“Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, TBMM Genel Kurulu’nda 14 saatin ardından kabul edildi. AKP milletvekillerinin verdiği yeni önerge doğrultusunda kabul edilen kanun teklifinin 14. maddesinde hayvan bakımevlerinin kurulması, rehabilitasyon işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakılması amacıyla yapılan harcamaların yüzde 40’nın Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca karşılanacak. AKP’li milletvekilleri yasa teklifi Genel Kurul’dan geçince zafer pozu verdi.
“Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni görüşmek üzere başkanvekili Celan Adan başkanlığında toplanan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda 17 maddelik sokak köpeklerinin öldürülmesini öngören ve bunun sorumluluğunu belediyelere bırakan kanun teklifi kabul edilerek yasalaştı.
Oylamaya 593 milletvekilinin 498’i katıldı. Yasa teklifine 273 milletvekili kabul, 224 milletvekili ret oyu verdi. Bir milletvekili ise çekimser kaldı. Yasa Erdoğan’ın onayı ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek.
Yasa teklifi görüşmeleri 28 Temmuz Pazar başladı, 30 Temmuz sabahı bitti. Toplam 28 saat sürdü.
Yasa teklifi Genel Kurul’dan geçince AKP’li milletvekilleri kürsüde zafer pozu verdi.
- Sokak hayvanlarına ilişkin kanun düzenlemesi Genel Kurul’da: Ötanaziye atıfta bulunan 5. madde Meclis’ten geçti
- Sokak hayvanlarına ilişkin kanun düzenlemesi TBMM Genel Kurulu’nda: Muhalefet milletvekilleri kırmızı boyalı eldivenlerle teklifi protesto etti
- Tartışmalı sokak hayvanları yasa teklifi: İşte Genel Kurul’da kabul edilen beş madde
Beyaz: “AK Parti, insanlarımızı ‘Çocuklar mı ölsün, yoksa hayvanlar mı’ ikilemi arasında sıkıştırmıştır”
Kanun teklifinin 8. maddesi için muhalefet milletvekillerinin aynı mahiyette verdiği iki önergenin görüşülmesine karar verildi. Önergeyi açıklamak üzere söz alan İYİ Parti İstanbul Milletvekili Ersin Beyaz, iktidarın binlerce hayvanın canına kıyılmasına sebep olacağını ileri sürdü:
“Bir defa olsun bu söz konusu düzenleme ile ilgili bütün kesimleri bir araya getirip görüşlerinin alınarak herkesin kabul edeceği buradaki tüm milletvekillerinin içine sinerek ‘Evet’diyebileceği bir teklifi meclise sunsanız olmaz mıydı? Bir defa olsun vatandaşlarımızın birbirinize birbirine karşı kışkırtmadan uzlaştırmadan toplumun tamamını yasalaşmasına mutlu olacağı bir teklifi burada konuşabilsek fena mı olurdu? Yediden 77’ye herkesin görüşü olduğu bu konuda da AK Parti ve onun medya uzantıları insanlarımızı birbirleriyle karşı karşıya getirmeye ant içmişçesine toplumun bir bölümünü manipüle etmeye çalışmış ve insanlarımızı, ‘Çocuklar mı ölsün, yoksa hayvanlar mı’ ikilemi arasında sıkıştırmıştır.”
- Sokak hayvanlarına ilişkin kanun düzenlemesi Meclis’te: “Sokak hayvanlarının tıbbi gerekçeler dışında ‘kanuni’ atıf yoluyla ölümü meşru kılınacak”
- Sokak köpeklerine ilişkin yasa teklifinin 5. maddesi komisyonda kabul edildi: “Ötanazi” sözcüğü kaldırıldı, muhalefet “kelime oyunu” yapıldığını söyledi
- CHP ile AKP hayvanların “ötanazi” adı altında öldürülmesini öngören yasa teklifini görüşüyor: Dördüncü madde de kabul edildi
- Hayvanların ötanazi adı altında öldürülmesini öngören yasa teklifi TBMM komisyonunda görüşülürken arbede çıktı
Özbudun: “AKP deyim yerindeyse kutuplaştırmayı bir oy devşirme aracı haline getiriyor”
Sekizinci maddeyi ilk okuduğunda içinde ümit belirdiğini söyleyen Gelecek Partisi Antalya Milletvekili Serap Yazıcı Özbudun, “Dedim, bundan sonra demek ki Türkiye’nin temel sorunlarını çözerken merkezi yönetim yerel yönetimlerle el ele verecek işbirliği halinde çalışacak ama bu izlenim çok uzun sürmedi çünkü Türkiye’nin gerçeklikleri hatırladığımda böyle bir hususun gerçekleşmeyeceğini kolayca anlayabildim” diye konuştu.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
AKP’nin uzun yıllardan beri yürüttüğü politikaların toplumda, dayanışmaya, uzlaşmayı ve işbirliği yerine kutuplaşmayı teşvik etitğini iddia eden Özbudun, şunları söyledi:
“AKP deyim yerindeyse kutuplaştırmayı bir oy devşirme aracı haline getiriyor. Bu sadece benim tespitim değil bakın aynı zamanda AKP’nin kurucularından olan, bu Meclis’te başkanlık yapan ve zamanında AKP hükümetinde bakanlık yapan Bülent Arınç’ın yıllar önceki tespitinde ‘Biz toplumu böyle kutuplaştırıp ikiye bölerek seçimleri kazanıyoruz ama ülkeyi yönetemiyoruz’ demişti.”
Yerel yönetimlere Bakanlık tarafından uygun görülen miktarda destek verilmesini öngören madde kabul edildi
Kanun maddesi hakkında verilen önergelerin oylaması öncesinde muhalefet milletvekilleri yoklama alınmasını talep etti. Alınan yoklamada toplantı yeter sayısı bulunmadığı için Başkanvekili Celal Adan toplantıya 10 dakika ara verdiğini açıkladı. Aranın ardından önergeler AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Sekizinci madde AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi.
- Sokak köpeklerine ilişkin kanun teklifi komisyonda kabul edildi
- Sokak köpeklerine ilişkin yasa teklifinde beş madde daha kabul edildi: Komisyon üyesi olmayan milletvekillerine kısıtlama geldi
Buna göre kanun teklifinin sekizinci maddesi şöyle:
“5199 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
‘İnsan, hayvan ve çevre sağlığının korunması amacıyla bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak, bunlara ilişkin ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme gibi faaliyetleri yürütmek için, başta yerel yönetimler olmak üzere diğer ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik veya Bakanlıkça uygun görülen miktarlarda mali destek sağlanır.”
Böylece kanun teklifinin sekizinci maddesiyle birlikte yerel yönetimlere bakımevi, hastane ve ameliyathane kurmak ve bakımevlerinde rehabilitasyon ile sahiplendirme faaliyetlerini yürütmek için Bakanlık tarafından uygun görülen miktarda destek sağlanacak.
Derici’den Erdoğan’a: “Türk milleti bu yasa teklifini onaylayan hiçbir partiyi asla affetmez”
Kanun teklifinin dokuzuncu maddesine ilişkin verilen önerge için söz alan CHP Muğla Milletvekili Süreyya Öneş Derici, kanun teklifine ilişkin kürsüden AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a seslendi:
“Sayın Cumhurbaşkanım bu yasa teklifi siyaseten çok büyük bir hatadır. Bakın Türk milleti bu yasa teklifini onaylayan hiçbir partiyi asla affetmez. Biliyorum yakınınızda, yörenizde size yanlış yaptığınızda ‘Sayın Cumhurbaşkanım yanlış yapıyorsunuz’ diyen birileri kalmadı ama ben Cumhuriyet Halk Partisi milletin milletvekili olarak size bunu söylemeye bir borç bilirim. Gerçekten yanlış yapıyorsunuz ve bu partinize büyük bir leke sürecek toplumdan kopuşunuzu hızlandıracak yapmayın.”
Şık: “Başıboş siyasetçiler bu ülkenin en büyük sorunu çünkü çok kalabalıklar, daha kötüsü, ülke yönetiyorlar”
“Başıboş siyasetçi” sorunu olduğunu iddia eden TİP İstanbul Milletvekili Ahmet Şık, “Katliamların önünü açmak için çıkardığınız gürültüyü başıboş siyasetçi sorunu için çıkarmıyorsunuz. Oysaki, sahipli ama başıboş siyasetçiler bu ülkenin en büyük sorunu çünkü çok kalabalıklar, daha kötüsü, ülke yönetiyorlar” dedi.
Şık, “başıboş siyasetçileri” ise şöyle tanımladı:
“Her şeyden önce kirli bir geçmişin mirasçısıdırlar. Güçlü olana söz söylemeye cesaret edemeyeceklerini haklı olana söylerler.Yaşanılan iktisadi krizin faturasını muhalefete, bir asırlık geçmişi olan bir eşitlik sorunu nedeniyle gencecik insanların ölmesinin nedenini Kürtlere, yağma ve talanın sorumluluğunu FETÖ’ye, emperyalist işgal projelerinde ortaklık etmelerine rağmen döviz artışı ve pahalılığı dış düşmanlara, yoksulluğu Gezi direnişine fatura ederler. Paraya ve güce taparlar, tüccardırlar; memleketin dününü, bugününü, yarınını gözünü kırpmadan satarlar, besmeleyle aldıkları rüşvet paralarını dualarla sayarlar. Halkı değil kendi menfaatlerini düşünürler. Bu yüzdendir ki kimseye derdini sormaz ama herkese dinini sorarlar.”
Hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanların sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılacak
Muhalefet milletvekillerinin talebi üzerine yoklama alındı. Toplantı yeter sayısının çıkmasının ardından dokuzuncu madde hakkında verilen önergeler AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Dokuzuncu madde AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
Buna göre kanun teklifindeki dokuzuncu madde şöyle:
“5199 sayılı Kanunun 24. maddesinin birinci fıkrasında yer alan ‘ve bu suretle bulundurduğu’ ibaresi ‘veya sahiplendiği’ şeklinde ve fıkranın son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
‘Söz konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılır.”
Böylece dokuzuncu maddeyle hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanların sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılması öngörülüyor.
Genel Kurul’da dokuzuncu maddenin kabul edilmesinin ardından 10 ile 17. maddeleri kapsayan ikinci bölüme geçildi. Bu sırada AKP sıralarının boş olduğu görüldü.
Doğan: “Muhalefet milletvekilleri bağırıyor, haykırıyor ama dinlemiyorlar”
İkinci bölümün geneli üzerine ilk olarak Saadet Partisi Ankara Milletvekili Mesut Doğan söz aldı. Doğan, son 10 gündür psikolojik olarak sağlıklı koşullarda çalışılmadığını belirterek “Bugün hayvan haklarıyla ilgili getirilen paketi konuşuyoruz ama bütün muhalefet partileri tabiri caizse bağırıyorlar, haykırıyorlar, sesleniyorlar, diyorlar ki ‘Bunun çözüme yönelik hiçbir yanı yok. Bir sürü eksiklik var, bir sürü fazlalık var, bizi dinlemek zorundasınız’ ama dinlemiyorlar” diye konuştu.
“Köpek saldırısıyla hayatını kaybeden veya yaralanan çocukların sorumlusu kim?”
AKP’nin 2004 yılında çıkardığı hayvan haklarıyla ilgili bir kanununu hatırlatan Doğan, “Eğer, o gün, bu kanun maddelerini uygulamış olsaydınız bugün bu sorunu konuşmuyor olacaktık. Bunu niye söylüyorum? Bu süre içerisinde yaşanan hadiselerin sorumlusu kim? Köpek saldırısıyla hayatını kaybeden veya yaralanan çocukların sorumlusu kim? Biz miyiz yoksa iktidar partisi mi?” diyerek tepki gösterdi.
AKP’li Söylemez ve DEM Partilli milletvekilleri arasında gerginlik
Yaşamını yitiren ve yaralananların isimlerini sayan AKP Grubu adına Mersin Milletvekili Havva Sibel Söylemez, şöyle konuştu:
“Başıboş sokak köpekleri, acilen çözülmesi gereken sosyal bir sorun haline gelmiştir. Her şeye muhalif olma çabasını bırakın. Milletimizin bu sorununa duyarsız olmaktan vazgeçin. Komisyon görüşmelerinde, Gazi Meclisimizde milletvekillerine ‘katil’ diyen terör örgütü savunucularına sesleniyorum. Bir gün olsun, çocuk, kadın, yaşlı, asker, polis, binlerce canımızı katleden terör örgütüne ‘katil’ diyebildiniz mi? Diyemezsiniz.”
AKP’li Söylemez’in konuşması sırasında muhalefet sıralarından tepkiler yükseldi. DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül Çubuk, AKP’li Söylemez’in sözlerine ithafen DEM Parti sıralarından “‘Terör’ sizsiniz, ‘terörist’ sizsiniz” diye bağırdı. CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu da AKP milletvekillerine “Katilsiniz, katilsiniz” diyerek tepki gösterdi. Söylemez’in “Katil terör örgütü savucunularına sesleniyorum” sözlerine ilişkin DEM Parti Mersin Milletvekili Perihan Koca, “Esas terörist sizsiniz! Terörist sizsiniz! Katliam fermanına imza atanlar olarak tarihe geçtiniz be” diye cevap verdi.
TİP’li Kadıgil’in söz almasının ardından AKP’li milletvekilleri Genel Kurul salonunu terk etti
Söylemez’in ardından TİP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil söz almak için ayağa kalktığı sırada çok sayıda AKP milletvekilinin Genel Kurul salonundan ayrıldığı görüldü.
Kadıgil: “AKP’nin 20 yıldır yapmadığı işi yaptıkları için gözyaşları içinde bu yasa teklifini izliyorlar ama AKP sıralarında üç milletvekili var”
Bunun üzerine TİP’li Kadıgil, AKP milletvekillerine seslenerek şöyle konuştu:
“Genel Kurulu ve AKP sıralarında oturan üç milletvekilini saygıyla selamlıyorum. Şu anda milyonlarca insan gözü kulağı burada o insanlar harçlıklarından, asgari ücretlerinden, yetim aylıklarının ayırdıkları ve AKP’nin 20 yıldır yapmadığı işi yaptıkları için gözyaşları içinde bu yasa teklifini izliyorlar ama AKP sıralarında üç milletvekili var çünkü ne desek boş, çünkü talimat aldılar, çünkü vicdanları ile saray arasında sıkıştıklarında hep sarayı seçtiler ve yine aynı şey olacak.”
İkinci bölümün geneli üzerinde görüşmeler tamamlandı
Kanun teklifinin ikinci bölümünün geneli üzerinde görüşmeler tamamlandı. Onuncu madde üzerinde verilen dört önerge AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Kanun teklifinin onuncu maddesi AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
Sahipli hayvanın terk edilmesine 60 bin lira ceza
Buna göre kabul edilen 10. madde şöyle:
“5199 sayılı Kanunun 28.maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde yer alan ‘ikinci’ ibaresi ‘dördüncü’ şeklinde, (j) bendinde yer alan ‘hayvan başına iki bin’ ibaresi ‘hayvan başına altmış bin’ şeklinde ve aynı bentte yer alan ‘idarî para cezası.’ ibaresi ‘; (o) bendine aykırı davrananlara hayvan başına elli bin Türk lirası idarî para cezası.’ şeklinde değiştirilmiş, ikinci fıkrasında yer alan ‘hayvan koruma gönüllüsü,’ ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.”
Böylece caydırıcılığın sağlanması amacıyla sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ilişkin idari para cezasının 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılması öngörüldü.
Yerel yönetimler adına toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi veya bakımevinde barındırılan hayvanların bakımevi dışında bir yere bırakılması fiillerinin idari para cezası ise hayvan başına 50 bin lira olarak belirlendi.
Kanunî ve tıbbi gerekçelerle öldürülen hayvanlara ceza öngörülmüyor
Kanun teklifinin 11. maddesine ilişkin verilen dört önergenin oylamasından önce CHP milletvekilleri yoklama yapılmasını talep etti. Yoklamada toplantı yeter sayısının çıkması üzerine önerge AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. AKP ve MHP oylarıyla kabul edilen on birinci madde ise şöyle:
“5199 sayılı Kanunun 28/A maddesinin ikinci fıkrasına ‘birinci’ ibaresinden sonra gelmek üzere ‘, ikinci ve üçüncü’ ibaresi eklenmiş ve yedinci fıkrasında yer alan ‘hayvan koruma gönüllüsü,’ ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.”
Böylece kabulen 11. madde, hayvanlara kasıtlı kötü davranma ve kanunî, tıbbi ve bilimsel istisnalar dışındaki öldürülmelerine altı aydan dört yıla kadar hapis cezasını öngörüyor. Bu maddeyle kanun gereği veya tıbbi gerekçelerle öldürülen hayvanlara bir ceza öngörülmediği anlamına geliyor.
Konukçu: “Kadın katillerini, işçi katillerini bilerek isteyerek salanlar tamamen masum olan hayvanları toplamaktan bahsediyor”
Kanun maddesinin 12. maddesine ilişkin muhalefet milletvekillerinin aynı mahiyette verdiği önerge için söz alan DEM Parti İstanbul Milletvekili Kezban Konukçu, sokak köpeklerine ilişkin yapılan kamuoyu araştırmasında toplumun yüzde 85’inin kanun teklifine karşı olduğunu söyledi. Konukçu, geri kalan yüzde 15’e seslenerek şöyle konuştu:
“Bakın çocukların yaşam hakkını savunuyoruz diyorlar ama mesemlerde onlarca çocuk hayatını kaybediyor tamamen güvencesiz ortamlarda iş gücü sömürülen çocuklar bu ülkede katlediliyor. Bu ülkede her gün en az 8 kadın katlediliyor ve 2023’te en az 403 kadın, AKP’li yıllarda 8.000’den fazla kadın katledildi. Kadın katillerini, işçi katillerini bilerek isteyerek toplamayanlar onları salanlar tamamen masum olan hayvanları toplamaktan bahsediyor.”
Akdoğan: “Sizin Tayyip Erdoğan dışında sevdiğiniz bir canlı yok mu ya?”
CHP Ankara Milletvekili Umut Akdoğan, iktidar milletvekillerine seslenerek “Kanun teklifinin görüşmelerinin sonuna geliyoruz ama kafamda bir soru işareti var. Köpek sevmezsiniz, kedi sevmezsiniz, börtü sevmezsiniz, böcek sevmezsiniz, ağaç sevmezsiniz, emekliyi sevmezsiniz, emekçiyi sevmezsiniz, yazarı sevmezsiniz, sanatçıyı sevmezsiniz. Sizin Tayyip Erdoğan dışında sevdiğiniz bir canlı yok mu ya?” diye sordu.
Hayvanları Koruma Kanunu’nda yer alan Hayvan Islah Kanunu kaldırılıp Veteriner Hizmetleri Kanunu’nu eklenecek
Muhalefet milletvekillerinin 12. madde için verdikleri önergeler AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edilen kanun teklifinin 12. maddesi ise şöyle:
“5199 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde yer alan ‘3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanunu’ ibaresi ‘5996 sayılı Kanun’ şeklinde değiştirilmiştir.”
Böylece 12. maddede mevcut Hayvanları Koruma Kanunu’ndaki saklı hükümlerde yer alan “3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu, 4631 sayılı Hayvan Islahı Kanun”larını kaldırıp 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun eklenmesini öngörüyor.
Belediye başkanlarına hapis cezasını öngören madde kabul edildi
TBMM Başkanvekili Celal Adan görüşmelere 10 dakika ara verdi. Aranın ardından 13. madde için muhalefetin verdiği önergeler üzerine görüşülmeye başlandı. Kanun teklifinin 13. maddesine ilişkin dört önerge verildi. Muhalefet milletvekillerinin 13. madde üzerinde verdiği önergeler AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Kanun teklifinin 13. maddesi AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi. Buna göre 13. madde şöyle:
“5199 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin başlığı “Yerel yönetimlerin sorumluluğu” şeklinde değiştirilmiş, birinci fıkrasında yer alan “büyükşehir ilçe belediyeleri ile diğer” ibaresi madde metninden çıkarılmış, fıkraya “korunması ve” ibaresinden sonra gelmek üzere “sahiplendirilinceye kadar” ibaresi, ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “olmayan belediyeler” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile il özel idareleri” ibaresi eklenmiş ve fıkranın üçüncü ve dördüncü cümleleri ile üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir. Rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır.”
“Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler bakımından, geçici 4 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için sarf etmeyen ya da bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.”
Kabul edilen 13. maddeye göre büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Sorumluluğunu yerine getirmeyen belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilebilecek.
AKP milletvekilleri 14. madde için yeni önerge verdi
Kanun teklifinin 14. maddesine ilişkin ikisi aynı mahiyette olmak üzere dört önerge verildi. Muhalefetin verdiği üç önerge AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. AKP milletvekillerinin 14. madde üzerine değişiklik öngören yeni önerge verdi. AKP Grubu’nun 14.madde üzerine verdiği yeni önergeye göre hayvan bakımevlerinin kurulması, rehabilitasyon işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakılması amacıyla yapılan harcamaların yüzde 40’nın Hazine ve Maliye Bakanlığınca karşılanması öngörülüyor.
Harcamaların yüzde 40’ının faaliyetleri yürütecek olan belediyelere aktarılmasına ilişkin düzenlemeyi içeren önergede şöyle denildi:
“Belediyelerce bu maddenin ikinci fikrasında belirlenen oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, tevsik edilmesi kaydıyla ilgili belediyeye Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılır. Ancak, aktarlacak tutar hiçbir şekilde ikinci fıkrada belirlenen oranların yüzde 40’ını geçemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.”
Bakımevlerinin kurulması, rehabilitasyon işlemleri için yapılan harcamaların yüzde 40’nın Hazine ve Maliye Bakanlığı karşılayacak
AKP milletvekillerinin önerge AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. Kanun teklifinin 14. maddesi AKP’nin verdiği önerge doğrultusunda AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi.
Buna göre 14. madde şöyle oldu:
“5199 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 4- Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar ek 1 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlüdür.
Belediyeler 31/12/2028 tarihine kadar birinci fıkra gereğince hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde beşi oranında kaynak ayırır. Bu oran büyükşehir belediyelerinde binde üç olarak uygulanır. Bu fıkra uyarınca ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamaz.
Belediyelerce bu maddenin ikinci fikrasında belirlenen oranların üzerinde yapılan harcamaların yüzde 40’ı, tevsik edilmesi kaydıyla ilgili belediyeye Hazine ve Maliye Bakanlığınca aktarılır. Ancak, aktarlacak tutar hiçbir şekilde ikinci fıkrada belirlenen oranların yüzde 40’ını geçemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.
Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31/12/2025 tarihine kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorundadır.”
CHP ve İYİ Parti genel başkanları Genel Kurul’a katıldı
Kanun teklifinin 15. maddesine ilişkin önergeler görüşülmeye başlanırken CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve İYİ Parti Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, Genel Kurul salonuna geldi. Her iki genel başkan da tüm partilerin gruplarıyla ve Genel Kurul divanıyla el sıkışarak selamlaştı.
Sokakta yaşayan “hayvana bakan” kişilere verilen sorumluluk kaldırılacak
On beşinci madde için verilen önergeler AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla kabul edilen kanun teklifinin on beşinci maddesi ise şöyle:
“5199 sayılı Kanunun;
a) 5 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “veya ona bakan” ibaresi, dördüncü fıkrasında yer alan “ve kontrollü hayvanları bulundurma ve” ibaresi ile 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “ev hayvanları ile” ibaresi metinden çıkarılmış,
b) Üçüncü Kısım İkinci Bölüm başlığında yer alan “ve Hayvan Koruma Gönüllüleri” ibaresi kanun metninden çıkarılmış ve 18 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.”
Buna göre 15. maddeyle sokakta yaşayan “hayvana bakan” kişilere verilen sorumluluk kaldırılacak, yasayla tüm hayvanlar “sahipli” olacak ve yerel yönetimlerin evde bakılan “sahipli” hayvanları kayıt alma yükümlülüğünü ortadan kaldırılacak.
Kanun teklifinin yürürlük ve yürütme maddeleri kabul edildi
Kanun teklifinin yürürlük maddesi olan 16. madde üzerindeki önergeler görüşülmeye başlandı. Maddeler için verilen önergeler AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Kanun teklifinin yürürlük maddesi olan 16. madde AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi. Buna göre kanunun yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Kanun teklifinin yürütme maddesi olan 17. maddesine ilişkin aynı mahiyette iki önerge verildi. Önergeler AKP ve MHP milletvekillerinin oylarıyla reddedildi. Kanun teklifinin yürütme maddesi AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi. Buna göre kanunun yürütmesini Cumhurbaşkanına bırakılacak.
AKP’li Güler ile muhalefet milletvekilleri arasında tartışma çıktı
Başkanvekili Celal Adan, teklifin tümünü oylamadan önce içtüzüğe göre oyunun rengini belli etmek üzere iki milletvekillerine söz verileceğini söyledi. Lehte konuşmak üzere söz alan AKP Grup Başkanı ve Sivas Milletvekili Abdullah Güler’in konuşmasında kanun teklifinin iddia edildiği gibi “katliam kanunu” olmadığını söyledi. Güler, muhalefetin kanun teklifine ilişkin görüşmelerindeki önergelerini eleştirdi. Bunun üzerine muhalefet sıralarından tepkiler yükseldi. CHP Grup Başkanvekili Murat Emir söz aldı:
“Güler’in hazırladığı kanun teklifini savunmaktan ne kadar aciz olduğunu görmüş olduk, kanun teklifini savunmak yerine muhalefete saldırdı. Muhalefete önergeleri eksik ve kısa vermekle suçlamak yerine bu kanun temel kanun olamaz. Muhalefet mecburen kendine alan açmak zorunda kalmıştır, her zaman yapmak zorunda kaldığımız gibi. Bu Meclis’i çalıştırmayan, tartışmalara yer vermeyen, sesini kısmak isteyen iktidar partisidir.”
DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, AKP’li Güler’in muhalefetin önerge eleştirilerinin yersiz olduğunu belirterek “Yaptığı kanun teklifini savunmak, niçin getirdiğini anlatmak yerine muhalefetin önergelerini eleştirmeyi tercih etti. Biz söyleyelim bu konuyu temel kanun olarak getirilmeseydi böyle olmazdı. Bu yasaya karşıyız bugün burada yarın sokakta bu yasaya muhalefet etmeye devam edeceğiz” dedi.
Öztunç: “Siz Tayyip Erdoğan’dan korktuğunuz kadar Allah’tan korkmuyorsunuz”
Tartışmanın ardından aleyhte konuşmak üzere söz alan CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, “Hutbeden okuyorum. İslam hayvanlara zulüm ve işkence anlamına gelen onların yaratılış biçimine aykırı biçimde zorlayan her türlü davranışı yasaklar. Hiçbir kimse yoktur ki bir serçeyi yahut da ondan büyük bir canlıyı haksız yere öldürsün de yüce Allah bunun hesabını sormasın. Siz sizden hesap sorulamayacağını mı zannediyorsunuz? Siz Tayyip Erdoğan’dan korktuğunuz kadar Allah’tan korkmuyorsunuz. İslam yasaklıyor, günah diyor Allah’tan korkmuyor musunuz ya bu nedir ya” diye konuştu. CHP’li Öztunç’un sözlerinin ardından AKP milletvekilleri sert tepki gösterdi.
TBMM Başkanvekili Celal Adan’ın başkanlığında toplanan Genel Kurul’un 28. yasama döneminin ikinci yasama yılının son bileşimini tamamlandı. Sokak hayvanlarına ilişkin kanun teklifinin açık oylama sonucuna göre 275 evet, 224 hayır ve bir çekimser oy kullanıldı. Buna göre kanun teklifi kabul edilerek yasalaştı.
