Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

“Sürekli yaz saati”ne geçeli bir ay oldu ama tartışmalar sürüyor

Türkiye 1972’den beri aralıksız hayata geçirdiği kış saati uygulamasından bir ay önce vazgeçti. Öncesinde tartışılan karara yönelik itirazlar devam ediyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Resmi Gazete’de yayımladığı kararda gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla, kış saatinden vazgeçildiği, yaz saati uygulamasının her sene yıl boyunca sürdürüleceği duyurulmuştu.  Bu kararla yılda 2.5 milyar lira tasarruf edileceği ileri sürüldü. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak Twitter hesabında “Uygulama ile ciddi bir tasarruf sağlayacağız. Mesai ve eğitim saatlerinde karanlık süre azalacak, geçiş dönemindeki olumsuzluklar yaşanmayacak” demişti.

Enerji tasarrufu sahiden sağlanıyor mu?

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) ise iddia edilenin aksine hane halkının elektrik faturasını daha da kabartacağını savunuyor. EMO açıklamasında şöyle denildi: “Yaz saatinin kalıcılaştırılması, kış aylarında mesainin başladığı sabah saatlerinde elektrik kullanım ihtiyacını artıracaktır. Özellikle Batı`da yer alan illerimizde güneşin geç doğacağı gerçeği ile birlikte elektrik tüketiminin yoğun olduğu bölgelerin Batı`da yer aldığı düşünüldüğünde alınan karar özellikle hanelerin elektrik faturasını artıracaktır. Vardiyalı çalışan sanayi sektörü bir yana bırakılırsa yapılan uygulama ancak akşam saatlerinde aydınlatma ihtiyacı ortaya çıkan küçük işyerleri ve ticarethaneler için görece sınırlı bir olumlu etki sağlayabilir.”

saatler

Tartışma eski

2013 yılında, dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da, yıllık 300 milyon TL’lik tasarruf sağlanacağı gerekçesiyle “sürekli yaz saati” uygulamasına geçilmesini önermişti. Ancak Bakanlar Kurulu’nda yapılan toplantıda “okul saatleri, çalışanların durumu, AB uygulamaları, ihracat pazarlarıyla uluslararası finans sistemlerine uyum” gibi konularda yaşanabilecek sıkıntıları dile getiren diğer bakanları ikna edememişti.

Yaşanan/yaşanabilecek sıkıntılar

Sürekli yaz saati uygulamasına geçişle bazı sıkıntılar yaşandı. İşte o yaşanan ve yaşanabilecek başlıca sıkıntılar:

Mesai Saatleri: Türkiye, her yıl Ekim ayında kış saati uygulamasına geçerek mesai saatlerine hava aydınlandıktan sonra başlıyordu. Ancak yeni uygulamayla, mesai başlangıç saati henüz hava aydınlanmadan gerçekleşiyor. Bu durum öğrencileri de olumsuz yönde etkiliyor. Eğitimci Ali Koç, yaz saati uygulamasının kalıcı hale gelmesinde öğrencileri nasıl etkilediğini şu şekilde aktarıyor:

“Yetişkinler uyku saatlerini rahatlıkla oturtabilir. Ancak çocuk ve ergen uyku saatlerini oturtamaz.  Şu andaki mevcut durum özellikle ilkokula yeni başlayan çocuklarda şu durumu yaratıyor. Niye uyandık hala gece? Çünkü onlara eğitim programları diyor ki gece uyunur, gündüz çalışılır. Biz şu anda çocuklara diyoruz ki gece okula gidilir, çünkü okuldan çıktıklarında da büyük oranda akşam oluyor. Bu uygulama bu anlamıyla okul çağı çocuklarını bir kere hiç düşünmeden ve göz önüne almadan yapılmış bir uygulama.”

Eğitimci Ali Koç’la röportajın tamamını aşağıdan dinleyebilirsiniz.

[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/296492533″ params=”color=ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false” width=”100%” height=”166″ iframe=”true” /]

Uluslararası piyasalarla senkronizasyon: Sürekli yaz saati uygulamasına geçişle birlikte kış aylarında Ortadoğu ve bazı Afrika ülkeleriyle saat farkı kalkan Türkiye’nin, Avrupa ile 2-3 saat farkı ortaya çıktı. Bu farkın açılması Avrupa ülkeleriyle temas halinde bulunan şirketleri zorluyor. Örneğin Türkiye mali piyasalarının Londra ile yapacağı zaman kısalırken, New York açıldığında İstanbul neredeyse kapanmış oluyor.

Sportif faaliyetler: Sürekli yaz saati uygulamasına geçişle Avrupa Şampiyonlar Ligi maçlarının başlangıç saatleri de değişti. Şampiyonlar Ligi’ne Türkiye’den katılan takımların deplasmanda oynadığı maçların başlangıç saatleri 21.45’ten 22.45’e kaydı.

İnsan sağlığına uzun vadede olumsuz etkisi: Türkiye saatini ait olmadığı boylama (45 doğu boylamı) göre ayarlayıp kış boyunca o boylamda bırakacak olması insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek. Hava henüz aydınlanmadan mesaiye başlayan insanlar, hava kararmaya doğru mesailerini bitirecekler ve gün boyunca ihtiyaçlarını olan güneş enerjisinden bu uygulamayla yaklaşık 6 ay mahrum kalacaklar. Bu durum orta ve uzun vade de ciddi psikolojik ve fiziksel rahatsızlıkları beraberinde getirebilir.

Uygulamanın yasaya aykırı olduğu iddiaları: Bakanlar Kurulu’nun aldığı bu kararın “Günün Yirmi Dört Saate Taksimine Dair Kanun”a aykırı olduğu öne sürülerek, EMO ve bazı meslek kuruluşları yargıya başvurdu. Yasanın 2. Maddesi’nde “Greenwich’e göre otuzuncu derecede bulunan boylam dairesi, bütün Türkiye Cumhuriyeti saatleri için esas alınır. Ayrıca başlangıç ve bitiş tarihleri belirtilmek ve bir saati aşmamak şartıyla, yaz saati uygulamaya Bakanlar Kurulu yetkilidir’ hükmü yer alıyor.

Bakanlar Kurulu’nun bu hükme rağmen, yaz saati uygulamasını süresiz olarak kalıcı hale getirmesi ve bunu uygulayabilmeleri için yasa değişikliğinin gerekmesi kararın yasaya aykırı olduğu tezini gündeme getiriyor.

saatler-3

Kampanya başlatıldı

Sürekli yaz saatine geçişten doğan mağduriyetler nedeniyle saatler yeniden geri alınmasına yönelik bir imza kampanyası başlatıldı. 1 ay içinde kampanyaya yaklaşık 35 bin kişi imza verdi.

Yaz saati uygulaması nedir?

Gün ışığından daha fazla yararlanmak amacıyla periyodik olarak saatlerin 1 saat ileri alınmasıdır. Türkiye her yıl mart ayının belirlenen bir gününde saatlerini 1 saat ileri alıp yaz uygulamasına geçerdi. Ekim ayının belirlenen bir gününde de saatlerini 1 saat geriye alıp yaz saati uygulamasını bitirir, doğal saat dilimi olan kış saatine geçerdi. Yeni alınan kararla birlikte artık Türkiye tüm yıl boyunca yaz saati uygulamasında kalacak.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.