Son haftalarda Antalya’nın Manavgat ilçesi ile Muğla’nın Milas, Bodrum ve Marmaris ilçeleri başta olmak üzere Türkiye’nin farklı bölgelerinde meydana gelen orman yangınlarının hangi sebeplerle ortaya çıktığı henüz kesin olarak tespit edilemedi. Bilim insanlarının 2008 yılında Manavgat’ta ve 2011, 2012 ve 2013 yılları arasında Adana ve Mersin’de çıkan yangınları inceledikleri çalışmalar, bu yangınların elektrik nakil hatları sebebiyle çıktığını ortaya koydu. Manavgat bölgesinde tutuşma ve yangın risklerini inceleyen 2016 tarihli bir çalışma, elektrik hatlarının tutuşmalardaki etkisini ön plana çıkarırken bölgenin yangın riski haritasını da çıkarmıştı. Öte yandan geçen yıl Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Kaliforniya eyaletinde çıkan yangınların da sebebinin elektrik hatları olduğu ortaya çıkmıştı.
Manavgat yangın riski haritası çalışması: “Türkiye’nin en büyük yangınının çıkış sebebi enerji nakil hattı”
2016 yılında üç ormanbilimcinin yaptığı bir araştırma, Antalya-Manavgat bölgesi için “tutuşma riskini”, farklı modeller kullanarak haritaladı. Tutuşma riskinin en yüksek olduğu bölgeler “çalışma sahasındaki yerleşim ve çevresi, yolların ve enerji nakil hatlarının yoğunlaştığı ve kızılçamın yayılış alanındaki kısımlar” olarak ortaya konuldu. Elektrik hatları ile tutuşma risk durumu arasında “önemli ilişkiler tespit edildiğini” aktaran araştırmacılar, “gerilim hatlarının geçtiği kesimlerde tutuşma risk oranının daha yüksek olduğu” bulgusunu paylaştı. Makalede aynı zamanda “31 Temmuz 2008 tarihinde Manavgat’ın Taşağıl ve Karabük mahallelerinde çıkan büyük orman yangınlarının sebebinin enerji nakil hattı olduğu” belirtildi.
Çalışmanın “öneriler” kısmında, “tutuşma riskinin yüksek olduğu yüksek gerilim enerji nakil hatları güzergâhlarının kuru ot, çalı ve bunun gibi, kolay tutuşabilecek bitkilerden arındırılarak temiz halde tutulması, elektrik tellerine değen ya da değecek biçimde bulunan ağaçların kaldırılması, mümkünse alçak gerilim enerji nakil hatlarının orman içinden değil de yol kenarlarından ve toprak altından geçirilmesi, tutuşma riskini azaltacak önlemler” arasında gösteridi.
Adana-Mersin bölgesindeki yangınların sebeplerinden biri elektrik hatları
Doç. Dr. Mehmet Zile’nin 2018 yılında yayımlanan, Adana ve Mersin’de 23 Temmuz 2011 ve 12 Ağustos 2013 tarihleri arasında çıkan sekiz orman yangınının incelendiği “Orman Yangınlarının Olay Yerinde Analizi, Kusurluların ile Kusur Oranlarının Belirlenmesi ve Alınması Gereken Önlemler” adlı makalesi ise yangınların çıktığı noktalardaki elektrik hatlarının varlığını ve yangına etkilerini belgeliyor. Zile, orman yangınlarının sebeplerinden birinin “elektrik hatlarının yoğun rüzgâr sebebiyle birbirine değmesi sonucu kıvılcım atması” olduğunu vurguluyor.
2016’da Manavgat’taki yangın riskini haritalayan çalışmada, elektrik hatları hakkında yer alan öneriyi Zile de dile getiriyor ve “orman bölgesinden geçen elektrik hatlarının yeraltından çekilmesi” gerektiğini aktarıyor.
Kaliforniya’da yangına sebep olan elektrik hatları artık yeraltından geçecek
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde bu yıl 13 Temmuz tarihinde bir çam ağacının gerilim hattına düşmesi sonucu çıkan bir yangın da kısa sürede geniş bir alana yayılmış ve çevre sakinleri evlerinden tahliye edilmişti. Pasifik Gaz ve Elektrik (PGE) şirketi, yangın riskini azaltmak için 16 bin kilometrelik gerilim hattını yerin altına gömeceğini açıkladı. Bu çalışmanın da 15 ila 30 milyar dolar arası bir bedeli olması bekleniyor. Şirketin yöneticisi Patricia Poppe da çalışma hakkında “Bu çalışmayı yapmak değil, yapmamak çok daha pahalı olur. Burada insanların hayatı söz konusu” diye konuştu.
Söz konusu elektrik hattının sahibi olan PGE’nin elektrik hatları, 2018 yılında aynı bölgede çıkan bir yangına da sebebiyet vermiş, yangınlarda 80’den fazla kişi hayatını kaybetmişti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
