2022 yılında asgari ücretin 2 bin 825 TL’den 4 bin 253 TL’ye yükseltilmesi son yılların en büyük asgari ücret zammı olarak kayıtlara geçti. Ancak 2022’nin ilk altı ayında yapılan zamlar ve önü alınamayan enflasyon nedeniyle asgari ücret erimeye devam ediyor.
Yeni yılın ilk gününden itibaren Türkiye’deki enflasyon hayatın her alanında kendisini hissettirirken pek çok ürüne zam üstüne zam yapıldı. Asgari ücretlinin nefes alacağı belirtilse de hayat pahalılığı, asgari ücretlinin alım gücünü yine zayıflattı. Öyle ki asgari ücrete yıl ortasında bir zam daha yapılması ihtimali konuşuluyor.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 16 Aralık 2022’de asgari ücrete yapılan zammı şu sözlerle duyurmuştu: “Asgari ücret artışı yüzde 50 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal bir devlet olduğunun ifadesi bu artışla çalışanlarımızı fiyat artışları karşısında ezdirmeme kararlılığımızı ortaya koyduğumuza inanıyorum.”
Kısa süre sonra yapılan zamlar ve önü alınamayan enflasyon nedeniyle asgari ücret günden güne eridi. Altı ay sonunda gelinen noktada ise zaten yüksek olmayan asgari ücretin alım gücü iyice geriledi.
Asgari ücret 317 dolardan 245 dolara geriledi
Döviz kurlarındaki artış yılın ilk gününden itibaren devam etti. 3 Ocak’ta 1 ABD Doları 13,4 TL’ye eşit iken bugün ise 17,3’e eşit. Yani sene başında 317 dolara denk düşen asgari ücret bugün 245 dolara düştü.
Asgari ücretle alınan kıyma 50 kilodan 28 kiloya düştü
Kırmızı et fiyatları da yılbaşından beri neredeyse yüzde 100 oranında zamlandı. Ocak ayında kıymanın kilosu 85 TL iken bugün 150 TL’ye yükseldi. Yani sene başında maaşının tamamıyla 50 kilo kıyma alabilen bir asgari ücretli bugün yalnızca 28 kilo alabiliyor.
Bir depo benzin için asgari ücretin yüzde 40’ı gerekiyor
Asgari ücretle çalışanlarının belini büken zamların en ağırlarından biri ise akaryakıta yapıldı. Ekim ayında benzinin litresi 8 lirayken bu yılın ocak ayında 14 TL’ye yükselmişti. Benzinin litresine altı ayda yapılan zamların toplamı yüzde 50’ye yaklaşırken litre fiyatı 27,55 TL’ye yükseldi. Ankara’da yılbaşında 60 litrelik bir depo 853 liraya dolarken şu an bin 653 liraya doluyor. Yani asgari ücreti bir depo benzin doldurmak için ocak ayında maaşının yüzde 20’sini verirken bugün yüzde 40’ını veriyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
TÜİK’e göre enflasyon
Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre ise yılın ilk beş ayındaki enflasyon oranı yüzde 35,6. Gıda enflasyonu yüzde 45’i aşarken ulaştırma bedellerindeki artış oranı yüzde 43’e dayandı. Yılbaşından beri fiyatları en çok artan kalemlerden biri ise alkollü içkiler. Yılın ilk beş ayında alkollü içkilerin fiyatı yüzde 41 arttı.
DİSK’in araştırmasına göre ise asgari ücretlinin gıda enflasyonu yüzde 135’e yaklaşırken beş aylık alım gücü kaybı beş bin TL’yi buldu.
Asgari ücrete ara zam yapılacak mı?
Enflasyonun giderek artması nedeniyle asgari ücrete ara zam yapılma ihtimali de konuşuluyor. 6 Haziran’daki kabine toplantısı sonrası konuşan Erdoğan’ın “Temmuz ayındaki enflasyon farkı artışlarıyla ücretlileri biraz daha rahatlatacağız” açıklaması ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in iki gün önceki “Çalışanları enflasyona ezdirmeyeceğiz. Temmuz ayında bütün çalışanların yüzünü güldüren bir düzenleme gerçekleştirilecek” sözleri asgari ücrete ara zam yapılması ihtimalini akıllara getirdi.
AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş da katıldığı bir televizyon programında temmuz ayında ücretlerde yeni bir düzenlemeye gidilebileceğinin sinyallerini şöyle vermişti: “Temmuz ayında emeklilerimizin, çalışanlarımızın gelirlerinin artırılması, tabii asgari ücretle ilgili de çalışmalar bakanlığımızın önündedir. Öncelikli perspektifimiz temmuz ayıyla birlikte çok sayıda sabit gelirli bir kitlenin alım gücünü artıracak bir dokunuş mutlaka hükümet tarafından yapılacaktır.”
Medyascope’un ulaştığı kaynaklar, sonbaharda erken seçim planlandığı takdirde asgari ücrete zam yapılabileceğini ancak henüz buna ilişkin somut adımların atılmadığını aktardı.
