Son dönemde Altın Küre Ödül Töreni’nde cinsel tacize karşı siyah giyme protestosu, Hollywood’da kadınların uğradıkları cinsel saldırıları dillendirmeye başlamaları gibi olaylarla birlikte cinsel saldırı konusunun üzerindeki sessizlik perdesinin kaldırılması için çeşitli adımlar atıldı. Bunların bir tanesi de Birleşmiş Milletler içerisinde yaşanıyor. The Guardian’da konu ile ilgili BM çalışanları ile yapılan görüşmelere dayanan ayrıntılı bir haber analiz yayınlandı.
Bir süredir BM çalışanlarının yaşadığı cinsel taciz ve saldırı konularının üstünün kapatıldığı ve bu suçların cezasız kaldığıyla ilgili bir tartışma başladı. The Guardian’ın yaptığı haberde, BM’de hâlihazırda çalışan ya da daha önce çalışmış olan kişiler, cinsel taciz konusunda bir sessizlik kültürünün hâkim olduğunu söylüyorlar. BM çalışanları ile yapılan görüşmelerde 15 kişi son beş yıl içerisinde cinsel taciz ve saldırı yaşandığı ya da rapor edildiği belirtiliyor. Öne sürülen iddialarda sözlü tacizden tecavüze çeşitli olaylardan bahsedildi. Vakalar, olayları yaşayanların çok azı tarafından rapor edilmiş. Bunda işlerini kaybetme korkusu ve yaşanan olayın tarifinin zorluğunun etkili olduğunun altı çiziliyor.
Dünya Gıda Programı’nda çalışırken süpervizörü tarafından tacize uğradığını iddia eden bir danışman özellikle danışmanlık görevinde olanların bir cinsel taciz vakasını rapor etmesinin kişinin kariyerini bitireceğini ve bunun konuşulmayan bir şey olduğunu ifade ediyor. BM Genel Sekreteri António Guterres ise cinsel taciz meselesini öncelikleri arasına aldıklarını ve bu konuda sıfır toleranslı bir politika yürüteceklerini belirtti.
The Guardian haberde on ülkeden fazla yerde çalışan BM görevlileri ile yaptığı görüşmelere yer veriyor. İsimlerini vermeden konuşan BM çalışanları, kamuda açık bir biçimde konuşmalarının yasak olduğunu ve açıklama yapmaları halinde başlarına iş gelebileceği korkusu taşıdıklarını belirtti. Farklı ofislerde çalışan ve cinsel tacize uğradığını rapor eden üç kadın bu sebeple işten çıkmaya zorlandıklarını ya da iş akitlerinin yenilenmeyeceği hususunda tehdit edildiklerini ifade etti. Aynı kişiler, suç işlediklerini iddia ettikleri, içlerinde BM’in kıdemli memurlarının da bulunduğu kişilerin görevlerine devam ettiğini belirtiyorlar. BM kıdemli memurlarından biri tarafından tecavüze uğradığını iddia eden bir kadın çalışan tıbbi kanıtlara ve tanık ifadelerine rağmen BM’nin kendi içinde yaptığı soruşturmada, iddiaları destekleyecek yeterince kanıt bulunamadığı sonuca varıldı. Vizesini kaybettiğini ve travma sebebiyle aylarca hastanede kaldığını belirten kadın BM’deki işini kaybetmiş. Üstelik ülkesine dönmesi durumunda yeni sorunlarla karşılaşabileceğinden endişeli.
BM’de çalışırken saldırıya uğradığını iddia eden bir başka kadın ise, çalıştığı ajansın ombudsmanının kendisine “şikayetinin takibi için sana yardım edemeyeceğim zira BM uzman memurlarından birinden tehdit aldım” dediğini söyledi. The Guardian’a konuşan cinsel şiddete maruz kaldığını iddia eden diğer yedi kişi de, iş arkadaşları ya da ombudsmanların, kendilerine, şikayetlerinin takipçisi olmamalarını tavsiye ettiklerini belirtiyor.
Bir süredir BM’in özellikle barış koruma güçlerinin cinsel taciz ve sömürü hususunu soruşturmadaki ihmali eleştiriliyor. Bu konuda bir cezasızlık kültürünün olduğu iddia ediliyor. Yerli halka karşı sömürünün ve BM’nin içinde yaşanan olayların soruşturulmasını ve iddiaların arkasından gidilmesini zorlaştıran şeyin kurumların uluslararası niteliği olduğu belirtiliyor. BM memurlarının çoğunun ulusal mahkemelerde yargılanmalarını engelleyen diplomatik dokunulmazlıkları mevcut.
Avukat Alex Haines, 2015 yılında Orta Asya’da yaşanan bir olaydan bahsetti. Cinsel tacizle suçlanan bir adamın onunla ilgili iddialarda bulunan ve onu rapor eden kadının mülakatına girdiğini anlatarak bu olayın pek alışılmadık olmadığını ve ayrıca soruşturma sonuçlarının son hallerinin konunun zarar görenleri tarafından okunmalarına engel olunduğunu da vurguladı.
Bir BM uzmanı tarafından saldırıya uğradığını iddia eden bir yardım görevlisi adalet konusunda umudunun çok az olduğunu belirtti. Şikayet etme hususunda kendini cesaretlendirince kendi deneyiminde olduğu gibi bütün içsel mekanizmaların zarar görenlerin aleyhine işlediğini belirtti. Taciz edenlerin meslektaşlarını ve arkadaşlarını zarara uğrayanlara karşı örgütlediklerinden ve çalışmalarının engellenmesi hususunda tehdit edildiklerinden bahsetti.
BM Genel Sekreteri Guterres, cinsel taciz hususunda mağdur olanların haklarının savunulması ve cinsel saldırı ile ilgili özel bir komitenin kurulması, politikaların gözden geçirilmesi ve soruşturmaların güçlendirilmesi konularıyla ilgilendiklerini belirtti. Ayrıca konu ile ilgili bir ölçüm anketi ve insanlara tavsiyelerde bulunan bir telefon yardım hattının kurulduğunu ifade etti.
UNaids’in 427 kişi ile yaptığı ankete göre katılanların neredeyse yüzde 10’u cinsel tacize maruz kaldıklarını ifade ediyor. Bunların yalnızca ikisi konu ile ilgili soruşturma açtı. BM içinde cinsel şiddet ve saldırının sıklığı konusunda çok az araştırma olmakla birlikte BM’in önemli bağışçılarından yedi ülke iddiaların araştırılması gerektiğini belirten bir açıklama yayınladı. Diplomatik dokunulmazlık konusunda da açıklama yapan BM yetkilileri ciddi suçlamalar olduğu durumda kişilerin dokunulmazlığa rağmen ceza mahkemelerinde yargılanabileceklerini belirtti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
10 yıl önce cinsel taciz konusunda şikayette bulunan ve taciz eden kişinin cezalandırılmasını sağlayan BM Ortadoğu Barış Koruma gücünde çalışmış bir kadın şu anda bunu başarıp başaramayacağını bilmediğini belirterek kadınların bu hususta cesaretli olmaları gerektiğini ifade etti. “Herkesin hakları için çalışan bir kurumda bunların olması çok fena ve ne kadar ikiyüzlü olduğumuzu gösteriyor”
Guardian haberinde cinsel istismara maruz kalmış kişilerin deneyimlerini paylaşabilmelerini mümkün kılan bir platformun linkine de yer verilmiştir.
