Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Eylül sonuna kadar tedarik edilmesi planlanan 120 milyon doz BioNTech aşısının ilk etabı yarın gelebilir, mayıs sonuna kadar geleceği söylenen Sinovac ve Sputnik V aşılarının durumu ise belirsiz

Türkiye’de aşılama uygulamaları devam ederken bir yandan da aşı tedarik sürecine ilişkin gelişmeler yaşanıyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 20 Mayıs Perşembe günü yaptığı açıklamada, BioNTech ile 120 milyon doz aşı için anlaşmaların tamamlandığını, haziran ayından başlayarak her ay 30 milyon doz olmak üzere eylül sonuna kadar 120 milyon doz aşının Türkiye’ye getirileceğini söyledi. 

Sağlıl Bakanı Fahrettin Koca, 26 Mayıs’tan itibaren ilk iki haftanın planlamasının yapıldığını ve 15 Haziran’a kadar 14,2 milyon doz BioNTech aşısının geleceğini açıkladı. Bakan Koca, Çin menşeli Sinovac aşısından da bu ay sonuna kadar “beklenen bir miktar” olduğunu söyledi ancak aşının hangi tarihte geleceği belirsizliğini koruyor. Ayrıca altı ay içinde, Rusya’daki Gamaleya Enstitüsü tarafından üretilen Sputnik V aşısından 50 milyon doz tedarik edilmesi için de anlaşma yapılmış ve ilk etap aşıların bu ay sonuna kadar Türkiye’de olacağı belirtilmişti. Henüz bu aşının tedarikine dair de bir gelişme yaşanmadı.

270 milyon doz için gerekli anlaşmalar imzalandı

Şu ana kadar yapılan açıklamalara göre BioNTech aşısından 120 milyon, Sinovac aşısından 100 milyon doz ve Sputnik V aşısından 50 milyon doz için anlaşmalar tamamlandı. Mevcut durumda Türkiye’nin elinde 27 milyon doz Sinovac, 6 milyon doz ise BionTech aşısı bulunuyor. Daha önce Sinovac aşısından nisan sonuna kadar 100 milyon dozun getirileceği duyurulmuş ancak bu takvime uyulmamıştı. Bakan Koca’nın BioNTech için açıkladığı takvime göre ise ilk etapta 15 Haziran’a kadar 14,2 milyon doz aşı Türkiye’de olacak. İlk parti aşıların ise yarın (26 Mayıs) gelmesi bekleniyor. Koca, tedarik takvimine ilişkin şunları söylemişti: “26 Mayıs’tan itibaren ilk iki hafta planlandı. Haziran ayındaki 30 milyonun 14,2 milyonunun 15 Haziran’a kadar günbegün ne zaman geleceği planlanmış. 120 milyon doz aşının şu ana kadar 6,1 milyonu bize teslim edildi. Haziran ayında 30 olmak üzere eylül sonuna kadar toplam 120 milyon doz aşı Türkiye’ye gelmiş olacak.”

BioNTech aşısının uzun süren tedarik süreci

BioNTech aşısı dünya genelinde en çok sipariş edilen ve en yaygın kullanılan aşıların başında gelse de Türkiye ilk aşamada, “daha güvenli” olarak gördüğü inaktif aşıya yatırım yapmıştı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 24 Aralık 2020 tarihinde, BioNTech ile yapılacak olası bir anlaşma için şöyle konuşmuştu: “BioNTech aşısı ile ilgili biz başından beri bu aşıyı geliştiren iki bilim insanımız ile iletişim içinde kalarak, bu aşının Türkiye’de uygulanmasını istedik. Bunun için bize başından beri söylenen, 25 milyon gibi bir aşının söz konusu olabileceği, yıl sonuna kadar da 500 bin – bir milyon gibi bir aşının olabileceğiydi. Fiyatla ilgili herhangi bir sorunumuz olmamıştı. Ama bizim bu dönemde yaşadığımız sorun şuydu: Aşının üretimiyle ilgili sorumluluk taşımama durumunun sözleşmeye yazılması istendi. Acil kullanma onayı olduğu için üretimle ilgili bir sorun olduğunda sorumluluk taşımamayı sözleşmeye koydurtmak istediler. Biz de bunu kabul etmek istemedik. Bu görüşmeler devam etti ve son üç günde ben, Uğur (Şahin) Hoca ile beş-altı kez konuştum. Uğur Hoca ile bu sorunu kısmen aştık ve gelinen noktada sözleşmenin miktarıyla üretimle ilgili bir sorun olduğunda sorumluluk alabilecekleri bir maddeyi koymaya karşılıklı razı olduk. Sözleşme miktarından daha fazla bir sorumluluk taşımama noktasında ısrarlı olduklarını ve bunun aşılmasının mümkün olmadığını ifade ettiler. Biz de sözleşme miktarında sorumluluk alınacağını belirterek bu aşıyı vatandaşımıza yapabileceğimizi konuşmuş olduk. Mart ayı sonuna kadar dört buçuk milyon, opsiyonel olarak da 30 milyona kadar söz konusu olabilir.”

İlk açıklama 25 Aralık’ta yapıldı, 4,5 milyon doz geleceği duyuruldu

Devamında ise 25 Aralık günü tedarik planına dair ilk açıklamaları Twitter hesabından yapan Fahrettin Koca, 550 bin dozluk miktarın 2020 yılı sonu ya da 2021 yılı başında geleceğini belirtmişti ancak aşılar belirtilen tarihlerde Türkiye’ye gelmedi. Koca, aynı açıklamada, mart ayı sonuna kadar da 4,5 milyon doz aşı getirileceğini belirtmişti.

“60 milyon için çalışılıyor”

5 Mart’taki açıklamasında ise BioNTech’in üretim kapasitesi arttıkça Türkiye’nin aşıdan daha fazla yararlanacağını belirten Koca, getirilecek BioNTech aşısı miktarının 60 milyon doza yükseltilmesi için çalışıldığını aktarmıştı.  

Sonraki süreçte Türkiye yaygın olarak Sinovac aşısını kullanırken BioNTech aşısından yalnızca 6 milyon doz tedarik edebildi. Ancak 20 Mayıs’taki Bilim Kurulu toplantısına katılan BioNTech CEO’su Prof. Dr. Uğur Şahin de 120 milyonluk anlaşmayı ve tedarik planını doğruladı. Bakan Koca da haziran ayı ortasına kadar yapılacak teslimatın günbegün net olduğunu açıkladı. 

Böylece resmi sayılara göre en az 5 milyon insanın hastalığı atlattığı, 12 milyon insanın da iki doz aşı ile önemli ölçüde bağışıklık kazandığı bir durumda BioNTech’ten gelecek 120 milyon doz aşı, nüfusun kalan kısmının tamamına yakınını aşılamak için yeterli olacak. 

Sinovac aşısı hakkındaki belirsizlik devam ediyor

Çinli ilaç firması Sinovac’ın ürettiği CoronaVac aşısının tedarik süreciyle ilgili belirsizlik ise devam ediyor. Aşının ilk etap dozları 30 Aralık 2020 tarihinde Ankara’ya ulaştırılırken son teslimat 12 Mayıs günü 1 milyon doz ile yapıldı. Yaklaşık dört aylık süreçte 100 milyon doz aşı getirilmesi planlanırken gelen doz miktarı 27 milyonda kaldı. Sağlık Bakanı Koca, Sinovac aşısından da bu ay sonuna kadar “beklenen bir miktar” olduğunu söylese de bu aşıların hangi tarihte Türkiye’de olacağı hâlâ açıklanmadı.

Bakan Koca, tedarikte yaşanan sıkıntıların, üretilen aşıları Çin’in kendi ülkesinde kullanmak istemesinden kaynaklandığını söylemişti. Sinovac CEO’su Yin Weidong ise sorunun üretim kapasitesiyle ilgili olduğunu belirtmişti. Sinovac’ın ürettiği CoronaVac aşısına yaygın kullanım için 6 Şubat 2021 tarihinde Çin Ulusal Tıbbi Ürünler İdaresi tarafından onay verilmişti. CoronaVac, Sinopharm ilaç firmasının geliştirdiği koronavirüs aşısının ardından Çin’de, ülke genelinde yaygın kullanım için onay alan ikinci aşı olmuştu. Yin Weidong, Bloomberg ile yaptığı mülakatta gönderdikleri aşı miktarının yetersiz olduğunu kabul ederek, bu sorunu aşmak için Türkiye dahil beş ülkeye aşı üretimi için lisans verildiğini duyururken, Fahrettin Koca da bu bilgiyi doğrulamış ve üretim sürecine geçilmesinin zaman alacağını belirtmişti.

Sputnik V aşısına ilişkin hâlâ net bir tarih verilmedi

Rusya’daki Gamaleya Enstitüsü tarafından üretilen Sputnik V aşısının Türkiye’nin tedarik edeceği üçüncü aşı olacağı duyurulmuştu. Anlaşmaya ilişkin 28 Nisan günü somut açıklamalar yapan Bakan Koca, Sputnik V aşısından Türkiye’ye altı ay içinde 50 milyon doz getirileceğini ve ilk teslimatın mayıs ayı içinde yapılacağını belirtirken aşının Türkiye’de de üretilmesi için teknoloji transferi sağlanacağını açıklamıştı. Ancak mayıs ayının sonuna yaklaşırken ilk etap dozların ne miktarda ve hangi tarihte Türkiye’de olacağına ilişkin hâlâ net bir tarih verilmedi. 

Şu ana kadar 12 milyon kişiye iki doz aşı yapıldı

Türkiye’de şu ana kadar 28 milyon 220 bin doz aşı yapıldı. Yaklaşık dört milyon kişi yalnızca bir doz aşı olurken, iki doz birden yapılan kişi sayısı 12 milyonu geçti. 

Şu an 55 yaş üzeri kişiler aşılanıyor, hedef haziranda 20’li yaşlara inmek

Türkiye’de dört aşamalı bir aşı takvimi ilerliyor. 13 Ocak 2021 tarihinde ülke genelinde yaygın aşılamaya geçilirken ilk aşılar sağlık çalışanlarına yapılmıştı. Mevcut durumda aşı uygulamasında ikinci aşamada bulunuluyor ve 55 yaş üzeri kişiler aşılanıyor. Üçüncü aşamada kademeli olarak 50 yaş altı kişilerin aşılanmasına geçilecek ve dördüncü aşamada da sırası geldiği halde aşı yaptırmayanlar aşı olacak. Son Bilim Kurulu toplantısının ardından açıklama yapan Fahrettin Koca, haziran ayında gelecek 30 milyon doz BioNTech aşısı ile aşılamada 20 yaşa kadar inilmesinin hedeflendiğini söylemişti.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.