Macaristan’da, İşçi Yasası adıyla yürürlüğe sokulan ve yıllık fazla mesai süresini 250 saatten 400 saate çıkaran yasaya karşı protestolar devam ediyor. Macar eylemciler ve yurtdışındaki destekçileri, yasayı Köle Yasası olarak tanımlıyor ve işçilerin, işverenler karşısında adeta bir köle statüsüne sokulduğunu iddia ediyor.
Yasa karşıtlarının bu iddiasının temeli, işçilerin, patronların fazla mesai talebine hayır diyemeyecek durumda olmaları ve eskisinden iki katı fazla çalışma ihtimallerine rağmen yıllık fazla mesai ücretlerini daha geç alabilecek olmalarına dayanıyor. Söz konusu düzenlemeden önce yıllık fazla mesai ücretini 1 yıl içerisinde alma hakkına sahip olan çalışanlar, artık yeni düzenleme nedeniyle 3 yıllık bir süreç içinde veya bitiminde, kısacası işverenin 3 yıldaki inisiyatifine bağlı olarak emeğinin karşılığını alabilecek.
Macaristan’ın iktidar partisi sağcı Fidesz’in (Macar Yurttaş Birliği) eski Şehir Modernleştirme Bakanı ve aynı zamanda Mart 2018’deki 4.3 milyar euroluk yolsuzluk skandalında da adı geçen ekonomist Lajos Kósa, yasanın çalışanları köleleştirmekle alakası olmadığını savunuyor. Kósa’ya göre, iktidar partisi Fidesz’in yaptığı düzenleme 3 yıl kuralını zorunlu tutmuyor ve çalışanların patronlarını erken ödeme yapmaya ikna edebileceğini savunuyor. Son olarak Kósa, bu düzenlemenin piyasadaki rekabetçilik ilkesi için bir gereklilik olduğunu söylüyor.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban da bu yasanın sendika anlaşmalarını çiğnediği ve işverenler lobisiyle birlikte hazırlandığı eleştirilerine, “Bu yasayı yaparken sendikalara ve işçi haklarına özel olarak dikkat ettik. Kendilerine saygı duyuyorum ama kısaca özetlemek gerekirse eleştirilerinde hatalılar” cevabını verdi.
Policy Agenda’nın yaptığı ankete göre, Macar halkının yüzde 83’ü yasaya karşı tepkili.
Protestolarla geçen aralık ayı
Macaristan’da aralık ayına protestolar damga vurmuş durumda. 1 Aralık’ta Amerikalı milyarder George Soros’un 1991 yılında Budapeşte’de kurduğu ve bugüne kadar finanse ettiği Central European University (CEU – Orta Avrupa Üniversitesi) Soros karşıtı siyaset yürüten Orban tarafından ülkeden çıkarıldı. Başbakan Orban, parlamento binası önünde bir hafta süren bir gençlik protestosuyla karşı karşıya kaldı. Ülkedeki diğer üniversite öğrencileri ve karara tepkili vatandaşlar da CEU öğrencilerine katıldı ve akademik özgürlük kapsamında ortak bir eylem düzenledi.
Çalışma Yasası’nın yürürlüğe girmesi ile dördüncü gününe giren protestolar ise şu ana kadar olanların hepsinden daha sert geçiyor. Budapeşte’nin Kossuth Meydanı’nda, parlamento binasının hemen önünde başlayan protestolara katılım çığ gibi büyüdü. Uzun bir süre sonra Macaristan’da polisin göstericilere biber gazı ve copla müdahale etmek zorunda kaldığı gösteriler, geçen pazar günü en yüksek sayıda katılımcısına ulaştı. Viktor Orban’ın, Sorosçular olarak adlandırdığı göstericilerin pazar günü açıkladığı istekleri şöyle:
- Köle Yasası yürürlükten kaldırılacak,
- Polisler için fazla mesai süresi azaltılacak,
- Yargı bağımsızlaştırılacak,
- Macaristan Avrupa Birliği’nin denetim programı olan EPPO’ya girecek,
- Devlet medyasının tarafsızlığı sağlanacak.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
