Suriye’nin geleceğinin tartışıldığı Astana sürecinin garantörü olan üç ülkenin, Türkiye, Rusya ve İran’ın liderleri 2017’den bu yana üçlü zirve formatında dördüncü kez bir araya geliyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’yi bir araya getiren zirvelerin ilki 22 Kasım 2017’de Rusya’nın Soçi kentinde gerçekleştirilmişti. Zirve sonunda açıklanan bildirgede öne çıkanlar, Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine, çatışmasızlık bölgelerinin kurulmasına yönelik vurgular oldu. Üç ülke IŞİD, El Nusra gibi örgütlere karşı işbirliği konusunda anlaştı.
İkinci zirve 4 Nisan 2018’de Ankara’da gerçekleştirildi. Zirveden Suriye’de anayasa çalışmalarının başlatılması için “hazırız” mesajı ve Suriye’nin toprak bütünlüğü ile laik yapısının korunmasına vurgu mesajları çıktı. İran Cumhurbaşkanı Ruhani, “Suriye sorununun askeri çözümü bulunmuyor. Siyasi yoldan çözmeliyiz” açıklamasında bulundu.
Üçüncü zirve İran’ın başkenti Tahran’da 7 Eylül 2018’de yapıldı. İdlib ve çatışmasızlık bölgelerinde ateşkes çağrısının yapıldığı ve 12 maddelik sonuç bildirgesinin kabul edildiği zirveye Vladimir Putin’in Erdoğan’ın verdiği yanıt damga vurdu. Erdoğan’ın “3. maddeye ateşkes ifadesini koyarsak bu çok daha fazla işe yarayacaktır” açıklamasına karşılık Putin, “Konuyla ilgili 3. maddede biz İdlib bölgesini ele aldık. Burada silahlı muhalifler yok. Bu iyi olurdu, fakat biz onların yerine konuşamıyoruz. IŞİD’in teröristlerine saldırıları keseceklerine, silahları bırakacaklarına da onlar adına konuşamayız. Elbette haklısınız, bazı formüller muğlak” yanıtını verdi.
Rusya’nın Soçi kentinde gerçekleştirilen üçlü zirvede ise öncelikli olarak İdlib’deki son durumun ele alınması planlanıyor.
