bin 825 Türk Lirası’ndan (TL), net 4 bin 250 TL’ye çıkarıldı.

Ancak Türkiye’deki ekonomik koşullar nedeniyle 1 Temmuz 2022’de asgari ücrete ara zam yapıldı.Yeni asgari ücret 4 bin 253 TL’den 5 bin 500 TL’ye yükseltildi.

İzleyin: Asgari ücret zammını vatandaşa sorduk: “İsterlerse 100 bin TL yapsınlar, geçinemiyoruz”

Cumhurbaşkanı Erdoğan 27 Eylül’de de Altındağ Kültür Sarayı’nda asgari ücretle ilgili yeni açıklamalarda bulundu. Küresel ekonomik krizin Türkiye’ye olan etkileri sebebiyle sıkıntı yaşayan her kesimi rahatlatacak adımları attıklarını belirten Erdoğan, “Asgari ücretten memur ve emekli maaşına kadar tüm kesimlerin gelirlerini yıl başında ciddi şekilde tekrar yükselterek, enflasyonun yol açtığı refah kaybını aşama aşama gidermekte kararlıyız” dedi.

Erdoğan, asgari ücrete yönelik son olarak 9 Ekim’de Sinan Erdem Kapalı Spor Salonu’nda düzenlenen TÜGVA 5. Olağan Genel Kurulu ve 6. Gençlik Buluşması’nda konuştu. Erdoğan, “İnşallah Aralık ayındaki yapılacak olan yeni değerlendirmelerle de asgari ücreti en uygun rakama çıkaracağız. Şu an onun hazırlığı içindeyiz” dedi.

  1. Aile Destek Programı 

“Aile Destek Programı”, ihtiyaç sahibi ailelere devlet tarafından maddi destek olmayı amaçlayan bir program. Aile Destek Programı başvuruları kapsamında ödenecek miktar hane halkında kişi başına düşen gelire göre belirleniyor. Programdan yararlanma şartı ise hanede kişi başına düşen aylık gelirin, net asgari ücretin 1/3’ü yani, 1.833,45 TL’nin altında olması.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamalardan biri de Aile Destek Programı’yla ilgiliydi. Erdoğan, programın kapsamını genişlettiklerini belirtti.

Bu programın bütçesini 25 milyar lira ilave ederek 40 milyar liraya çıkardıklarını hatırlatan Erdoğan, “Sosyal yardım sistemimize kayıtlı hanelerde yaşayan çocuklarımız için ilave destekler getiriyoruz. Elektrik tüketim desteğinden Türkiye aile desteği programına dahil olan haneler de yararlanabilecek. Program kapasındaki insanlarımızın bireysel ihtiyaçları için faydalandıkları yardımları artık hane geliri hesabına dahil etmiyoruz” diye konuştu. Ayrıca Erdoğan, Türkiye’deki her 10 haneden birini bu projenin kapsayacağını söyledi.

  1. Emeklilikte yaşa takılanlar 

Sigortalı çalışırken 8 Eylül 1999’daki yasal değişiklikten sonra emekli olma koşullarının değişmesiyle emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) uzun bir dönemdir siyasetin gündeminde. Konuyla ilgili siyasi liderler, özellikle seçim zamanlarında açıklamalar yapıyor. 

Prim gününü dolduran fakat yaş şartını bekleyen binlerce kişi EYT ile ilgili haberleri yakından takip ederken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’den “Çalışmamız son aşamasında. Tamamladık diyebilirim. Aralık ayında bir basın toplantısıyla etraflıca kamuoyuyla paylaşacağız. Çalışmamız teknik olarak bitti, Cumhurbaşkanımıza sunacağız. Sayın Cumhurbaşkanımızla paylaştıktan sonra onu Meclis’e intikal ettiririz” açıklaması geldi.

  1. Yeni ekonomi paketi

Yeni ekonomi paketi 12 Şubat 2022’de Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati tarafından açıklandı. 1 Mart’tan itibaren yastık altı altınların ekonomiye kazandırılmasına yönelik çalışma başlatıldığını duyuran Nebati, altın tasarruflarının bankalar, platformlar ve kuyumculara teslim edilebileceğini söyledi. KOBİ’lere 60 milyar liralık destek açıklayan Nebati, elektrik zammı ve enflasyonla ilgili de mesajlar verdi. Toplantıya video konferans yöntemiyle bağlanan Cumhurbaşkanı Erdoğan ise temel gıda ürünlerinde KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e indirildiğini açıkladı. 

Okuyun: Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Temel gıda ürünlerinde yüzde 8 olan KDV’yi yüzde 1’e indiriyoruz”

  1. Yeni adımlar silsilesi

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 9 Haziran 2022’de ise “yeni adımlar silsilesini” açıklayacağını duyurdu. Bakanlık, ilk adım olarak “Gelire Endeksli Senetler” (GES) ihraç edileceğini duyurdu ancak duyuruda “gelir” kavramına ilişkin bir bilgiye yer verilmedi.  

İzleyin: Ekonomide yeni adımlar | #GES ne işe yarayacak?

GES açıklamasının ardından “dağ fare doğurdu” deyimi Twitter gündeminde üst sıralara yerleşti, ekonomistler ise düzenlemenin kapsamını anlamadıklarını paylaştı. 10 Haziran’da da bu adımın detayları belli oldu. Senetlerin, yalnızca gerçek kişilere ihraç edileceği belirtilirken talep toplama işlemleri ile kupon ve anapara ödemelerinin Ziraat Bankası, Halk Bankası, Vakıfbank şubeleri aracılığıyla gerçekleştirileceği belirtildi. 

Okuyun: Gelire endeksli devlet iç borçlanma senedinin koşulları açıklandı

  1. Kredi Yurtlar Kurumu borçları

Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) öğrenim kredisi borçlarındaki faizler, Temmuz 2022’de tekrar gündeme geldi ve bazı öğrencilerin KYK borçlarına karşı gösterdikleri tepkiler sosyal medyanın da gündemini oluşturdu. Öğrenciler ve siyasi partiler KYK borçlarına getirilen faizlere tepki gösterirken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 18 Temmuz’daki kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, KYK öğrenim kredilerinin geri ödemelerinin enflasyon ve faiz farkı olmaksızın, anapara miktarında olacağını duyurdu. Erdoğan, öğrenim kredisi alan 3 milyon 157 bin gencin bulunduğunu ve bu uygulamayla “26 milyar liralık yükün kaldırılacağını” söyledi. 

https://twitter.com/runesrarun/status/1545816057004310531?s=20&t=qJ-MxNfYyUwnMpt-mNl60g

Şimdi ise gözler Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM). Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Ağustos 2022’de NTV’de katıldığı bir yayında  KYK faizleri için ekim yayını işaret etti ve torba yasa ile bu sorunların çözüleceğini söyledi:

“Ekim ayında Meclis açılır açılmaz torba yasamız olacak. Bu ve buna benzer alanlar da dahil olmak üzere torba yasada bunların tamamını çözmüş olacağız.”

İzleyin: Yeni ekonomik model: Nereye?

  1. “İcra takibi altında bulunan 5,5 milyon kişinin borçları silinecek”

Bir borç silme hamlesi de icra takibi altındaki vatandaşlar için geldi. Erdoğan, 5 Eylül’deki kabine toplantısının ardından, vatandaşların icra takibine giren 2 bin lira ve altındaki borçlarını tasfiye edeceklerini açıkladı:

“15 Ağustos 2022’den önce icra takibi başlatılmış 2 bin lira ve altındaki alacakların gider gösterilerek vergiden düşürülebilmesini ve tasfiyesini sağlıyoruz. İcra takibine konu yaklaşık 10 milyon dosya ve yaklaşık 5,5 milyon vatandaşımız icra takibinden kurtulmuş olacaktır.”

  1. Kur korumalı mevduat 

Cumhurbaşkanı Erdoğan bundan 10 ay önce 20 Aralık 2021’de kur korumalı mevduatı (KKM) açıkladı ve ardından dolar-euro kuru düşmeye başladı. 20 Aralık’ta 18,307 liraya kadar yükselen dolar, sert bir düşüşle 12 liranın altına, 20 lira seviyesini aşan euro da 13,50’nin altına indi.

Okuyun: 18 TL’den 12’ye düşen dolar kurunun saat saat serüveni

10 Eylül’de sosyal medya üzerinden açıklama yapan Bakan Nebati, kur korumalı mevduat uygulamasının 1,3 trilyon liralık hacmi geçtiğini belirterek, hesaplardaki gerçek ve tüzel yatırımcı sayısının toplam 2 milyon 138 bin 489’a ulaştığını bildirdi.

https://twitter.com/NureddinNebati/status/1568501991437139975?s=20&t=G3l747wrLjioUTuQbzkM2Q
  1. Öğrencilere beslenme yardımı

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı paketlerden biri de “öğrencilere beslenme yardımı” oldu. Erdoğan, KYK yurtlarında kalan üniversite öğrencileri için yeni eğitim öğretim yılında geçerli olacak beslenme yardımını şöyle açıkladı:

“Bu vesileyle üniversite öğrencilerimize bir de müjde vermek istiyoruz; ek yerleştirmelerin devam ettiği ve fiyatlarını değiştirmediğimiz yükseköğrenim yurtlarımızda kalan öğrencilerimize vermiş olduğumuz beslenme yardımını günlük 25 liradan 60 liraya çıkartıyoruz. Böylece beslenme yardımını 2,5 katlık bir atışla aylık 1.800 liraya yükseltiyoruz.”

  1. Çiftçilere destek

Erdoğan’dan bir “müjde” de çiftçilere geldi. Erdoğan, çiftçilerin önceki dönemden kalan elektrik borçlarını beş yıl vade ve faizsiz geri ödeme borçlarını kapatabileceklerini söyledi:

“Bugün de yeni bir düzenlemenin müjdesini veriyoruz. Bundan sonra elektrik faturaları aylık ödenmek yerine hasat sonunda yani ürünler satılıp gelir elde edildiğinde ödenebilecek. Ziraat Bankamız çiftçilerimizin elektrik borçları için açacağı faizsiz kredinin tahsilini hasat döneminin sonunda yapacak. Çiftçilerimizin önceki dönemden kalan elektrik borçları için Ziraat Bankası vasıtasıyla kolaylık getiriyoruz. Beş yıl vade ve faizsiz geri ödeme imkanı ile çiftçilerimiz borçlarını kapatabilecek.”

  1. İşverenlere destek

İstanbul Ticaret Odası’nın 25 Eylül’de Haliç Kongre Merkezi’nde düzenlenen “140. Yıl Özel Ödülleri” programında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, işverenlere ve çalışanlara elektrik, doğalgaz ve ısınma desteği vereceklerini açıkladı:

“Çalışanlara yapılacak elektrik ve doğalgaz ödemelerinden vergi ve prim yükünün kaldırılmasıyla ilgilidir. İşverenlerin 2023 Nisan ayı sonuna kadar çalışanlarına yapacakları elektrik, doğalgaz ve ısınma gideri desteklerinin 1000 liraya kadar olan kısmını hem gelir vergisinden hem de sigorta prim kesintisinden muaf tutuyoruz.”

Erdoğan, dün (10 Ekim) de kabine toplantısının ardından esnafa yönelik açıklamalarda bulundu. Erdoğan, “Esnafımız için Halkbank vasıtasıyla 60 ay vadeyle ve yüzde 7,5 faiz oranıyla istifade edebilecekleri 100 milyar liralık bir kredi kampanyası başlatıyoruz” dedi.

  1. Yardım programları

26 Eylül’deki son kabine toplantısının ardından birçok yardım paketi ve ekonomik paket açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, yardım programlarının bütçesini 6 milyar liradan 11,5 milyara çıkardıklarını söyledi:

“Yardım programları, 2022’de ayırdığımız bütçeyi 6 milyar liradan 11,5 milyar liraya çıkarmıştık. Bu çerçevede prefabrik ev yapımı yardımını 150 bin liraya, betonarme ev yapım yardımını 200 bin liraya, ev onarım yardımını 75 bin liraya, öksüz yetim yardımını 600 liraya, eşi vefat eden kadınlara yapılan yardımı 1.000 liraya, çoklu doğum yapan muhtaç aile desteğini 400 liraya, şartlı sağlık yardımını 100 liraya yükselttik.”

İzleyin: “Geliyor gelmekte olan” | Seçim sonrası Türkiye’yi nasıl bir ekonomi bekliyor?

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.