Dünya genelinde pek çok bilim kuruluşu, tıp fakültesi ve ilaç firması koronavirüsle başa çıkacak bir aşı üretmek için çaba harcıyor. Oxford Üniversitesi’ndeki Jenner Institute’da görev yapan Prof. Dr. Sarah Gilbert, Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca adlı İngiliz-İsveç ilaç ve biyoloji şirketinin birlikte geliştirdiği aşıdan aldıkları sonuçlardan şu ana kadar fazlasıyla memnun olduklarını vurguladı ve “Aşı testlerine başlarken düşündüklerimizle paralel sonuçlar elde etmemiz oldukça anlamlı ve sevindirici” dedi.
Gilbert ve ekibi daha önce, ancak eylül ayında güvenilir ve verimli bir aşı elde edilebileceğini söylemişti fakat bu kez kesin bir tarih vermekten kaçındı. Aşıyla ilgili araştırmaların beklenenden daha yavaş gelişmesinde, karantina uygulamalarından dolayı klinik testlerin daha geniş bir zamana yayılmasının etkili olduğu belirtiliyor.
Aşı, iki yönlü bağışıklık geliştiriyor
The Lancet adlı tıp dergisinde yayımlanan araştırmanın sonuçlarına göre, klinik çalışma bin 77 gönüllü arasında uygulandı. Bu kişilerin yarısına, geliştirilen aşı yapıldı. Aşı uygulanan kişilerde hem antikor hem de T hücresi üretildiği gözlendi. Bu da bağışıklığın iki yönlü olarak geliştirilmesini sağladı. T hücresi de tıpkı antikorlar gibi virüsle savaşıyor. Antikorlardan farklı olarak, T hücresi aslında bir beyaz kan hücresi ve bağışıklık sistemini koordine ediyor, hücreye zararlı bir virüs girdiğinde bunu tespit edip yok edilmesine yardımcı oluyor.
Makalenin ana yazarı Prof. Dr. Andrew Pollard, bu testin etkili bir koronavirüs aşısı geliştirme yolunda büyük bir dönüm noktası olduğunu kaydederken gelecekteki çalışmaların daha detaylı bilgiler sağlayabileceğini öne sürdü.
Aşıyla ilgili önemli bir konu da bağışıklığın ne kadar sürdüğü. Bu yüzden de aşı olan gönüllüler takip edilmeye devam ediliyor. Şu ana kadar sekiz hafta geride kaldı ve herhangi bir aksilik yaşanmadı.
Yaşlılarda da kuvvetli bir bağışıklık sağlayacak mı?
Önemli olan bir diğer nokta ise aşının yaşlılarda da aynı hastalığa karşı benzer bir direnç sağlayıp sağlamayacağı. Çünkü grip aşısı bağışıklık sistemi daha zayıf olan yaşlılarda gençlerdeki bağışıklığı sağlamıyor. İlk etapta aşı olan gönüllülerin yaşları 18 ile 55 arasında değişiyordu. Ancak 65 yaşından itibaren koronavirüsün öldürücülüğü çok daha ciddi boyutlara ulaşıyor. Yine de bu yaş grubuna aşı uygulanması için aşının güvenliğinden emin olunması gerekiyor.
Pollard, geliştirilen aşının hem T hücresi oluşturduğu hem de antikor üretimini sağladığı için bağışıklık sisteminde çift katlı bir koruma yarattığını belirterek bunun yaşlılar için de oldukça ciddi bir koruma sağlayacağını düşünüyor. Fakat yine de daha fazla ve daha detaylı testler yapılmasının şart olduğunu vurguluyor. Daha geniş katılımlı test uygulamalarına, vaka sayılarının yüksek olduğu Güney Afrika ve Brezilya’da başlandı. İngiltere’de yapılacak bir sonraki klinik denemelerde ise 10 binden fazla gönüllünün yer alması bekleniyor.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson klinik çalışmalarla ilgili olarak, “Oldukça iyi haberler geliyor. Ancak henüz kesinleşmiş bir şey yok, daha çok deneme yapmalıyız. Yine de oldukça büyük bir adım atıldı” derken Sağlık Bakanı Matt Hancock, “Oldukça umut vaat eden testler uygulanıyor. Başarılı olması halinde kullanmaya başlayacağız. Çoktan 100 milyon dozluk aşı siparişimizi verdik” diye konuştu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dünya genelinde geliştirilme aşamasında olan 150 koronavirüs aşısı mevcut ve şu ana kadar bunların 23’ü insanlar üzerinde denendi.
