Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) Tanıtım ve Medya Başkanlığı tarafından hazırlanan “Cumhurbaşkanlığı Seçimleri ve Genel Seçimler Seçim Beyannamesi“, 24 Haziran 2018’deki seçimlerden bir ay önce, 24 Mayıs 2018’de yayımlandı. 360 sayfalık beyannamede yedi başlık altında, AKP’nin yaptığı ve yapmayı planladığı projeler yer alıyor.
24 Haziran 2018’deki genel seçimi yüzde 42,56 oy alarak AKP, cumhurbaşkanlığı seçimlerini ise ilk turda 52,59 oy alan Recep Tayyip Erdoğan kazandı. Böylelikle iktidar, 2017’de geçilen cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi kapsamında hem yetkileri artırılmış cumhurbaşkanlığı makamında hem de Türkiye Büyük Millet Meclis’inde (TBMM) üstünlüğü elde etti. Peki aradan geçen yaklaşık üç buçuk yılın sonunda, 2018’de seçimler öncesi ilan edilen vaatler ne aşamada? Seçim beyannamesinden öne çıkan 20 vaadi ve günümüz itibarıyla son durumlarını inceledik.
1) “Türkiye’nin dünya ekonomisinden aldığı payı yüzde 1,5’e çıkaracağız”
Beyannamenin 10. sayfasında, seçimden önceki 2017 yılında yüzde 1,06 olan Türkiye’nin dünya ekonomisinden aldığı payın, yüzde 1,5‘e çıkarılacağı vaat ediliyor. Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Ocak 2021’deki verilerine göre 2020 yılında Türkiye’nin dünya ekonomisinden aldığı pay yüzde 0,85‘e düştü.
2) “Milli Gelirden Ar-Ge’ye ayırdığımız kaynaklarımızın payını yüzde 2’nin üzerine çıkaracağız”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2017 yılında Türkiye Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’ndan araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerine ayrılan pay yüzde 0,29‘du. 2020 yılında bu oran yüzde 0,28‘e geriledi. Seçim beyannamesinde ise bu oranın yüzde 2’nin üzerine çıkarılacağı vaat ediliyordu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
3) “Cemevlerine hukuki statü tanıyacağız”
Bu konuda henüz resmi bir ilerleme kaydedilmedi. 16 Ocak 2020‘de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve İYİ Parti’nin cemevlerine ibadethane statüsü verilmesiyle ilgili sunduğu teklif, AKP’li ve MHP’li üyelerin oylarıyla reddedildi.
4) “‘Öğretmenlik Meslek Kanunu’nu çıkarağız”
“Öğretmenlik Meslek Kanunu” henüz çıkmadı. 2 Kasım 2021‘de Memur Sendikası (Memur-Sen) ve Eğitimciler Birliği Sendikası (Eğitim-Bir-Sen) üyeleri, Ankara-Ulus Meydanı’nda kanunla ilgili taleplerini dile getirdi.
5) “İlkokuldan üniversiteye öğrencilerimizin yurt sorununu tamamen çözeceğiz”
2021-2022 eğitim-öğretim yılına girilirken İstanbul ve Ankara’da öğrenci sayısı bir buçuk milyonu bulurken, yurt kapasitesi 53 binde kaldı. Eylül ayında pek çok şehirde öğrenciler “Barınamıyoruz” sloganıyla parklarda konaklayarak yurt kapasitelerinin yetersizliğini ve yüksek kiraları protesto etti.
6) “Genç işsizlik oranını kalıcı bir şekilde düşüreceğiz”
Türkiye İstatistik Kurumu’nun İşgücü İstatistikleri Raporu‘na göre 2017 yılında Türkiye’de gençlerde işsizlik oranı yüzde 21,1. Bu yılın ocak ayında yayınlanan rapora göre ise oran yüzde 24,7‘ye çıkmış durumda.
7) “Yoksullukla hızlı bir biçimde mücadele edeceğiz”
Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göre 2018 yılında sürekli yoksulluk oranı yüzde 12,7 iken bu oran 2020 yılında yüzde 13,7‘ye çıktı.
8) “İstikrarlı büyümeyi devam ettireceğiz”
Türkiye ekonomisi 2017 yılında yüzde 7,5 büyürken 2018‘de yüzde 3, 2019‘da yüzde 0,9, 2020′de ise 1,8 büyüdü.
9) “Enflasyonu yeniden tek haneye indireceğiz”
Türkiye’de 2017 yılında yıllık tüketici enflasyonu yüzde 11,92 iken bu oran 2020 yılında yüzde 14,60‘a yükseldi.
10) “İhracatımızda yüksek teknolojili ürünlerin payını yüzde 4’ten yüzde 15’e çıkaracağız”
2018 yılında yüzde 4 olan ve seçim beyannamesinde yüzde 15‘e çıkarılması hedeflenen yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payı, TÜİK’in Ağustos 2021’de yayınladığı verilere göre yüzde 3,1‘e geriledi.
11) “2023 yılında istihdam oranını yüzde 53’e yükselteceğiz”
TÜİK verilerine göre 2018 yılında yüzde 47,6 olan “mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı”, 2021 yılında yüzde 43,8‘e düştü.
12) “İşsizliği azaltacağız”
TÜİK verilerine göre 2018 yılında mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 10,3 iken 2021 yılının Ocak ayı istatistiklerine göre oran yüzde 12,2‘ye yükseldi.
13) “Tarımsal ihracatımızı 40 milyar dolara çıkaracağız”
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre 2017 yılında Türkiye’nin tarımsal ihracatı 21,2 milyar dolardı. 2020 yılında ise 20,7 milyar dolara geriledi.
14) “Kadınların işgücüne katılma oranını 2023 sonunda yüzde 41’e çıkaracağız”
TÜİK’in verilerine göre kadınların işgücüne katılma oranı 2017‘de yüzde 34,3‘tü. 2021 verilerine göre ise bu oran yüzde 32‘ye düştü.
15) “2 bin 657 kilometre olan otoyol ağını 5 bin 34 kilometreye ulaştıracağız”
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre 2021 yılı itibarıyla Türkiye’deki otoyolların uzunluğu 3 bin 523 kilometre. Bu veriye göre 2018 yılından bu yana 866 kilometre yeni otoyol yapıldı. Seçim beyannamesindeki hedefe ulaşılması için 2023‘e kadar kalan sürede bin 511 kilometre daha yol yapılması gerekiyor.
16) “26 bin 17 kilometre olan bölünmüş yol uzunluğunu 36 bin 500 kilometreye çıkaracağız”
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre Türkiye’de 2021 yılı itibarıyla 26 bin 646 kilometre bölünmüş yol bulunuyor.
17) “2021 yılında yerli elektrikli otomobilimizi piyasaya süreceğiz”
Kasım 2021 itibarıyla henüz yerli elektrikli otomobil piyasaya sürülmüş değil. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank‘ın konuyla ilgili son açıklaması ise şöyle: “Otomotiv projesinde her şey planlandığı gibi devam ediyor. 2022 yılının son çeyreğinde inşallah otomobiller banttan inmiş olacak.”
18) “Türksat 6A’nın 2020 yılında tamamlanması ve 2021 yılında uzaya fırlatılması hedeflenmektedir”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu‘nun eylül ayındaki açıklamasına göre projenin 2022 yılı sonunda tamamlanması, 2023’ün ilk çeyreğinde de uydunun fırlatılması planlanıyor.
19) “2023 yılında 10 milyon fiber aboneye ulaşacağız”
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun 2021 yılının ikinci çeyreği için hazırladığı “Pazar Raporu“na göre Türkiye’de 4,3 milyon fiber internet kullanıcısı bulunuyor.
20) “Döviz piyasaları yakından takip edilecek, gerektiğinde dengeleyici döviz likiditesi araçları kullanılmaya devam edilecektir”
Seçimlerin yapıldığı Haziran 2018’de dolar kuru 4,75 Türk Lirası, euro kuru ise 5,50 Türk Lirası dolaylarında seyrediyordu. 12 Kasım 2021 tarihi itibarıyla ise dolar kuru 9,90 TL, euro kuru ise 11,40 TL dolaylarında seyrediyor.
