Atanamayan öğretmenler, yeni Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer’i karma atama kararı nedeniyle sosyal medya hesaplarından protesto ederek istifaya davet etti. Karma atama kararına tepki gösterenlerden biri de yıllardır atanmayı bekleyen Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü mezunu öğretmen adayı Mahir(*). Son yapılan KPSS’de derece yapmasına rağmen kontenjanların düşürülmesi nedeniyle atanamamış. Yıllardır ücretli öğretmenlik yapan Mahir, Medyascope Ankara muhabiri Özgür Özdemir’e yaşadığı sorunları ve ataması yapılmayan öğretmenlerin neler yaşadığını anlattı. Öğretmen adayı olan ve KPSS’de derece yapmasına rağmen atanamadığı için kredi ile kamyon alıp nakliyecilik yapan arkadaşı olduğunu belirten Mahir, “Umudumu korumak istiyorum, bazı arkadaşlarım fabrikada çalışıyor bazıları polis oldu. İnatla hâlâ umudumuzu koruyan çok az kişi kaldık. KPSS’de derece yaptım fakat atanamadım, milliyetçiyim ama bazen ben de ‘acaba yurtdışına gitsem mi’ düşüncesine kapılıyorum” diyor.
Türkiye’deki en ciddi sorunlardan birisi ataması yapılmayan öğretmenler. Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) 3 Eylül tarihinde 2021-2022 eğitim öğretim yılı için 20 bin öğretmen atadı. Daha sonra ise AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan sosyal medya hesabından ek 15 bin öğretmen ataması daha yapılacağını duyurdu. Ancak ek 15 bin atamanın karma atama olacağı açıklandı. 15 bin öğretmen ataması yapılırken, karma atama kararı doğrultusunda, 2020-2021 yılı Kamu Personeli Seçme Sınavı’na (KPSS) girenlere öncelik verilecek. Kontenjanın dolmaması halinde son iki yılda sınava giren öğretmenlere de atama yolu açılacak. Son sınava girenlere öncelik verilmesi, atama için başvurma hakkı olan daha önce sınava giren adaylar arasında tepkiyle karşılanıyor.
“KPSS’de derece yaptım ancak atanamadım”
Mahir, üniversiteden mezun olduğu 2014’ten beri bir yandan ücretli öğretmenlik yapıyor bir yandan da KPSS’ye çalışıyor. 2020 KPSS’de derece yapmasına rağmen alanındaki kontenjanların düşürülmesi nedeniyle atanamamış. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın duyurduğu 15 bin ek atamadan umutlu ancak karma atama nedeniyle de kaygılı:
“Beş yıldır ücretli öğretmenlik yapıyorum.Üniversiteden mezun olduktan sonra ilçe milli eğitim müdürlüğüne başvurdum ve bu yıla kadar öğretmenlik yaptım. Bu süreçte hem biraz para kazanırım hem de KPSS’ye hazırlanırım diye düşündüm. 2020’de KPSS’de derece yaptım fakat alımlar ve kontenjanlar düştüğü için normalde atanmam gerekirken atanamadım. Cumhurbaşkanı 15 bin atama olacağını açıkladı ancak orada da karma atama olacağı açıklandı. Bu durum beni ve birçok arkadaşımı tedirgin ediyor.”
“Yasada olmamasına rağmen nöbet tutuyoruz”
Türkiye’de binlerce öğretmen adayı, atanamadığı için MEB’e bağlı okullarda sözleşmeli öğretmenlik yapıyor. Öğretmenler, kadrolu öğretmenlere göre çok düşük maaş alırken, bir yandan da yasada olmamasına rağmen okullarda nöbetçi öğretmen olarak görev yapıyor. Mahir, sözleşmeli öğretmenlerin çalışma koşullarına dair ise şunları aktarıyor: “Yıllardır ailemi geçindirmek için hem ücretli öğretmenlik yaptım hem de kolejlerde çalıştım. Ücretli öğretmenlere nöbet tutturulması yasaktır. Çünkü buna göre de ücret verilmesi gerekir. Ancak okul idaresi bize ‘Size ihtiyacımız var hocam’ dediği zaman öğrenciler mağdur olmasın diye biz de nöbet tutuyoruz. Buna karşılık bir ücret de almıyoruz. Burada da hak gaspına uğruyoruz. Kadrolu öğretmenler kadar çalışıyoruz ancak onların maaşlarına göre üçte bir oranında para alıyoruz. Yine sigortamız da sadece okula gittiğimiz günler için yatıyor.”
Evli ve bir çocuk babası olan Mahir, ücretli öğretmenlik yapmanın zorluğunu ise “Kendi içimde bunun duygusunu çözemedim. Aynı işi yaptığımız arkadaşlarımızdan daha düşük maaş alıyoruz. Üzerimizde bir etiket var, ‘sözleşmeli öğretmen’, yetersizmişiz gibi bir düşünceye giriyor insan. Hem ekonomik hem de psikolojik kaygılar nedeniyle diğer arkadaşlarımızın yaptığı etkinliklerden de uzak kalıyoruz” sözleriyle anlatıyor.
“KPSS’de Türkiye derecesi yapan arkadaşım nakliyecilik yapıyor”
Atanamayan öğretmenler çareyi başka işlerde arıyor. Öğretmenlerin 2020 ek atama sayılarını artırılması için Ankara’da düzenlediği eylemde Medyascope’a konuşan öğretmen adayları, eylem alanındaki birçok polisin yanlarına gelerek “Biz de atama bekleyen öğretmenlerdik ancak atanamadık ve polis olduk” dediklerini aktarmıştı. Mahir de aynı sorundan şikayetçi:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“KPSS’de benim gibi derece yapan ancak atanamayan bir arkadaşım kredi ile kamyonet aldı, nakliyecilik yapıyor. Birçok arkadaşım fabrikalarda işe başladı. Çok sayıda arkadaşım da polis oldu. Ama biz inatla ve umutla öğretmen olma hayalini sürdüren az kişi kaldık.”
Yeditepe Üniversitesi ve MAK Danışmanlık iş birliği ile gerçekleştirilen ‘Gençlik Araştırması’nın sonuçlarına göre “Eğitim veya iş amaçlı bir başka ülkede geçici süreli yaşama fırsatı tanınsa yurtdışına gitmek ister misiniz?” sorusuna gençlerin yüzde 76,2’si “Evet, kesinlikle giderim” cevabını vermişti. Yıllardır atanamamış olmanın yarattığı hayal kırıklığıyla Mahir de kimi zaman “acaba yurtdışına gitsem mi?” düşüncesine kapıldığını söylüyor:
“İnsanların yurtdışına gitme isteğinin nedeni, bence yetkililere mesaj vermek. Milliyetçi bir insanım ama ben de, zaman, zaman yurtdışına gitsem mi diye düşüncelere giriyorum ancak Türkiye dışında bir yerde ne tanıdığım ne de imkanlarım var. Türkiye’den ayrılmayı düşünmenin altında umutsuzluk var. Gençler bir başkaldırı düşüncesiyle gitmek istiyor. Ben de hem tepki amaçlı, hem de umutsuzluk nedeniyle gitme isteğine kapılıyorum ancak imkanım yok. Ayrıca evliyim ve bir kızım var. Fakat imkanı olanlar gidiyor.”
“11-12 yaşındaki öğrencilerime hedeflerini sorduğumda ‘yurtdışına gitmek’ cevabını alıyorum”
MEB’de ücretli öğretmenlik yapmanın dışında kolejde de çalışan Mahir, 11-12 yaşında öğrencilerinin bile yurtdışına gitmek istediğini belirtiyor: “ İnsanlar hak ettiklerini alamadıkları düşüncesine girince ‘gittiğim yerde bana saygı duyarlar’ düşüncesine giriyor. Öğrencilerime hedeflerini sorduğumda ‘yurtdışına gitmek istiyoruz’ diyorlar. 11-12 yaşlarında olan bu çocuklar bile şimdiden gitmeyi hayal ediyor. Dediğim gibi yurtdışına gitme isteği bence tepkisel bir düşünce. Gençler ‘bizi görün’ mesajını verip farkındalık yaratmak istiyor.”
KPSS’de derece yapmasına rağmen atanamayan Mahir, kimi zaman hayal kırıklığı yaşamasına rağmen umudunu korumaya devam ediyor: “Tüm kurum ve yetkililere ulaştık. Ben kendim üç defa Ankara’ya gittim. Çalıştaylar düzenledik. Gerekli adımların atılacağına inanıyorum, buna inanmak istiyorum. Cumhurbaşkanının duyurduğu son ek atama kararı ile mutlu olduk ama burada da karma atama engeli çıktı karşımıza.”
(*) Röportaj yapılan kişinin ismi güvenlik gerekçesiyle değiştirilmiştir.
