Greenpeace Türkiye’nin İstanbul’daki market ve semt pazarlarından topladığı 155 gıda örneğinin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı saptandı. Her 3 üründen 1’i mevzuata aykırı çıktı.
Greenpeace Türkiye’nin yayımladığı “Pestisitler ve Çocuklar” raporu, marketlerde satılan birçok sebze ve meyvede tehlikeli düzeyde pestisit kalıntısı bulunduğunu ortaya koydu. İstanbul’daki beş zincir marketin ve semt pazarlarının raflarından alınan 155 örnekten 51’i mevzuata uygunsuz çıktı.
Gıda mühendisi Dr. Bülent Şık tarafından hazırlanan rapor, pestisit kalıntılarının özellikle çocuk sağlığı için ciddi risk oluşturduğunu vurguluyor. Analiz sonuçlarına göre, incelenen örneklerin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı tespit edildi.
Çocuklar daha fazla risk altında
Raporda pestisitlerin çocuk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri özellikle vurgulandı. Araştırmalar, çocukların gelişim sürecindeki bağışıklık, sinir ve hormonal sistemlerinin pestisitlere karşı yetişkinlerden daha hassas olduğunu gösteriyor.
Bilimsel çalışmalar, çocukların nörogelişimsel dönemlerinde pestisitlere maruz kalmasının nörogelişimsel bozukluklar dahil birçok hastalığa yatkınlığı artırdığını ortaya koyuyor. İncelenen örneklerin yüzde 31,6’sında hormonal sistem bozucu, nörolojik gelişimi etkileyen ve kanserojen pestisitlere rastlandı.
En riskli gıdalar hangileri?
Pestisit kalıntısı limitlerine uymayan ve ruhsatsız pestisit kullanılan gıdaların başında salamura yaprak geliyor. Salamura yaprak örneklerinin yüzde 80’inde, yeşil sivri biberin yüzde 70’inde, ıspanağın ise yüzde 67’sinde yasal sınırları aşan pestisit kalıntısı tespit edildi.
Kıvırcık marul ve armutta yüzde 40, üzümde yüzde 40, elma çeşitlerinde yüzde 30 oranında mevzuata aykırı durum saptandı. Dolmalık biber ve patlıcanda yüzde 20, domateste yüzde 13, portakalda yüzde 10, hıyarda ise yüzde 7 oranında limit aşımı veya ruhsatsız pestisit kullanımına rastlandı.
PFAS tehlikesi gıdalarımızda
Greenpeace’in raporunda çocuk sağlığı için risk oluşturan per/polifloroalkil maddeleri (PFAS) içeren pestisitler de incelendi. Analiz edilen 155 gıda örneğinin yüzde 43’ünde en az bir PFAS’lı pestisit kalıntısı bulundu.
Örneklerin 50’sinde ruhsatsız pestisit kullanımı tespit edildi. Greenpeace Türkiye, Tarım ve Orman Bakanlığı’na pestisit analiz sonuçlarını düzenli olarak kamuoyuyla paylaşma çağrısında bulundu.
Pestisit sorununda artış var mı?
Greenpeace Türkiye’nin 2020 yılında yayımladığı “Soframızdaki Tehlike: Pestisit” raporunda ürünlerin yüzde 15,6’sında yasal mevzuata aykırı pestisit kalıntısı tespit edilmişti. Bu oran, son raporda yüzde 33’e yükseldi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Değerlendirmelere göre, çoklu pestisite aynı anda maruz kalmanın tek bir pestisite maruz kalmaya kıyasla daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor. Mevzuata uygun düşük seviyelerde pestisit maruziyetinin bile çocukların nörolojik ve davranışsal gelişimini etkileyebileceği kanıtlanmış durumda.
“Sağlıklı gıda çocukların hakkıdır”
Analiz sonuçlarını değerlendiren Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer, “Son analizimiz pestisit kullanımına dair anlık bir tablo ortaya koyuyor. Bu tablo endişe verici olmakla birlikte çözüme dair adım atmak için bir fırsat olarak değerlendirilebilir” dedi.
Özyer, “İlk adım olarak Tarım ve Orman Bakanlığı pestisit analiz sonuçlarını açıklamalı. Pestisit kullanımını azaltacak veya tamamen ortadan kaldıracak organik-ekolojik üretim yöntemleri ülke genelinde kamusal olarak teşvik edilmeli ve yaygınlaştırılmalı. Sağlıklı ve temiz gıdaya ulaşma hakkı, çocukların en temel hakkıdır” ifadelerini kullandı.
Greenpeace Türkiye, 15 Ekim 2024’te başlattığı Zehir Etme kampanyası ile bakanlığın pestisit analizlerini açıklamasını talep ediyor. “Pestisitler ve Çocuklar” raporu da bu kampanya kapsamında hazırlandı.
