Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) pazartesi günü yaptığı açıklamada, bir Amerikan vatandaşının casusluk şüphesiyle Moskova’da gözaltına alındığını bildirdi. Cuma günü gözaltına alınan ABD vatandaşının iddia edilen casusluk faaliyetlerinin ayrıntılarına yer verilmezken hakkında ceza davası açıldığı belirtildi. Rus kanunlarına göre casusluktan yargılananlara 10 ile 20 yıl arasında hapis cezası verilebiliyor.
Reuters’da yer alan habere göre, ABD dışında gözaltına alınan ya da tutuklanan ABD vatandaşlarına destek sağlamakla görevli Devlet Bakanlığı temsilcisi yaptığı açıklamada, Rusya’nın bir ABD vatandaşını gözaltına aldığını tebliğ ettiğini belirtti. Bakanlık temsilcisi, Rusya’dan, konsolosluk temsilcilerinin ABD vatandaşını görmesini sağlamalarını beklediklerini söyledi. Gözaltına alınan ABD vatandaşının kimlik bilgilerini ve gözaltının nedenini açıklamayan temsilci, “Biz erişim rica ediyoruz ve Rusya’daki yetkililerin bunu sağlamasını umuyoruz” dedi.
The Washington Post’ta yer alan haberde ise, geçen hafta FSB tarafından Moskova’da bir “casusluk faaliyeti” sebebiyle gözaltına alınan ABD vatandaşının, deniz kuvvetlerinden emekli 48 yaşındaki Paul Whelan olduğu belirtiliyor.
Bir açıklama yapan ailesi, Whelan’ın sağlığı ve güvenliği ile ilgili çok endişeli olduklarını belirtti ve “Onun masum olduğu şüphesizdir ve haklarına saygı duyulacağına güveniyoruz” dedi.
Paul Whelan’ın ikiz kardeşi David, kardeşinin deniz kuvvetlerinden bir arkadaşının düğünü için Moskova’da bulunduğunu ve 28 Aralık’ta gözaltına alındığını belirtti. David, “Bu bana akıl almaz geliyor. O, Moskova’da kanunları çiğneyecek hiçbir faaliyette bulunmadı” diye konuştu.
Tutuklandığı andan itibaren 72 saat içerisinde konsolosluk erişiminin sağlanmasını dikte eden Viyana Sözleşmesi uyarınca Rusya’nın yükümlülüklerine göre, bir ABD yetkilisinin şu anda Whelan’ı ziyaret edebiliyor olması gerekiyor.
Olayın hassasiyeti sebebiyle ismini vermeden The Washington Post’a açıklamaya yapan Whelan davası ile ilgilenen bir kişi, ABD hükümetinin kapanmasının bu süreci sekteye uğratacağını belirtti. ABD elçilikleri, hükümetin kapalı olduğu süre boyunca kapalı olmamasına rağmen daha az görevliyle çalışıyor. Açıklama yapan kişi, olayın çözülmesinin bu nedenle aylar alabileceğini söyledi.
Whelan’ın tutuklanması, Moskova ile Washington arasındaki gerginliğin devam ettiğini gösteriyor. Rusya-ABD ilişkileri 2014 yılında Rusya ile Ukrayna arasında Kırım yüzünden çıkan gerginlik sürecinde kötüleşti. Bu süreçte, ABD ve Batılı müttefikler geniş alanda Rusya’ya karşı yaptırımlar uyguladı. Seçimlere müdahale, Suriye ve Ukrayna’da yaşanan krizler ve eski bir Rus ajanının İngiltere’de zehirlenmesi Rusya ile ABD arasındaki gerilimli konular.
Whelan, halihazırda otomotiv parça tedarikçisi BorgWarner için kurumsal güvenlik direktörü olarak çalışıyordu. Şirket yaptığı açıklamada, BorgWarner’ın çalışanlarına yardımcı olmak için, faaliyet gösterdikleri alanla ilgili ABD hükümet yetkilileriyle iletişim halinde olduklarını belirtti.
Whelan’ın sürekli Rusya’yı ziyaret ettiğinin belirtildiği haberde, Whelan’ın kardeşi ve The Washington Post tarafından kendilerine ulaşılan arkadaşları, Whelan’ın 2007’den beri Rusya’yı ziyaret ettiğini söyledi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Whelan, 1994’te Deniz Kuvvetleri’ne girmiş. Zaman içerisinde yükselerek kıdemli başçavuş olarak görev yapmış. 2004 ve 2006 yıllarında Irak’a görev yapan Whelan, kayıtlara göre hırsızlıkla ilgili birkaç davadan suçlu bulununca 2008 yılında görevden alındı.
Haberde belirtildiği üzere, silah hakları aktivisti Rusya vatandaşı Maria Butina’nın, Kremlin’in 2016’da ABD başkanlık seçimlerine müdahalesini organize etmekten ABD’de suçlu bulunmasından haftalar sonra Whelan’ın tutuklanması, Washington ile Moskova arasında bir takas gerçekleşebilir mi tartışmalarını gündeme getirdi. İki ülke arasında bir iade anlaşması bulunmuyor.
Silah hakları aktivisti Maria Butina
Butina’nın yakalanması ve seçim sürecini etkileme amacıyla ABD’li muhafazakârlarla Kremlin arasında bağ kurma suçunu kabul etmesi, ABD-Rusya ilişkilerinde önemli bir sorun oldu. The Washington Post’ta yer alan habere göre Butina, 2015’ten yakalandığı tarih olan Temmuz 2018’e kadar Rus ajanı olarak ABD muhafazakâr hareketine sızmaktan suçlu bulunmuştu.
