Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenski resmi internet sitesindeki açıklamasında, Kiev hükümetinin çarşamba günü (29 Eylül) Silahlı İnsansız Hava Araçları (SİHA) üreticisi Türk şirketi Baykar ile anlaştığı ve Ukrayna’da ortak eğitim ve bakım merkezleri kurmak için bir protokol imzaladığı belirtildi. Zelenski, “Uzun zamandır bu anı bekliyorduk. Bu bizim için önemli bir gelişme” dedi.
Ukrayna, Doğu Donbass bölgesindeki Rus destekli ayrılıkçılara karşı verdiği savaşta ulusal silahlı kuvvetlerini desteklemek Türkiye merkezli savunma teknolojisi şirketi Baykar’dan çok sayıda insansız hava araçları satın almıştı.
Baykar savunma, Bayraktar TB-2 silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) daha önce Azerbaycan, Ukrayna, Katar ve Libya’ya satmıştı. Kanada, ekipmanın Dağlık Karabağ yerleşim bölgesinde Ermenistan ile savaşan Azeri güçleri tarafından kullanıldığı gerekçesiyle geçen nisan ayında Türkiye’ye drone teknolojisi ihracat izinlerini kaldımıştı.
“Uzun zamandır bu anı bekliyorduk, bu bizim için önemli bir gelişme”
Baykar Savunma ile mutabakatın imzalanmasının ardından konuşan Cumhurbaşkanı Zelenski, “Uzun zamandır bu anı bekliyorduk. Bu bizim için önemli bir gelişme” dedi.
Açıklamada, araçların Ukrayna-Türkiye ortak üretimine yönelik bir adım olduğuna da dikkat çekildi.
Ukrayna’ya ilk defa 2019’da İHA satılmıştı
İlk kez 2019 yılında Ukrayna Türk yapımı SİHA’ları kullanmaya başlamıştı. Ankara ile Kiev arasında imzalanan anlaşmayla Baykar Savunma tarafından üretilen altı adet Bayraktar TB-2 SİHA ve üç adet yer kontrol istasyonu 2019 yılında Ukrayna’ya teslim edilmişti. Eski Ukrayna Cumhurbaşkanı Pyotr Poroşenko bu gelişmeyi, “Ukrayna ordusu için Türk yapımı Bayraktar TB-2 İHA’ları satın alınmasına ilişkin anlaşma, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la daha önce anlaştığımız gibi imzalandı. Ordumuzu, NATO standartlarına uygun olarak silahlandırmaya devam edeceğiz” diyerek yorumlamıştı.
Rusya Başbakan Yardımcısı Yuri Borisov, 2021 Nisan ayında, Türkiye’nin Ukrayna’ya İHA tedarik etmesi durumunda Moskova’nın Ankara ile askeri ve teknik işbirliğini gözden geçireceğini belirtmişti.
Fukuyama: “SİHA’lar 2020’de Türkiye’nin bölgesel güç olarak yükselmesine önemli katkı yapabilir”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Amerikalı siyaset bilimci Francis Fukuyama, “American Purpose” dergisinde yayımlanan “Ortadoğu’da homurdanmak” başlıklı makalesinde Türk SİHA’larının kullanıldığı yerlerde yarattığı güçlü etkilerden bahsetmişti. Fukuyama, 2010’lu yılların başına kadar ABD ve İsrail’in drone teknolojisinde rakiplerinden bir adım önde olduğunu ama artık durumun değiştiğine değinmişti
Fukuyama, “Bana öyle geliyor ki Türkiye’nin SİHA kullanımı, kara gücünün doğasını, halihazırdaki güç yapılanmasını sarsacak. SİHA’lar bu durumu kökünden değiştirecek çünkü bunlar görece ucuz, yenilmesi zor ve pilotların yaşamlarını riske etmiyor. SİHA’lar 2020’de Türkiye’nin bölgesel güç olarak yükselmesine önemli katkı yapabilir” diyerek, Karabağ savaşında tanık olunan durumu SİHA’ların konvansiyonel askeri gereçler, başta da tanklar, üzerindeki bir zaferi olarak yorumlamıştı.
Arda Mevlütoğlu: “Türkiye, savunma sanayiini dış politikanın bir entrümanı olarak kullanıyor”
Işın Eliçin‘in savunma ve güvenlik politikaları uzmanı Arda Mevlütoğlu ile geçen mayıs ayında yaptığı röportajda, Mevlütoğlu, Türkiye’nin savunma sanayini kendi dış politikasının bir aracı olarak kullandığına değinmişti. Mevlütoğlu, “Türkiye, savunma sanayiini dış politikanın bir entrümanı olarak kullanıyor. Bu duruma önce Libya, sonra Azerbaycan ve Ukrayna şimdi ise Polonya’da tanık oluyoruz. Polonya’da konuştuğum akademisyen dostlarım Polonya’da Amerika’ya dair şüpheciliğin arttığına değiniyor. Bu anlamda Türkiye ve Polonya bazı ortak argümanlarda ya da politik arayışlarda buluşmuş olabilir. Türkiye, Polonya ve Doğu Avrupa’da olası diğer bazı (S)İHA satışlarıyla nüfuz ve işbirliğini artırma arayışında olabilir. Ayrıca Türkiye, NATO içerisinde kendi imkanlarıyla kendisine alan açma gayretinde de olabilir” diye konuşmuştu.
Türkiye’nin SİHA serüveninin 1990’lı yıllarda başladığına değinen Mevlütoğlu, “Türkiye’nin iç güvenlik kaynaklı ihtiyaçları onu SİHA teknolojisine yönlendirdi. 2010 yıllardan itibaren Türkiye, bahsi geçen teknolojileri önce terörle mücadelede, sonra da sınır ötesi operasyonlarda kullanmaya başladı. 2015/2016 yıllarından itibarense İHA platfromlarını silahlandırmaya başladı” demişti.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) operasyonel geçmişinin SİHA teknolojisinin gelişimine katkıda bulunduğuna değinen Mevlütoğlu, “Türkiye 40 yıla yakın bir süredir terörle mücadele yürütüyor. Yani bir tecrübesi var. TSK hem bu operasyonel tecrübe hem de envanterine katacağı sistemlerde çok yüksek performanslar bekliyor. Dolayısıyla bu da teknolojinin gelişime katkı sunuyor. İkincisi, Türkiye savunma firmaları batılı partnerleri ile karşılıklı teknoloji ve know-how alışverişinde bulunuyor ve NATO kalitesinde ürünler üretiyor” değerlendirmesinde bulunmuştu. Son olarak Mevlütoğlu, Türkiye’nin gelişmiş silahlar ve teknolojilerle donatılmış SİHA’ları üreten, kullanan ve ihraç edebilen az sayıdaki ülkeden biri olduğuna da değinmişti.
Derleyen: Zeynel Yıldırım
