Geçtiğimiz Cumartesi günü ABD’nin Virginia eyaletindeki Charlottesville kentinde, siyah karşıtı, ırkçı neo-Nazilerin yaptığı şiddet eyleminin yankıları sürüyor. Bir kişinin öldüğü ve çok sayıda kişinin yaralandığı olayların ardından ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptığı açıklamalarsa tartışmanın merkezine oturdu. Söz konusu tartışmaysa daha da alevleneceğe benziyor. Zira ırkçı eylemi gerçekleştiren aşırı sağcı “alt-right” grupları önümüzdeki haftasonu 9, Eylül ayındaysa onlarca eylem yapma hazırlığında. Bu mevzuyu değerlendiren The New Yorker dergisiyse “ABD yeni bir tür iç savaşa mı gidiyor?” başlığını kullandı.
Cumartesi günü olayların yaşanmasının hemen ardından açıklama yapan Trump, “pek çok tarafın sergilediği nefret, bağnazlık ve şiddeti kınadığını” belirtmişti. Trump’ın bu açıklamada ırkçı ve aşırı sağcı grupların adını anmaması ve “beyazların üstünlüğünü savunanları” ve “beyaz milliyetçilerini” işaret etmek yerine “pek çok taraf” ifadesini kullanması tepkilere yol açmıştı.
Eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, Trump’a cevaben “Sadece bir taraf var” derken Demokrat Parti’nin Temsilciler Meclisi Sözcüsü Nancy Pelosi de yaptığı yazılı açıklamada “Başkanın ‘pek çok taraf’ demesi, bugün ülkemizdeki utanç verici beyaz milliyetçiliği gerçeğini yadsımaktadır” dedi. Trump’ın açıklamasına Cumhuriyetçilerden de sert tepkiler geldi, Cumhuriyetçi Parti’nin ağır toplarından Marc Rubio ve John McCain, “beyaz üstünlüğünü savunanlar” ifadesinin kullanılması çağrısında bulundu.
Bunun üzerine Beyaz Saray’dan bir açıklama daha geldi. Beyaz Saray’ın yazılı açıklamasında, “Başkan dünkü açıklamasında, şiddet, bağnazlık ve nefretin her türünü güçlü bir şekilde kınadığını söyledi. Buna tabi ki beyazların üstünlüğünü savunanlar, Ku Klux Klan, neo-Naziler ve tüm aşırılıkçı gruplar da dahil” denildi.
Gelen tepkiler sonrasında Trump’ın beyaz milliyetçileri ve neo-Nazileri kınaması iki gün aldı. Trump, dün yaptığı açıklamada “Irkçılık şeytanidir. Bu hafta sonundaki ırkçı şiddette suç işleyen herkese söylüyorum; hesap vereceksiniz. Adalet yerini bulacak. Cumartesi de söylediğim gibi bu berbat, nefret, bağnazlık ve şiddet gösterisini mümkün olan en sert şekilde kınıyorum. Bunların Amerika’da yeri yok” dedi.
https://www.youtube.com/watch?v=yG76TyM8ads
Yaptığı açıklamada, “Ku Klux Klan, beyazların üstünlüğünü savunanlar ve diğer nefret gruplarının Amerikalıların değer verdiği her şeye zıt olduğunu” vurgulayan Trump’ın “beyaz üstünlüğünü savunanları” zikretmesi, Trump’ın ilk açıklamasına tepki gösterenleri biraz olsun rahatlattı.
Amerikan Sanayi Konseyi’nden üç istifa
Trump’ın “korkak ve zayıf” olarak nitelendirilen ve beyaz milliyetçileri özellikle zikretmeyen açıklamasına bir diğer tepki de iş dünyasının önde gelen isimlerinden geldi. Trump’ın açıklamasının ardından 24 saat içerisinde üç önemli isim, Trump’a danışmanlık yapan Amerikan Sanayi Konseyi’nden istifa etti.
Amerikalı teknoloji devi Intel’in CEO’su Brian Krzanich, spor ürünleri şirketi Under Armour’ın kurucusu ve CEO’su Kevin Plank ve ilaç şirketi Merck’in CEO’su Kenneth C. Frazier, yaptıkları açıklamalarla Amerikan Sanayi Konseyi’nden istifa ettiler.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Krzanich, yaptığı yazılı açıklamada, “Kutuplaşmış siyasi iklimin, Amerikan sanayisindeki zayıflama da dahil olmak üzere önemli meselelere zarar verdiğine dikkati çekmek için istifa ettiğini” belirtirken, Plank ise Twitter üzerinden, “Under Armour yaratıcılık ve sporla ilgileniyor, siyasetle değil. Konseyde bulunma fırsatından ötürü müteşekkirim ancak geri çekilme kararı aldım” dedi.
Amerikan Sanayi Konseyi’ndeki tek siyahi iş dünyası temsilcisi olan ve Trump’ın açıklamasının ardından Konsey’den istifa eden ilk isim olan Frazier, danışmanlık görevinden “aşırılığa ve hoşgörüsüzlüğe karşı çıkma konusunda hissettiği kişisel sorumluluktan ötürü çekildiğini” söylemiş ve Trump’ın şiddet olaylarını kınarken ırkçılardan direkt olarak bahsetmemesini eleştirmişti.
Charlottesville’de yaşanan olaylara ve beyaz üstünlüğünü savunanlara düzgün bir şekilde tepki göstermesi iki gün alan Trump’ın Frazier’e tepki göstermesi ise 54 dakika sürdü. Trump, Twitter üzerinden “Merck’in Kennett Frazier’ı, şimdi Sanayi Konseyinden ayrıldığına göre astronomik ilaç fiyatlarını düşürmeye daha fazla vakti olur. Merck yüksek ilaç fiyatlarında lider. Ayrıca Amerikan istihdamını yurt dışına götürüyor. İstihdamı geri getir ve ilaçları düşür” paylaşımında bulundu.
Now that Ken Frazier of Merck Pharma has resigned from President's Manufacturing Council,he will have more time to LOWER RIPOFF DRUG PRICES!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) August 14, 2017
Toplumun her kesiminden tepki yağıyor
Charlottesville’de yaşananlara ve beyaz üstünlüğünü savunan neo-Nazilere ABD’nin her kesiminden tepki yağmaya devam ediyor. Politikacıların yanı sıra gazeteciler, ünlüler ve din adamları da beyaz milliyetçiliğini sert bir dille kınadı.
ABD’nin sağ ve sol basınından birçok isim, Charlottesville’de yaşananları ve beyazların üstünlüğünü savunanları kınarken, Trump’ın ilk açıklamasını da “zayıf ve korkak” olarak nitelendirdi. Trump’ın ilk açıklamasını savunan tek basın organı ise sürpriz değildi: Trump’ın baş stratejisti Steve Bannon’a yakınlığı ile bilinen, beyaz milliyetçisi ve aşırı sağcı Breitbart News.
ABD’li siyasetçilerden Cumhuriyetçilerin Senato’daki lideri ve Kentucky Senatörü Mitch McConnell ve Batı Virginia Senatörü Joe Manchin, yaptıkları açıklamalarda özellikle “beyaz üstünlüğünü savunanları” dile getirmezken; Başkan Yardımcısı Mike Pence, Trump’ın kızı Ivanka Trump ve Cumhuriyetçi Parti’nin önemli isimlerinden Paul Ryan, John McCain, Ted Cruz ve Mitt Romney, neo-Nazileri ve beyaz milliyetçilerini sert bir dille eleştirdi.
Öte yandan Jessica Alba, Jennifer Lopez, Kerry Washington, Pharrell Willams, Lady Gaga, Kim Kardashian ve Kristen Bell gibi birçok ünlü isim de sosyal medya üzerinden yaptıkları paylaşımlarla yaşananları kınadı.
Charlottesville’de yaşananları ve beyaz milliyetçisi eylemcileri kınayan bir diğer kesim de din adamlarıydı. Birçok saygın din adamı bu kişileri sert bir dille kınarken Papa Francis’e yakınlığı ile bilinen Chicago Başpiskoposu Kardinal Blase Cupich de yaptığı açıklamada Trump’a cevap verdi: “Mevzubahis ırkçılıksa tek bir taraf vardır; ona karşı çıkmak!”
ABD’nin Durham kentinde bir grup eylemci heykel yıktı
Charlottesville’de yaşananlara tepki eylemleri de sürüyor. ABD’nin Kuzey Carolina eyaletindeki Durham kentinde bir grup eylemci, Konfederasyon askeri heykelini indirdi.
Kadın, erkek, siyah, beyaz ama çoğunlukla genç bir grup olan, “Ku Klux Klan’a hayır!” ve “Faşist ABD’ye hayır!” sloganları atan eylemciler, Durham kentinin eski adliye binasının önüne geldi ve buradaki heykelin boynuna bir ip geçirip heykeli devirdi.
ABD İç Savaşı’ndan silahlı ve üniformalı bir Konfederasyon askerini betimleyen 1924 yılında yapılmış heykeli indiren grup, ardından da düşen heykeli dakikalarca tekmeledi.
Bu arada, ABD’nin Virginia eyaletindeki bir mahkeme, Charlottesville kentinde aracını kalabalığın üzerine sürerek bir kişinin ölümüne, 19 kişinin de yaralanmasına yola açan zanlı James Fields’in kefaletle serbest kalma başvurusunu reddetti. 22 yaşındaki Fields ikinci derece cinayetle suçlanıyor.
