Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 16 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, akaryakıtta Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarları arttı. ÖTV zammıyla beraber İstanbul’da benzinin litresi 28 TL’den 34 TL’ye, motorinin litresi ise 26 TL’den 32 TL’ye yükseldi. Peki parlamenter muhalefet zamlara karşı neden etkili bir siyaset üretemiyor, toplumsal muhalefet yeni fikirler üretebilir mi? Gökçe Çiçek Kösedağı sordu, siyasetbilimci Prof. Dr. Evren Balta yanıtladı.
Editör: Aliye Altınışık
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 16 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, akaryakıtta ÖTV tutarları arttı. Kurşunsuz benzinin litre fiyatı üzerinden alınan ÖTV tutarı 2,52 TL’den 7,52 TL’ye, motorinin litre fiyatı üzerinden alınan ÖTV tutarı ise 2,05 TL’den 7,05 TL’ye yükseldi. Otogazdaki ÖTV ise 5,77 TL oldu. ÖTV zammıyla beraber İstanbul’da benzinin litresi 28 TL’den 34 TL’ye, motorinin litresi ise 26 TL’den 32 TL’ye yükseldi.
Akaryakıta yapılan ÖTV zammına tepkiler sürüyor. Muhalif siyasetçiler zamlara karşı sosyal medya hesaplarından açıklama yaparak iktidara tepki gösteriyor, ancak ne siyasi ne de toplumsal olarak etkili olamıyor. Parlamenter siyasetin durumu buyken toplumsal muhalefet de eskisi gibi zamlara karşı mitingler veya protesto gösterileri düzenlemiyor. Peki neden?
Özyeğin Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Uluslararası İlişkiler bölüm başkanı Prof. Dr. Evren Balta muhalefetin seçimden önce de, seçimden sonra da siyaseti kurması gereken en önemli alanın ekonomi olduğunu düşünüyor. Ancak Balta, muhalefetin gündemi ekonomi olsa da, bunun siyasal sözünü kurmak ve halka ulaşmak konusunda başarısız olduğunu vurguluyor.
“Muhalefetin söylediği bazı politikalar seçimden hemen sonra iktidar tarafından da devralındı. Bu sözün devralınabilmesi, muhalefetin özgün ve daha geniş, işçi, emekçi kesimleri ile toplumsal hareketliliği de içine katan direnç mekanizmaları kurmasını engelledi.”
Balta’ya göre seçim yenilgisi sonrası muhalefetin toparlanamamış olması, zamlar karşısında etkisiz kalmasının en önemli sebebi. Muhalefetin sözü kuran aktör olmaktan defansif aktör olmaya geri dönmesi, yani iktidar tarafından kurulan gündeme yanıt verme pozisyonuna geri dönmüş olması nedeniyle geniş bir alternatif yaratamıyor, söylediklerini sokağın sözü haline getiremiyor. Balta ayrıca muhalefetin seçim yenilgisinin ardından tamamen içine kapandığını ve Türkiye toplumunu hangi siyasal hatlar üzerinden örgütleyeceğine dair kendi eksenini yitirdiğini düşünüyor.
- OKUYUN: Zam geldi, depodaki benzin buharlaştı | Asgari ücretle hangi ülkede kaç litre benzin alınabiliyor?
Balta toplumsal muhalefet için ise şunları söyledi:
“Türkiye son 20 yılda sendikasızlaşmış ve toplumsal hareketleri baskı altına alınmış, parlamenter muhalefete sıkıştırılmış bir dönemden geçiyor. Tüm dünyada da benzer bir şey var. Toplumsal hareketler parlayıp sönüyor. Ama kalıcı örgütlenme ve siyasal özne yaratma pratikleri oluşmuş değil. Büyük toplumsal dönüşümle ilgili olarak kendi kutbumuzu yitirmiş durumdayız.”
Balta, muhalefetin seçim yenilgisinin ardından içinde bulunduğu durum ve yarattığı boşluk nedeniyle Türkiye’nin rekabetçi yönünü tutan temel özelliklerin hızla eridiğini söylüyor. Balta’ya göre bu özelliklerin ortadan kalktığı bir Türkiye, iktidarın daha kolay organize olabildiği, bu tarz ekonomik hamleleri daha kolay yapabildiği rekabetsiz siyasal sisteme geçmiş olabilir.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
