Rumen siyasetçilerin korkulu rüyası Laura Codruța Kovesi’nin, AB’nin yolsuzlukla mücadele için kurmaya hazırlandığı birim için en güçlü aday olması Bükreş hükümetinde endişeye yol açtı. Adalet Bakanı Tudorel Toader, ülkenin imajını zedelemekle suçladığı vatandaşının bu önemli göreve getirilmemesi için bizzat kampanya yürütüyor.
Mali suçlara bakmak üzere Avrupa Kamu Savcılığı Ofisi (EPPO) kuruluyor. Ofisin 2020 sonuna kadar Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin 22’sinin katılımıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor. Bu yeni ve bağımsız ofisin amacı büyük ölçekli ve AB bütçesiyle ilgili sınır ötesi suçların soruşturulması ve kovuşturulmasını sağlamak.
Ofisin başkanlığı için üç aday yarışıyor. 4 Şubat’ta açıklanan adaylardan Laura Codruța Kovesi, yakın zamana kadar Romanya Yolsuzlukla Mücadele Müdürlüğü’nün (DNA) başında bulunuyordu. Emerging Europe’ta yer alan habere göre, diğer adaylar ise Fransa’dan Jean-Francois Bohnert ve Almanya’dan Andres Ritter.
EPPO’nun başına geçecek ismi ay sonunda Avrupa Komisyonu belirleyecek, sonra da karar Avrupa Parlamentosu’nun onayına sunulacak.
Bakan Toader: “AB, Kovesi’nin suistimallerinden habersiz”
Romanya’da hükümet içinden isimlerin kendi vatandaşlarını bloke etme çabaları ise Kovesi’nin adaylığını ilginç kılıyor. Romanya Adalet Bakanı Tudorel Toader, Kovesi’nin adaylığına karşı kampanya başlatmış durumda.
Romanya Adalet Bakanı Tudorel Toader
Geçen hafta Kovesi’nin Avrupa Kamu Savcılığı Ofisi’nin başına birinci sırada aday olarak düşünüldüğü açıklandıktan sonra, Romanya Adalet Bakanı Tudorel Toader, vatandaşının adaylığını bloke etmek için elinden geleni yapacağını söyledi. Toader “AB, Kovesi DNA’nın başındayken yaşanan suistimallerden tamamen habersiz” dedi. Rumen Bakan, AB üyesi ülkelerin adalet bakanlarına Kovesi’nin çalıştığı kurumdan neden çıkarıldığıyla ilgili bilgilendirme notu yazacağını da belirtti.
Toadel ayrıca bu yılın başında, 2014’ten bugüne yolsuzluk suçundan hüküm giymiş politikacılar ve diğerleri için bir af yasası teklifinde bulundu.
Siyasetçilerin korkulu rüyası
2013’te göreve getirilen Kovesi, DNA’nın başında olduğu dönemlerde iktidar ortaklarından PSD lideri, fiili başbakan Liviu Dragnea’nın da aralarında bulunduğu binlerce politikacı (belediye başkanları, milletvekilleri, hatta eski başbakanlar) ve memur hakkında “başarılı” soruşturmalar yürüttü. Bu süreçte birçok politikacı rüşvet suçundan ceza aldı; bu soruşturmalar Kovesi’yi iktidardaki PSD-ALDE koalisyonu için hedef haline getirdi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
21 Haziran’da Dragnea da mahkeme tarafından suçlu bulundu. Görevi suistimalden 3 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılan Dragnea dokunulmazlığı olduğu için hapse girmedi. Haberde belirtildiği gibi, Dragnea’nın mahkûmiyeti DNA’nın başındaki Kovesi’nin yıldızını iyice parlattı.
“Romanya’nın yurt dışındaki imajını zedeliyor” suçlaması
Geçen mart ayında Adalet Bakanı Toader, resmi olarak Romanya Devlet Başkanı Klaus Iohannis’ten Kovesi’nin görevinden alınmasını istemişti. The New York Times’ın haberine göre Toader, Kovesi’yi gücünü kötüye kullanmak ve ülkedeki yolsuzluk problemine kamusal alanda dikkat çekerek Romanya’nın yurt dışındaki imajını zedelemekle suçladı.
Devlet Başkanı Iohannis’in bu talebi reddetmesinden sonra konu Romanya Anayasa Mahkemesi’ne intikal etmişti. Yüksek Mahkeme haziran ayında aldığı kararla Iohannis’e Kovesi’yi görevden almaktan başka bir seçenek bırakmadı. Temmuz ayında Kovesi, devlet başkanı tarafından görevinden alındı.
The New York Times’ta yer alan haberde belirtildiği üzere, Kovesi’nin görevden alınması, muhalefetteki Ulusal Liberal Parti (NLP) eski lideri ve Devlet Başkanı Iohannis’nin destekçilerini ve Romanya’nın Batılı müttefiklerini hayal kırıklığına uğrattı.
Muhalefetten Kovesi’ye destek
Muhalefetteki Rumen Birliğini Koru Partisi’nden (USR) Vlad Alexandrescu, “Kovesi döneminde DNA yolsuzluğa karşı mücadelede yalnız Romanya için değil bütün Avrupa için de bir model oldu. Romanya Hâkimler Konseyi’nin onayı olmadan Kovesi’nin işten çıkarılmasının hukuki bir temeli yoktur” dedi. Alexandrescu ayrıca, USR olarak Kovesi’nin AB’deki bu önemli pozisyona adaylığını desteklemeleri için hükümetle görüştüklerini de belirtti.
Kovesi, Romanya Adalet Bakanlığını haksız yere işten çıkartma suçlamasıyla dava etti. Kovesi’nin başvurusu bu yılın sonlarında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından ele alınacak.
Derinleşmiş yolsuzluk sorunu ile mücadele
2007 yılında AB’ye üye olan Romanya’da kökleşmiş bir yolsuzluk problemi mevcut. Ülke yüksek düzeyde yolsuzluğun dizginlenmesi noktasında çeşitli adımlar attı. Özellikle de Kovesi’nin DNA’nın başında olduğu dönemdeki faaliyetleri AB’den övgü aldı.
Fakat son zamanlarda iktidar ortaklarından PSD yargı bağımsızlığını aşağı çeken önlemler almaya girişti. Bu girişimler kamusal alanda çeşitli tepkilerle karşılaştı. 2017 yılında Romanya, büyük sokak gösterilerine sahne oldu.
Geçen yıl Bükreş’te yapılan hükümet karşıtı protestolar polisin göstericilere biber gazı ve tazyikli su ile müdahale etmesinden sonra şiddet ortamına dönüşmüştü.
DNA’nın kurulması da Romanya’da yolsuzluk meselesinin ciddiyetle ele alındığı dönemde gerçekleşti. Ancak, Aralık 2016’dan yapılan parlamento seçimlerinden beri hükümet genelde DNA’ya, özelde de Kovesi’ye yönelik operasyonlar yürütüyor.
