İrlanda, ülkede mevcut olan kürtaj yasağının kaldırılması için referanduma gitmeye hazırlanıyor. Batı ülkeleri arasında kürtaj konusundaki en sert düzenlemelere sahip olan ve Katolik çoğunluğa sahip ülkedeki referandumun gelecek yıl yapılması planlanıyor.
İrlanda Başbakanı Leo Varadkar, aralarında kürtaj yasağının kaldırılmasının da bulunduğu yedi başlık içeren referandumun önümüzdeki yıl Mayıs ya da Haziran aylarında yapılacağını duyurdu.
İrlanda Anayasası’nda 1983 yılında yapılan sekizinci değişiklikle, anne karnındaki cenine annesiyle aynı yaşam hakkı tanınmış, bu da kürtajı fiilen imkansız hale getirmişti. İlgili hükmün yeterince açık olmaması, doktorları annenin hayatının tehlikeye girdiği durumlarda dahi çekingen davranmaya sevketmiş ve annelerin hayatını kaybettiği vakalar yaşanmıştı. 2012 yılında Savita Halappanivar adlı kadının, kürtaj işleminin geciktirilmesinin ardından kan zehirlenmesi nedeniyle ölmesi, kürtaj tartışmalarının fitilini yeniden ateşlemişti. 2013 yılında yasalarda yapılan değişikliklerle anayasa maddesinin hükmü daha somut hale getirilmiş ve kürtaja yalnızca annenin hayatının tehlike altında bulunduğu veya annenin intihara eğilimli olduğunun psikiyatristler tarafından onaylandığı durumlarda izin verilmişti. Ancak kürtaj yasağına karşı olanlar yasağın tamamen kaldırılmasın istiyor.
Annenin hayatının tehlikeye girmesi şeklindeki istisnai durumlar dışında İrlanda’da kürtaj yasak olsa da, kürtaj amacıyla yurtdışına çıkılmasına 1992 yılından bu yana izin veriliyor. İrlanda sınırları içinde yapılan yasa dışı kürtajın cezası ise, hem doktor hem de anne için 14 yıla kadar hapis cezası. Kürtaj olmak isteyen İrlandalı kadınların büyük çoğunluğu İngiltere’yi tercih ediyor. Resmi rakamlara göre 2015 yılında 3400 İrlandalı kadın kürtaj amacıyla İngiltere ve Galler’e gitmek zorunda kaldı.
New York Times gazetesinde yer alan habere göre, İrlanda’daki son anketler, halkın çoğunluğunun kürtaj konusundaki kısıtlamaların gevşetilmesine taraftar olmakla birlikte, kürtaj yasağının tamamen kaldırılmasına karşı olduğunu gösteriyor.
İrlanda’da önümüzdeki yıl, kürtaj yasağının kaldırılması dışında; seçme yaşının 16’ya indirilmesi, yurtdışında yaşayan İrlanda vatandaşlarının cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oy verebilmesi, “kutsal değerlere hakaretin” suç olmaktan çıkarılması ve belediye başkanlarının doğrudan seçilmesi konularında da referandum düzenlenecek.
