Le Monde’un 24 Haziran târihli başyazısı
Wagner milisinin patronu Yevgeni Prigojin’in 23 Haziran akşamı orduya karşı bir ayaklanma çıkarma karârı, Ukrayna’ya Rus saldırısının başlamasından on ay sonra, hizipler arası ölümcül bir rekabetten ibâret bir devlet gerçeğini bâriz kılıyor.
24 Haziran Cumartesi sabahı, bir gün önce Evgeni Prigojin’in başlatma karârı aldığı silâhlı isyânın nasıl sonuçlanacağı tahmin etmek için henüz hayli erkendi. Vladimir Putin tarafından uzun süre kollanmış olan Prigojin, Rus halkının çıkarları aleyhine çalışmakla suçladığı düzenli ordu kuvvetlerinin üzerine kendi özel Wagner milisinin paralı askerlerini salarak, mantığını en uç noktasına vardırıyor. Aynı mantık uyarınca, kişisel serüvenini hiç gizleyemeyerek, sözüm ona hakîkati söylemek adına, başta Savunma Bakanı Sergey Şoygu olmak üzere askerî kadrolara aylardan beri lânetler yağdırmaktaydı.
Nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın bu güç gösterisi, aslında artık tereddütsüz kepâze edilen Rus kurumlarının hâli üzerine yıkıcı bir gerçeği açığa vuruyor. Ukraynalılar’da her gün tanık olduğumuz, bâdireden geçerken yaşanan ulusal sağlamlaşmayla aradaki tezat çarpıcı.
Kiev’e Rus sopasını kabul ettirmek için Ukrayna devletini üç günde başsız bırakacağı zannedilen bir istîlâdan bir buçuk yıl sonra, Kremlin’in efendisinin zırhlıları Moskova’da devriye gezerken, Evgeni Prigojin’in denetimi altına almaya kalkıştığı şehirlerin âkıbeti muallakta. Hassas bir Ukrayna karşı-taarruzuna sahne olan birinci cephe sağlama alınmaktan uzak iken ikinci bir cephenin açılması askerlik kitaplarında nâdiren tavsiye edilir. Hele bu ikinci cephe içerideyse, Rus Güvenlik Servisi FSB bu yardımcı kuvvetin yetkililerini tutuklayıp adâlet önüne çıkarmakla görevlendirilmişse ve herkes birbirini ihânetle suçluyorsa, daha ne denebilir…
Resmî anlatının sorgulanması
Yine Cumartesi sabahı boyunca isyâna damgasını vuran nutuklarda, Wagner’in patronu, Rus ordusunda hüküm süren ve kendisinin uzmanı olduğu yolsuzluk, beceriksizlik ve görevini kötüye kullanmayla ilgili suçlamalarını tekrarlamakla yetinmedi. Aylardan beri süren ve şimdiden on binlerce yaşamı un ufak edip tahrîbâtı artırarak bir yıpratma savaşına dönüşmüş bir “özel harekât“ı haklı göstermek için gevelenip duran gerekçeleri (haşin bir şekilde) çürüttü. “Hayır, Ukrayna’nın istîlâsı ulusal bir zorunluluk değildi” dedi. “Rusya’nın değil savaş fırsatçılarının çıkarınaydı bu” diye vurguladı.
İddialarının böyle çürütülmesi, Vladimir Putin’in kurduğu ve bir saplantı hâline getirdiği anlatıyı cepheden sorguladığı ölçüde şaşırtıcı. Anlattıkları hikâyelerle Putin’i kazıklayan bir çevrenin tartışılması hiç kimseyi aldatmamalı. Evgeni Prigojin’in güç gösterisi, beceriksizlikten de olsa suç ortaklığından da olsa “sırtından hançerlendiği”ni haykıran Kremlin’in efendisini hedefliyor düpedüz.
Bundan sonra her ne olursa olsun, Rusya’nın Ukrayna sınırlarına ve egemenliğine tecâvüzü ve Rus birliklerinin giriştikleri hunharlıklara karşın, başta Çin olmak üzere Rusya’ya yakın kalan ülkeleri savaşın en çabuk şekilde bitmesi için nüfuzlarını kullanmaya iknâ etmesi gerekecek Putin’in. Bu savaş, 24 Şubat 2022’ye kadar Rusya’nın eski gücüne yeniden kavuşmasının simgesi olarak sunulan ordusunun hakîkî durumunu dımdızlak ortaya çıkardıktan sonra, bugün dehizipler arası ölümcül bir rekabetten ibâret bir devlet gerçeğini bâriz kılıyor. Rusya’nın belirsizliklerle yüklü bir parçalanma sürecine daha da gömülmesinin o ülkelere ise kazandıracağı hiçbir şey yok.
Kaynak: Le Monde
Çeviri: Haldun Bayrı
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
