Suriye’deki yeni Savunma Bakanlığı, Hımeymim Hava Üssü’nden hareket eden ve içinde roketlerin bulunduğu 30 araçlık Rus konvoyunun Tartus üssüne girişine izin vermedi. Sekiz saat bekletilen konvoy geri dönmek zorunda kaldı.
Suriye’den Rusya’ya ilk somut engelleme
Suriye’nin yeni yönetimi, Suriye’deki Rus askerliği varlığına engellemede bulundu. Lazkiye’deki Hımeymim Hava Üssü’nden hareket eden Rus konvoyu, Tartus kontrol noktasında durduruldu. AA’nın haberine göre, İçinde roketlerin bulunduğu 30 araçlık konvoy, sekiz saat boyunca giriş izni alamadı. Yerel saat 17:00’de konvoy Hımeymim üssüne geri dönmek zorunda kaldı.
Tartus Limanı’ndaki Rus yönetimine son verilmişti
Suriye geçici hükümeti, 21 Ocak’ta Rus şirketi Stroytransgaz’ın Tartus limanındaki 49 yıllık yönetim hakkını sonlandırdı. Limanın yeni müdürü Riad Judi, Rusların yüksek fiyatlarla limanı işlevsiz hale getirdiğini açıkladı. Yeni yönetim ücretleri düşürdü ve eski çalışanları işe geri çağırdı. Judi, limanın tüm gelirlerinin bundan böyle Suriye hazinesine aktarılacağını söyledi.
Rusya’nın bölgedeki varlığı bitiyor mu?
Rusya, 8 Aralık 2024’te Esad’ın devrilmesi sonrasında askeri varlığını Lazkiye’deki Hımeymim Hava Üssüne çekmişti. BBC Verify’ın uydu görüntüleri, Tartus Limanı’ndan askeri araç ve konteynerlerin çıkarıldığını gösteriyor. Wall Street Journal’ın haberine göre Rusya, Suriye’deki hava savunma sistemlerini ve gelişmiş silahlarını Libya’ya taşıyor.
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov başkanlığındaki heyet, 27 Ocak’ta Şam’a kritik bir ziyaret gerçekleştirmişti. Görüşmede, Suriye’nin Tartus Limanı anlaşmasını iptal etmesi ve Rus konvoyunu üsse almaması sonrası yaşanan kriz ele alındı. Reuters’ın haberine göre taraflar arasında “samimi görüşmeler” yapıldı. Suriye tarafı Beşar Esad’ın iadesini ve savaş tazminatı talep ederken, Rusya Dışişleri bu taleplere net bir yanıt vermedi. Rus heyet sadece Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne destek mesajı verdi.
Stratejik üssün önemi
Tartus limanı, 1971’den beri Rusya için kritik önem taşıyordu. Akdeniz’deki tek deniz üssü olan Tartus, 11 büyük savaş gemisini barındırabilme kapasitesine sahipti. Eski Devlet Başkanı Esad, 2017’de limanın kullanım hakkını 49 yıllığına Rusya’ya vermişti. Ancak yeni Suriye yönetimi, ülkenin en önemli limanlarından birinin kontrolünü yeniden ele alma kararı aldı.
