Bir süredir “Bir gece ansızın gelebiliriz” söylemlerinin yerini “Siyasette küslük olmaz” cümlesinin aldığı Ankara-Şam ilişkilerinde önemli gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Önce Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, Moskova’da Rus ve Suriyeli mevkidaşlarıyla görüştü. Daha sonra Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dışişleri bakanları düzeyinde bir görüşme olacağını açıkladı. Bugün (5 Ocak) de AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Gelişmelere göre liderler olarak bir araya geleceğiz” dedi. Peki iki lider nerede, ne zaman görüşebilir?
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Milli İstiharat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Suriye Savunma Bakanı Ali Mahmud Abbas ve iki ülkenin istihbarat başkanlarıyla, 28 Aralık 2022’de Rusya’nın başkenti Moskova’da bir araya geldi.
Görüşmenin ardından Milli Savunma Bakanlığı’ndan açıklama yapıldı, “Suriye krizi, mülteci sorunu ve Suriye topraklarında bulunan tüm terör örgütleri ile ortak mücadele çabalarının” ele alındığı belirtildi. “Yapıcı” geçen toplantının sonucunda üçlü formattaki toplantıların devamı konusunda mutabık kalındığı açıklandı.
Moskova’daki üçlü görüşmeye dair Rusya Savunma Bakanlığı da açıklama yaptı. Bakanlık görüşmede, Suriye krizi ve mülteci sorununun çözümünün yanı sıra, Suriye’deki aşırı gruplarla mücadeleye yönelik ortak çabaların da ele alındığını belirtti.
Bu görüşmenin anlamı ne?
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son zamanlarda bu kadar yüksek tondan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme isteğini belirtmesini ve Moskova’da 11 yıl sonra gelen bu ilk resmi teması, Rusya ve Suriye uzmanı, dış politika analisti Aydın Sezer ile konuştum. Sezer’in ilk tepkisi şu oldu: “Artık Rusya’dan önce Suriye’nin Türkiye’nin olası kara operasyonuna ‘evet’ demesi lazım.”
Moskova’daki görüşmenin olumlu bir gelişme olduğunu ve bu görüşmenin Rusya’nın Türkiye ile temas kurması için Esad’ı ikna ettiği anlamına geldiğini söyleyen Sezer, Ankara’nın son zamanlarda Suriye’nin kuzeyine düzenlemek istediği kara harekâtının rafa kalktığı görüşünde:
“Harekâtın yapılamayacağını veya ancak Suriye ile eşgüdüm halinde yapılabileceğini düşünüyorum. Konunun da sadece PKK değil, aşırılıkçılar ya da terörist organizasyonlar olduğuna yönelik vurgu var. Suriye ve Rusya açısından bu da önemli.”
Esed ne zaman Esad olacak?
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Türkiye’de kamuoyunun merak ettiği bir soru daha var: Erdoğan ile Esad ne zaman görüşecek? O fotoğraf ne zaman verilecek? Bu soruyu Sezer’e sorduğumda ve “Anladığım kadarıyla artık Esad-Erdoğan görüşmesine de kısa bir zaman kaldı” dediğimde şu yanıtı alıyorum:
“Erdoğan da önce savunma bakanları, sonra dışişleri bakanları demişti. Dolayısıyla seçim tarihi belirlendikten sonra her an görüşme gerçekleşebilir.”
Erdoğan’dan barışma sinyalleri
15 Temmuz’un finansörü Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi talimatını veren Suudi Arabistan, katil ve darbeci Mısır, siyonist İsrail ve diğerleri derken şimdi de sıra Suriye’de. Türk dış politikasında bir süredir kimilerinin U dönüşü, kimilerinin normalleşme adını verdiği bir dönemden geçiyoruz. Bu normalleşme adımlarında tek bir eksik halka kaldı: O da Esad ile barışma.
Erdoğan, özellikle “katil” ve “darbeci” dediği Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Sisi ile Katar’daki “dostane” el sıkışmasının ardından “Siyasette küslük olmaz” diyerek pek çok defa Esad ile fotoğraf vermek istediğini dile getirdi. Bu konuda en son gelişme de Erdoğan’ın Türkmenistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Rusya-Türkiye-Suriye arasında üçlü diplomasi kurulması teklifi oldu:
“Biz şu an itibarıyla Suriye-Türkiye-Rusya üçlü olarak bir adım atalım istiyoruz. Bunun için de önce istihbarat örgütlerimiz bir araya gelsin, ardından savunma bakanlarımız bir araya gelsin, daha sonra dışişleri bakanlarımız bir araya gelsin. Onların yaptığı görüşmelerden sonra da biz liderler olarak bir araya gelelim. Bunu da Sayın Putin’e teklif ettim. O da buna olumlu baktı. Böylece bir dizi görüşmeler zincirini başlatmış olacağız.”
Erdoğan’ın bu açıklamalarına Rusya’dan hızlıca yanıt geldi. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Erdoğan’ın bu teklifine “son derece olumlu” yaklaştıklarını belirtti, “Suriye’deki dostlarımızla temas halindeyiz” dedi.
