Avrupa ülkeleri arasında Türkiye, kızamık hastalığında üçüncü sırada (457 vaka). İstanbul’da da yoğun bakım yatışı gerektiren kızamık vakaları mevcut. Türkiye’de 1970’den bu yana aşılaması yapılan kızamık hakkında neler biliyoruz, vaka artışlarının sebebi ne? Enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi üyesi Kazım Doğan Eroğulları’na göre kontrolsüz göç ve aşı karşıtlığı, kızamık vakalarının artmasının asıl nedeni. Sağlık Bakanlığı ise durumda bir aciliyet görmüyor.
Kızamık ne kadar tehlikeli?
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre Nisan 2022-Mart 2023 tarihleri arasında Avrupa’daki kızamık olgularına baktığımızda 457 vaka ile Türkiye üçüncü sırada. Ocak, şubat ve mart aylarında gittikçe artan kızamık vakaları var. Vakaların yeniden arttığı bu dönemde hastalığa ve sonuçlarına baktık. Son dönemde kızamık vakalarında artışın asıl nedeni koronavirüs salgını nedeniyle artan aşı karşıtlığı ve düzensiz göç. Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, kızamığın hafife alınmaması gerektiğini, ölümcül ve yoğun bakıma yatırılmasını gerektiren bir hastalık olduğunu söyledi. Hatta kızamık geçiren bir kişi, merkezi sinir sisteminde ağraz kalırsa sakat bile kalabilir.
Aşıya erişim: Aşılama neden düştü?
Her yaşta görülebilen bu hastalık, en çok aşılanmamış çocuklarda görünüyor ve eksik aşılı veya aşılanmamış erişkinlere de çocuklar aracılığıyla bulaşıyor. Kızamık aşısı Türkiye’de ilk kez 1970’de başladı. İlk doz ile başlayan aşı 1998’de ikinci doza çıkarıldı. İlk doz 1-2 yaş aralığında yapılıyor, ikinci doz ise 6-8 yaş aralığında. Kızamıkta da aynı koronavirüs salgınında olduğu gibi veri eksiliği ile karşı karşıyayız. Sağlık Bakanlığı’nda olan verilerin topluma açıklanmadığını belirten Şenol, paylaşan sağlık çalışanlarınınsa ceza aldığını söyledi:
“Salgın döneminde de depremde de verinin paylaşılmasını engelleyen zihniyet, şu anda da kızamık sayıları verilerini paylaşmıyor. Bu veriler Sağlık Bakanlığı’nda var ancak paylaşan sağlık çalışanları ceza alıyor. 2014’ten itibaren aşı retçisi ailelerde bir artış var. Salgın öncesi rakamlar 2014’te bin, 2015’te 5 bin, 2016’da 11 bin iken 2019’da 40 bin oldu. Sanırım eşik çok aşıldı ki İstanbul’da çocuk vaka sayısı artıyor.”
Dönem dönem kızamık hastalığında artışın olduğunu söyleyen Esin Şenol, bunun toplum tarafından duyulmadığını çünkü aşılamanın etkin bir şekilde yapıldığını söyledi. Kızamığın şu anda yayılmasının asıl nedeni aşı karşıtlığı.
Salgından önce kızamık aşısı okullarda yapılırken, salgın döneminde aşı dört yaşa çekildi. TTB Merkez Konseyi üyesi Kazım Doğan Eroğulları, okul çağı ve 4 yaş arasındaki 2 buçuk, 3 milyon bebeğin takibinin yapılmadığını ve aşısız popülasyon arttıkça kızamık vakaları da arttığını söyledi.
Peki erişkin biri kızamıktan nasıl korunabilir?
Eğer erişkin biri hiç aşılanmadıysa iki doz birer ay arayla kızamık aşısı yaptırabilir. 1 yaş ve 4 yaşta olunan kızamık aşıları büyük orada koruyuculuk sağlıyor ancak yine de hastalıkla karşılaşılabiliyor. Bu nedenle vaka sayılarının arttığı bir dönemde risk grubundakiler aşılanarak kızamıktan korunabilir.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Aşı karşıtlığı ve düzensiz göç, salgını geri getirir mi?
Hem Şenol hem de Eroğulları kızamık vakalarının özellikle büyük şehirlerde arttığını ancak şu an bir salgın alarmı niteliğinde olmadığını söyledi.
Ancak aşılama yapılmazsa bu tehlike kapıda.
Koronavirüs salgınından sonra artan aşı karşıtlığı, veri eksikliği ve düzensiz göç, salgın hastalıkların yayılmasına neden oluyor. Ocak ayından bu yana da kızamık vakalarında artış olması ve hekimlerin sürekli bunu dile getirmesine rağmen, bakanlık bu konudaki sessizliğini koruyor. Her iki doktor da sözlerini bakanlığa çağrı yaparak bitiriyor. Asıl sorumluluğun Sağlık Bakanlığı’nda olduğunu belirten hekimler, aşılama konusunda ailelerin bilinçlendirilmesi çağrısında bulunuyor.
