Anayasa Mahkemesi (AYM), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu’nun (KESK) 2015’te toplu iş sözleşmesine (TİS) dair yaptığı açıklama sırasında gözaltına alınan KESK Yürütme Kurulu Üyesi İlhan Yiğit’in “toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine” karar verdi. Kararı Medyascope’a değerlendiren İlhan Yiğit “Bu kararın eksik ama önemli bir karar olduğunu düşünüyorum” dedi. Avukat Sevinç Hocaoğulları ise “Başvuruda, müdahale ile sendika hakkının ve örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiğinin tespitini de talep etmiştik. AYM toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı yönünden ihlal kararı verdiği gerekçesiyle sendika hakkı ihlali iddiamız yönünden ayrıca bir değerlendirme yapmadı” diye konuştu.
Davaya konu olan eylem nedeniyle 12 kişi hakkında 2911 sayılı kanuna muhalefetten dava açılırken, davalar beraat ile sonuçlandı. KESK’in benzer şekilde 2019’da yaptığı toplu sözleşme eylemine yapılan müdahale sonucu 10 kişi hakkında açılan davalar sürerken AYM, 2015 toplu sözleşme eylemi ile ilgili Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’nın (SES) üç MYK üyesi ile ilgili yapılan bireysel başvuruda ise henüz karar vermedi.
Aynı olay 2019’da da yaşandı
AYM kararlarının bağlayıcılığını hatırlatan Yiğit “Bu kararın eksik ama önemli bir karar olduğunu düşünüyorum. Ancak iş uygulamaya gelince ‘AYM kararlarına saygı duymuyorum’ ile başlayıp ‘Anayasa Mahkemesi kapatılsın’ kadar ileri giden bir iktidarın olduğu ülkedeyiz” dedi. Söz konusu olayın benzerinin 2019’da İçişleri Bakanlığı’na yazılı başvuru yaparak Toplu İş Sözleşmesi (TİS) talepleriyle ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na (ÇSGB) yürümek istediklerinde de yaşandığına dikkat çeken Yiğit, şöyle konuştu:
“AYM’nin bu kararı elbette ki önemli ancak kararların gereğinin yerine getirilmesi, sendika, örgütlenme ve ifade özgürlüğünün önündeki fiili engellemelere son verilmesi, sendika hakkına müdahale eden kolluk görevlilerinin yargı önünde hesap vermesi gerekiyor.”
“Kararı uygulamayanlar suç işliyor”
AYM karar almış olsa bile bu kararların uygulanmadığını söyleyen KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik “Kararın ek gerekçesinde toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı ihlalinin aynı zamanda anayasanın 51. maddesi ile güvence altına alınan sendika hakkını da kapsadığına vurgu yapılmış olmasını isabetli ve önemli buluyoruz” dedi. Grev ve toplu sözleşme hakkı ile toplantı ve gösteri hakkının birbirini tamamlayan sendikal haklar olduğuna dikkat çeken Bozgeyik, şöyle konuştu:
“Bir sendika toplu sözleşme süreçlerinde dahi eylem, etkinlik yapamayacaksa ne zaman yapacak? AYM’nin kararı 2015’te gerçekleştirdiğimiz eylemin polis zoruyla engellenmesine yönelik. Sonrasında durum daha vahim bir hal aldı ve benzer sayısız eylem hukuka aykırı olarak engellendi. İktidara, idarecilere haklarımızı, anayasayı hatırlattığımızda ‘hakların kullanılıp kullanılamayacağına, ne kadar kullanılacağına biz karar veririz’ refleksi ile karşılaşıyoruz. Normlar hiyerarşisi tersyüz edilmiş durumda. Ülke genelgelerle, valilik yasaklarıyla, sözlü talimatlarla yönetiliyor. Dolayısıyla bu son karar dahil ortada sayısız mahkeme ve AİHM kararı olmasına karşın ısrarla en temel sendikal hak ve özgürlükleri yok sayanlar, bu yönde hukuk dışı kararların altına imza atanlar sendikal faaliyeti engelleme ve görevi kötüye kullanma suçu işlemektedir.”
“Sendika hakkı ihlali değerlendirilemedi”
Anayasa Mahkemesi’ne konu olan davanın avukatı Sevinç Hocaoğulları ise kararı değerlendirirken “Başvuruda, müdahale ile sendika hakkının ve örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiğinin tespitini de talep etmiştik. AYM toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı yönünden ihlal kararı verdiği gerekçesiyle sendika hakkı ihlali iddiamız yönünden ayrıca bir değerlendirme yapmadı” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Kamu emekçilerinin toplu sözleşme sürecine ilişkin taleplerinin ifade edilmesinin engellenmesinin, sendika hakkına yönelik müdahale olduğunu vurgulayan Hocaoğulları, “Bu husus üye Engin Yıldırım’ın ek gerekçesinde de açıklanmıştır. Bugün gerek hukuki gerekse fiili müdahalelerle sendikasızlaştırılan, örgütsüz bırakılan emekçiler Türkiye’nin dört bir yanında yasal ve fiili engelleri aşarak hakları için mücadele ediyor. Sendika, örgütlenme ve ifade özgürlüğü emekçileri için çok yaşamsal. AYM’nin ihlal kararı önemli olmakla birlikte sendika ve örgütlenme hakkının ve güvencelerinin daha açıklıkla savunulması gerekiyor” diye konuştu.
