Petrol ve doğalgaz zengini Orta Asya ülkesi Kazakistan’da pazar günü (2 Ocak) vatandaşların akaryakıta gelen zamları protesto etmek için sokağa çıkması ile başlayan protestolarda, göstericiler ve güvenlik güçleri arasındaki çatışmalarda onlarca güvenlik görevlisi öldü. Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev’in çağrısı üzerine Rusya liderliğindeki birlikler Kazakistan’a ulaştı. Aralarında Türk Hava Yolları’nın (THY) da bulunduğu birçok havayolu şirketi ülkenin en büyük şehri Almatı’ya uçuşlarını durdurdu.
Kazakistanlı yetkililer, akaryakıt ve doğalgaza getirilen zamlarını protesto etmek için başlayan ve beş gündür devam eden eylemlerde ölümler olduğunu bildirdi. Kazakistan İçişleri Bakanlığı’nın bu sabahki açıklamasına göre olaylarda 26 “silahlı suçlu” ve 18 güvenlik görevlisi öldü. 748 kişinin yaralandığı olaylarda üç binin üzerinde protestocu ise gözaltına alındı. Devlet Başkanı Tokayev’in bugün ülkenin devlet televizyonunda halka seslenmesi bekleniyor.
Ülkedeki protestolar için yabancılar tarafından eğitilen “teröristleri” suçlayan Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, çarşamba günü Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün (CSTO) olaylara müdahale etmesi çağrısında bulunmuştu. CSTO, Rusya, Kazakistan, Belarus, Tacikistan ve Ermenistan’dan oluşuyor.
Bildirilene göre yaklaşık iki bin 500 CSTO askeri Kazakistan’da konuşlandı. Örgüt, askeri birliklerin barış gücü olduğunu, sadece idari ve askeri tesisleri koruyacaklarını söyledi. Rus RIA Haber Ajansı’na göre birlikler Kazakistan’da birkaç hafta kalacak.
Birleşmiş Milletler (BM), Amerika Birleşik Devletleri (ABD), İngiltere ve Fransa taraflara şiddetten kaçınmaları yönünde çağrıda bulundu.
ABD ayrıca, dünyanın herhangi bir insan hakları ihlali için olayları izleyeceğini ve ABD’nin de Kazakistan kurumlarının gasp edilmesine yol açabilecek herhangi bir eylem için gözlerini açacağını belirtti.
Ülkedeki iç karışıklık sebebi ile Türk Hava Yolları (THY), FlyDubai ve Air Arabia gibi havayolu şirketleri, protestoların merkezi ve Kazakistan’ın en büyük şehri Almatı’ya uçuşlarını durdurdu. Başkan Tokayev’in ise bugün ülkenin devlet televizyonunda halka seslenmesi bekleniyor.
Ne olmuştu?
Ülkede ısınmak için de yaygın olarak kullanılan sıvılaştırılmış doğalgaza (LPG) yüzde 50 oranında zam gelmesinin ardından Kazakistan’da vatandaşlar protesto amacıyla sokağa çıkmıştı.
Olayların giderek büyümesiyle beraber Devlet Başkanı Tokayev, ülkenin en büyük şehri Almatı’nın yer aldığı Mangistau bölgesinde iki haftalık olağanüstü hal ilan etmiş ve Başbakan Askar Mamin hükümetini görevden almıştı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Tokayev ayrıca, Kazakistan’ı 30 yıl yöneten ve ülkenin başkentini kendi ismi ile değiştiren eski Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev’i de Güvenlik Konseyi Başkanlığı görevinden almıştı.
Kazakistan’ın ilk devlet başkanı ve ülkesini otoriter bir şekilde yöneten Nursultan Nazarbayev, ülkeyi otoriter bir şekilde yönetmiş ve halkın bir kısmı tarafından yolsuzlukla suçlanmaktaydı.
Derleyen: Alp Selim
