Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Tüm yönleriyle beklenen İstanbul depremi (1): Yer hareketliliği en fazla olan ilçeler Avcılar ve Bakırköy, riskli ilçelerdeki toplanma alanları yetersiz

Marmara Denizi üzerinden İstanbul’a paralel geçerek Kocaeli’ye bağlanan Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerindeki her sarsıntı İstanbullular’ı endişeye sürüklüyor. İstanbul, uzmanların olacağına kesin gözle baktığı büyük bir depreme ne kadar hazır? Medyascope, yeni haber dizisinde bu sorunun yanıtını arıyor. İşte İstanbul’un risk haritası.

Muhtemel bir depremde birinci derece risk altında olan ilçeler Avcılar, Küçükçekmece, Bakırköy, Zeytinburnu, Kadıköy, Adalar, Kartal ve Pendik. 15 milyonluk İstanbul’un nüfus yükünün önemli bir bölümünü de bu ilçeler taşıyor. Toplam nüfusu 3 milyon 151 bin olan bu ilçelerden Avcılar ve Küçükçekmece, 17 Ağustos Depremi’ni de ağır şekilde yaşadı. 

İstanbul’un en riskli alanları koyu renkle işaretli. Özellikle Marmara kıyıları risk altında. Kaynak: İBB

Avcılar’da neredeyse 20 yıldır süren tartışma: Kentsel dönüşüm

17 Ağustos 1999’daki depremde Avcılar’da 274 kişi hayatını kaybetti. İlçede hasar-tespit çalışması yapan Türkiye Deprem Vakfı’nın raporuna göre depremde 1736 bina ağır hasar gördü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 2007 yılında hazırladığı “yer ivmesi” haritasına göre de Avcılar, Bakırköy ile birlikte, zemin hareketliliğinin en yüksek olduğu ilçe.

Avcılar ve Bakırköy zemin hareketliliğin en yüksek olduğu ilçelerin başında geliyor. Kaynak: İBB

Avcılar’daki riskli binaların yıkılması ve yenilenmesiyle ilgili neredeyse 20 yıl boyunca hiçbir adım atılmadı. 26 Eylül 2019’da Silivri açıklarında meydana gelen 5,8 büyüklüğündeki depremin ardından ekim ayında Avcılar Belediye Meclisi, kentsel dönüşümün önünü açacak olan, yaklaşık 300 bin kişiyi ilgilendiren ve yedi mahallede 10 bin binayı kapsayan imar planı değişikliğini kabul etti.

Tüm partilerin kabul ettiği plan değişikliği, onay için İBB’ye gönderildi ancak hâlâ ele alınmadı. Aralık ayında İBB Meclisi’nde konuyla ilgili bir oturum yapıldı.

Avcılar’ın CHP’li Belediye Başkanı Turan Hançerli, ömrünü tamamlamış eski binaların yenilenmesinin önünü açacağını savunduğu bu imar planı değişikliğinin hâlâ ele alınmamasıyla ilgili olarak AKP’li İBB İmar ve Bayındırlık Komisyonu Başkanı Yüksel Akyol’a tepki gösterdi. Akyol ise planın komisyona “çok acele” getirildiğini savunarak öncelik veremeyeceklerini, tüm ilçelerden gelecek benzer talepleri ele alacak yeni bir komisyon kurulması gerektiğini söyledi.

450 bin nüfuslu Avcılar’da sadece 10 toplanma alanı var

Avcılar ilçesi hâlâ risk altında. Bina sorununa halen çözüm bulunamadı. Yaklaşık 450 bin nüfuslu ilçede 10 tane toplanma alanı bulunuyor. Bu alanların toplam büyüklüğü 422 bin metrekare, yani yaklaşık 70 futbol sahası ediyor. Nüfusa oranlandığında ilçede kişi başına 1 metrekarelik alan düşüyor.

İstanbul’da riskli binaları gösteren grafik. Kaynak: İBB

Toplanma alanları ile geçici ve kalıcı barınma alanlarının sayısı

İstanbul’un toplanma alanlarının yeterli olup olmadığı konusu da yıllardır devam eden bir tartışma. İBB’nin yayınladığı “İstanbul Deprem Haritası”, İstanbullular’ın afet anında toplanacağı alanları, geçici ve kalıcı barınma alanlarını gösteriyor.

İstanbul’daki toplanma alanlarını gösteren harita. Görsel, İstanbul Şehir Haritası’ndan alınmıştır. Haritada yeşil ile işaretli noktalar toplanma alanlarını, turuncu olanlar açık geçici barınma alanlarını, mavilerse kapalı geçici barınma alanlarını gösteriyor.

İBB’nin verilerine göre İstanbul’da 859 afet toplanma alanı var ve bu alanların toplamı 32 milyon 351 bin metrekare ediyor. Toplanma alanlarının dışında 1017 adet açık geçici barınma alanı, 2662 de kapalı geçici barınma alanı mevcut. Bunların toplamı da yaklaşık 65 milyon metrekare.

Son verilere göre, İstanbul’un bütün bu toplanma alanlarının büyüklüğü yaklaşık 97 milyon metrekare ediyor. Ancak deprem anında asıl önemli olan alanlar, toplanma alanları. İstanbul genelinde kişi başına yaklaşık 2 metrekarelik alan düşerken, bu miktar Avcılar gibi deprem riskinin en yüksek olduğu bir ilçede, kişi başına 1 metrekareye düşüyor. Esenyurt gibi İstanbul’un en kalabalık ilçelerinden birinde de kişi başına düşen toplanma alanı İstanbul genelinin altında, yaklaşık 1,5 metrekare.

Medyascope’a konuşan İBB Deprem ve Zemin İnceleme Müdürlüğü yetkilileri, tüm ilçelerdeki afet toplanma ve barınma alanlarının artırılması için çalışmalara devam ettiklerini söyledi.

Görsel, Avcılar’daki toplanma ve barınma alanları yoğunluğunu gösteriyor. Kaynak: İBB Şehir Haritası
Görsel, Esenyurt’taki toplanma ve barınma alanları yoğunluğunu gösteriyor. Kaynak: İBB Şehir Haritası

7,5 büyüklüğünde bir depremde 50 bin bina yıkılabilir

İBB’nin 2002 yılında, Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ile ortaklaşa yaptığı İstanbul Afet Önleme Azaltma Temel Planı’ndaki deprem senaryosuna göre, 7,5 büyüklüğündeki bir deprem felakete yol açabilir. 9 milyon nüfus üzerinden hazırlanan rapora göre, en az 50 bin bina yıkılabilir, 70 bin kişi hayatını kaybedebilir, yaklaşık 2 milyon kişi de evsiz kalabilir. İBB, depreme yönelik hazırlıklarında halen bu raporun da verilerini dikkate alıyor.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.

İlgili içerikler