Muhalefetin erken seçim taleplerinin yükseldiği bir kamusal tartışma gündemine, bir süredir Erdoğan’ın bir kez daha CB seçilebilip seçilemeyeceği konusu eklendi. İki konunun birlikte tartışılmasında büyük yarar var, o yüzden bu çakışma iyi de oldu.
Önce mevzuatı hatırlayalım: Anayasa ve Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun ilgili maddelerine göre: “Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.” Burada, Erdoğan’ın durumu ile ilgili olarak somut cevap bekleyen ilk soru şu: “Recep Tayyip Erdoğan, görevdeki Cumhurbaşkanı, kaç defa Cumhurbaşkanı seçilmiştir?” Sorunun cevabı, olgusal olarak net: Erdoğan, 10 Ağustos 2014’te ve 08 Temmuz 2018’de yapılan seçimleri kazanarak iki defa Cumhurbaşkanı seçilmiştir.” Bu olgulara göre Erdoğan’ın tekrar seçilmesi mümkün değildir. Bununla birlikte, bir iddiaya göre Erdoğan’ın 2018’deki seçimi, Cumhurbaşkanı’nın adaylığını ve seçimini düzenleyen Anayasa’nın 101. maddesinin bütünüyle yeniden düzenlenmesinden sonra gerçekleşen bir seçim olduğu için, hukuk kuralları nezdinde Erdoğan 2018’de ilk kez seçilmiş demektir, yani önümüzdeki seçimlerde aday olmasının önünde bir engel yoktur. Bu yorumun, konuyla ilgili nihaî kararı verecek olan Yüksek Seçim Kurulu tarafından kabûl görüp görmeyeceğini bilmiyoruz.
Dün yayınlanan bir habere göre YSK, bir vatandaşın müracaatı üzerine, ilgili mevzuat maddelerini tekrarlayan bir yanıt vermiş. Bu, bir işaret midir, bilmiyoruz. Ancak, Anayasa ve kanun hükmü bence de açıktır ve Erdoğan’ın üçüncü kez CB seçilmesi, dolayısıyla seçimde aday olabilmesi mümkün görünmemektedir. Bunun bir istisnası var: TBMM’nin erken seçim kararı alması. Eğer TBMM, en az 3/5 çoğunlukla (360 milletvekilinin oyu ile) erken seçim kararı alırsa Erdoğan üçüncü kez aday olabilir ve seçilebilir. Muhalefet de erken seçim istediğine göre, iktidar ortağı MHP lideri de “Erdoğan’ın adaylığı ve seçilmesi için gereken yasal düzenlemeyi yapacağız” ifâdesini kullandığına göre, bu konuda bir engel de yoktur. Dahası, hukuken 18 Haziran 2023 gününden önce yapılacak her seçim erken seçim olduğuna göre, bu tarihten 1 hafta, 1 ay veya daha önce fark etmez, yapılması kararlaştırılacak olan bir erken seçim mümkündür. Siyasî açıdan da daha yerinde olduğunu düşündüğüm husus da, gerçek bir değişimin önünün açılabilmesi için muhalefetin, Erdoğan’ın aday olduğu bir seçimi kazanması gerektiğidir.
Kılıçdaroğlu’nun “Erdoğan’ın adaylığını tartışma konusu yapmayacağız” yaklaşımı da bu açıdan bana doğru görünmektedir, bir çekinceyle: bu adaylık zamanında yapılacak bir seçim için olursa Anayasa’ya aykırı olacağından izin verilmemesi gereken bir durumdur. Muhalefetin yeni bir Anayasa ihlâline âlet olmaması ve bunun için de erken seçimi zorlaması, hem hukukun gereği hem de siyaseten Erdoğan’ı sandıkta yenme imkânı vereceği için siyaseten de doğru bir tavır olacaktır.
Levent Köker, Hukuk ve Demokrasi’de yorumladı:
