1882’de dünyaya gelen James Joyce, kaleme aldığı uzun öykü ve romanlarındaki kullandığı yeni anlatım teknikleriyle dünya edebiyatında yeni bir yol açmayı başarmış nadide yazarlardan biridir. Hiç kuşku yok ki, bu yenilikçi teknikleri yazdıklarını okumayı da epey bir zorlaştırmaktadır, ancak dilin ve anlatımın sınırlarını zorlayan böylesi isimlerin edebiyat tarihi için değeri paha biçilemezdir.
Joyce’un en çok bilinen ve ona deyim yerindeyse şöhreti getirmiş olan Ulysses adlı eseri, ilkin 1918’de The Little Review adlı bir Amerikan dergisinde tefrika olarak yayımlanmaya başlamıştır. 1920’de yayımı durdurulan bu seriyi, entelektüel ve sanatsal girişimlere verdiği destekle bilinen Sylvia Beach, 1922’de (Joyce’un 40. doğum gününde), Paris’te bulunan ama İngiliz edebiyatına yoğunlaşan Shakespeare and Company adını taşıyan kitabevinde bastırmıştır.
Ulysses, basılı bir kitap olarak yayımlandıktan sonra adından epeyce söz ettirmiş ve edebiyat dünyasında büyük tartışmalara yol açmıştır. James Joyce ile dostluğunu iyice pekiştiren Sylvia Beach, kitabın yayımlanmasından iki yıl sonra, 1924’te, Joyce’a parlak bir fikirle gelir: Ayarladığı bir kayıt stüdyosunda Joyce’un Ulysses’den ufak bir parça okumasını ve böylece plağa kaydedilen sesini anı olarak bulundurmasını önerir. Joyce ilkin buna sıcak bakmaz, çünkü bu yeni ses kayıt işi onu germektedir ve aynı zamanda gözü ile ilgili olan hastalığı başka olmak üzere çeşitli sağlık sorunları yaşamaktadır.
Sylvia Beach, bir şekilde Joyce’u ikna eder ve kayıt stüdyosuna girerler. İlk kayıt denemeleri başarısız olur, sinirleri biraz gerer bu durum, ancak sonraki kayıt başarıyla alınmıştır. Böylece Joyce, 1924’te, modern edebiyatın en önemli eserlerinden biri sayılan Ulysses’e kendi sesiyle hayat vermiş olur. Bu kanala taşıdığım kaydın hikayesi işte budur.
Tabii ses kaydı epey kötüydü. Sesi elimden geldiğince temizledim ve bununla da yetinmedim, James Joyce’a ait ender bulunan birkaç video görüntüsünü de bulup videoya ekledim. Tabii elimde çok fazla görüntü olmadığı için videonun başında video kayıtları varken, ortalarına doğru sadece fotoğrafları kullanmak durumunda kaldım.
Bununla beraber, şunu da not düşmek isterim: Bu kayıttan 5 yıl sonra, 1929’da, Joyce’u bir kere daha ikna eder Beach ve “Finnegan Uyanması” adlı eserinden bir bölüm okumak üzere tekrar kayıt stüdyosuna girer Joyce. Onun da kaydı günümüze ulaşmış bulunuyor, belki ilerleyen dönemlerde onu da çevirip kanalda yayınlarım.
